آموزه ها واحکام
فرقه اهل حق در کلام خود به حضرت علی (ع) اظهار محبت می‌کنند ولی بسیاری از آموزه‌ها و اعمال مذهبی این فرقه با سیره عملی و رهنمودهای آن حضرت بیگانه بوده و حتی گاهی این آموزه‌ها با فرهنگ علوی در تضاد است.
در عرفان‌های کاذب و فرقه‌های انحرافی نگاهی متناقض به موضوع تمایلات جنسی مشاهده می‌شود از طرفی برخی از آنها پیروان خود را از غلتیدن در مسائل جنسی، حتی به شکل حلال آن بازداشته‌اند از طرفی دیگر برخی دیگر از فرقه‌ها، آلودگی به روابط آزاد جنسی را عامل رشد می‌دانند.
فرقه‌های انحرافی با ادعاهای عرفانی و معنوی به دنبال جذب مخاطب هستند، اگر چه این ادعاها به‌ظاهر پسندیده جلوه می‌کنند؛ اما با تطبیق آنها با اصول عرفان توحیدی، درمی‌یابیم که شعاری بیش نیستند و چه بسا عرفان‌های کاذب و القائات شیطانی در این فرقه‌ها به‌عنوان عرفان ناب به پیروان عرضه گردد.
فرقه اهل حق معتقد به وجوب روزه ماه رمضان نیستند و جز اندکی از پیروان این فرقه، در ماه رمضان روزه نمی‌گیرند و به‌جای این واجب الهی به روزه‌های دیگری در غیر رمضان که توسط بنیان‌گذار این فرقه ابداع شده است، اکتفا می‌کنند.
از ویژگی‌های برخی فرق انحرافی، تحقیر علم و دانش حقیقی و معارف برگرفته از منابع و متون اصیل دینی و استفاده شده از عالمان و فقهای شایسته است. این فرقه‌ها که ازخودسازی و وصول به مقام حقیقت دم می‌زنند، خود را بی نیاز از التزام عملی به احکام دینی و بایسته‌های شرعی و تقلید از علمای دینی می‌دانند.
نامه سرانجام از مهم‌ترین منابع آیینی فرقه اهل حق است. در نگاه این فرقه، این کتاب دربردارنده حقایق دین ازلی است که شامل عهد و میثاق ازلی حضرت حق و فرشتگان مقرب بوده که توسط سلطان تدوین شده است. وجه تسمیه این کتاب این است که این اثر که بخش وسیعی از آن به بیان آغاز و سرانجام دون سرایندگان در عالم عقل و عالم طبیعت پرداخته، سرانجام نامیده شده است.
یاد مرگ موجب بیداری انسان و رغبت به آخرت می‌شود و حضور بر سر مزار مردگان یکی از عوامل یادآوری مرگ و عبرت گیری است. برخی از پیروان اهل حق با حمله به این سنت پسندیده آن را تقلید از فرهنگ بیگانه می‌خوانند، این در حالی است که بزرگان این فرقه خود به زیارت مزار پیران یارسان اهتمام دارند.
در رابطه با ملاک حرمت و حلیّت افعال، در منابع درون مذهبی فرقه اهل حق، اصول و قاعده مشخصی برای استخراج احکام دیده نمی‌شود؛ برخی احکام آن را همان احکام اسلام می‌دانند. گروهی نیز اوامر و ارشادات دفتر پردیوری را ملاک دانسته و گروهی معیار تشخیص احکام را به خود افراد واگذار نموده‌اند.
برخی از پیروان فرقه اهل حق دو عامل سرسپاری و شرط اقرار را از عوامل مَحرم شدن زن و مرد دانسته و به همین جهت، وجود این دو عامل را مانع ازدواج برای زن و مرد و اولاد ایشان تا هفت پشت می دانند.
فرقه اهل حق به دلیل این که خود را مقرب درگاه الهی می‌دانند، از نماز اظهار بی نیازی نموده و با نگاه ابزاری به این فریضه الهی، چرایی اقامه این عمل واجب را صرفاً برای تشکر از خداوند دانسته و بر این عقیده هستند که با هر ذکری می‌توان خدا را یاد کرد و این ذکر اختصاص به نماز ندارد.
آموزه‌های فرقه اهل حق ریشه در دو عهد و پیمان دارد که از آنها به بیا و بس تعبیر شده و می‌توان این دو را قانون اساسی مذهبی اهل حق دانست. نخستین پیمان، پیمان ازلی که بین خداوند و هفتن صورت گرفته و پیمان دوم پیمان پردیوری است که بین سلطان اسحاق و شاگردان او انجام شده است.
فرقه اهل حق برای پایه گذاری اعتقادات و آموزه های خود از روش جایگزین سازی بهره جسته است. جایگزین سازی را می‌توان در مبانی اعتقادی، احکام و دستورات عملی و شخصیت های مذهبی این فرقه مشاهده نمود.
آموزه های فرقه اهل حق به دلیل نداشتن مبنای دقیق عقلی و شرعی، عدم جامعیت و نداشتن قدرت پاسخگویی به مسائل جدید اعتقادی و عملی و همچنین وجود تناقضات و ابهام در آن ها، سرگردانی پیروان در انجام اعمال مذهبی و آئینی را به دنبال دارد.
فرقه اهل حق روزهایی از سال را به نام ایام شکرگزاری نامیده و با هدف تقرب به برخی از پیران خود در هر یک از این روزها دعا خوانده و به عشق آنها نیاز(نذر) می دهند که به کردار عید شاهی شهرت دارد.