پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ روزه از جمله اعمال عبادی است که خداوند این عمل را براى آزمایش اخلاص بندگان در ماه مبارک رمضان واجب فرموده است. این تکلیف الهی که فضیلت بسیاری برای آن در قرآن و روایات بیان شده است، در فرقه اهل حق مورد بی‌توجهی واقع شده است؛ به‌گونه‌ای که اغلب پیروان این فرقه به جز اندکی از جامعه یارسان در ماه رمضان روزه نمی‌گیرند [1] و به روزه ابداعی «مرنوی» که توسط سلطان اسحاق و مدت آن سه روز بیشتر نیست و صرفاً با هدف پاسداشت بنیان‌گذار این آیین که سه روز در غاری به نام مرنو گرفتار شده بود، انجام می‌شود، اکتفا می‌کنند.

ترک روزه واجب الهی در میان این فرقه در حالی انجام می‌شود که برخی از بزرگان این فرقه، از رضایت الهی دم زده و فلسفه اصلی روزه را رهایی از اسارت نفس و توجه به خداوند دانسته‌اند. نورعلی الهی از بزرگان و پیران بنام این فرقه در این‌ رابطه چنین می‌گوید: «شرط اصلی روزه‌ گرفتن این است انسان هوای نفس را کلاً تحت‌ تأثیر و تسلط خود قرار دهد و جز توجه به خدا و سعی بر به‌جای‌ آوردن آنچه رضایت اوست، چیز دیگری توجهش را جلب نکند، به عبارت ساده نگذارد نفس بر او رخنه کند و تحت تسلط خود قرارش بدهد... پس در مورد، روزه شرط اصلی را غذا نخوردن نگیریم، اسیر نفس نشدن را شرط بگیریم.» [2]

حال سؤال از بزرگان این فرقه این است که چگونه می‌توان رضایت خداوند را کسب کرد درحالی‌که اوامر و تکالیف آشکار الهی را ترک نموده و عملی دیگر که هیچ منشأ و مأخد شرعی ندارد را جایگزین فرمان خداوند نمود؟ آیا زیر پا گذاشتن حکم خداوند از مصادیق بارز تحت‌تأثیر هوای نفس قرارگرفتن و تسلط آن نیست؟

فرقه اهل حق که خود را پیرو شریعت اسلامی می‌دانند [3] باید در عمل نیز تابع دستورات اسلامی که برگرفته از قرآن و روایات و منابع موثق است، باشند.

قرآن کریم روزه از شرایط ایمان دانسته و حکمت تشریع آن را رسیدن به تقوا و پرهیزکاری می‌داند و می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ؛[بقره/183] ای اهل ایمان، بر شما هم روزه واجب گردید؛ چنان‌ که امم گذشته را فرض شده بود، و این دستور برای آن است که پاک و پرهیزکار شوید.» خالى بودن دل از غير خدا و توجه به او که در نظر بزرگان یارسان از شرایط روزه دانسته شده است، با پرهیزکاری و اطاعت از فرامین الهی حاصل می‌شود که از منظر کلام الهی، روزه ای که در اسلام تشریع شده است، از عوامل مهم برای رسیدن به اوصاف متقین و پرهیزکاران است.

پی‌نوشت:

[1]. حسینی، سید حسین، بررسی تحلیلی فرقه اهل حق، ذکری، ص 463.

[2]. الهی، نورعلی، آثارالحق، جیحون، ج1، ص193.

[3]. الهی، نورعلی، برهان الحق، جیحون، ص10.