انحرافات، بدعتها
غزالی از بزرگان صوفیه در یکی از آثارش به نام "المنقذ من الضلال" متعرض برخی اشتباهات صوفیان شده است. اشتباهات در سخنان و عباراتی است که صوفیان در حالات وجد می‌گویند. سخنانی که از آنها بوی "حلول" و "اتحاد" و "وصال" به مشام می‌رسد. غزالی در نقد از ادعاهای صوفی مبنی بر مشاهدات و وصال و مکاشفات و دیدن فرشتگان...
ابونصر سراج از اولین نویسندگان دنیای صوفی‌گری درباره گروهی از صوفیه که به‌اشتباه افتاده‌اند سخنانی بیان می‌کند، اکنون در پی آن هستیم تعدادی از مصادیق اشتباهات صوفیه را در اصول بیان کنیم. بنا به گفته ابونصر سراج در کتاب "اللمع فی التصوف" اشتباهات صوفیان به‌اشتباه در اصول و اشتباه در فروع و اشتباه موقتی تقسیم می‌شود. اما اشتباه موقتی آن است که...
درمیان انتقاداتی که از بیرون به فرقه‌های صوفیه می‌شود، از میان بزرگان صوفیه هم انتقاداتی به ایشان داشته و دارند که در این موارد جای توجیهی برای بزرگان صوفی باقی نمی‌ماند. این‌گونه صوفیان خود به انتقاد از خویش پرداخته‌اند و انحرافات برخی از صوفیان را بیان کرده‌اند. در میان نخستین متون صوفیه، مطالبی است که ابونصر سراج طوسي...
علم گریزی و ستیزه‌جویی با علم از سوی صوفیه و دراویش همواره موضوعی مورد مناقشه بوده است. این طایفه به جهت اینکه معتقد به دریافت شهودی هستند، در برخی موارد مخالف علم و دانش بوده و همه را یکسره رد کرده، و به یکباره رای به عدم خطای شهود می‌کنند. اما از آنجا که دریافت شهودی برای شخص ظن آور است و از طرفی هم قابل اثبات برای غیر نیست، از آن سوء استفاده شده...
در بیانات جناب آقای نورعلی تابنده، قطب فعلی دراویش گنابادی، حضرت ابراهیم قائل به جسمانیت خداوند بود و تفسیری که ایشان از آیه نمودند ارائه شد. اما ببینیم تفاسیر معتبر شیعی دراین‌باره چه می‌گویند. با مراجعه به تفسیر المیزان ذیل آیات 75 تا 79 سوره مبارکه انعام، با مطالب زیر مواجه می‌شویم. مراد از" رب" در کلام ابراهیم (ع) (هذا رَبِّی)، همان...
اسلام در عین اینکه دل را قبول دارد، عقل را نیز تحقیر نمی‌کند؛ در عین اینکه دل را قبول دارد، عشق و سیر و سلوک را قبول دارد، هرگز حاضر نیست عقل و فکر و استدلال و منطق را تحقیر کند؛ برای عقل و فکر و استدلال و تعقل نهایت احترام را قائل است. این است که در ... [میان عرفاى] اسلامی و به خصوص در دوره‌های متأخر، گروهی پیدا شدند...
با تأکیدات فراوانی که بر شیوه عبادت خداوند از سوی شریعت محمدی (صلی الله علیه و آله) شده است و روشی که با رجوع به شیوه حقه با آن روبرو می‌شویم، جای تعجب و سؤال است که چرا هنوز عده ای اصرار بر انحراف خود از شریعت محمدی(صلی الله علیه و آله) داشته و به نحوی از زیر بار شریعت رفتن شانه خالی می‌کنند. اطاعت که از ارکان عرفان می‌باشد، مستلزم زندگی در چارچوب شرع...
با اینکه آیه قرآن و سیره پیامبر (صلی الله علیه و آله) به صراحت اشاره به پرداخت خمس مال دارد، ولیکن صوفیه در این سهم صریح قرآن و روایات بدعت ایجاد کرده و به جای خمس (یک پنجم)، عشریه (یک دهم) از اموال پیروان خود را اخذ می‌کنند. با مروری به اخذ عشریه در میان صوفیه می‌بینیم تا عصر نور علیشاه اصفهانی از روسای فرقه نعمة اللّهی صحبتی از عشریه در مقابل خمس نبوده است، بلکه دستور به پرداخت خمس و زکات...
از بدعت‌هایی که صوفیه در میان امت اسلامی بنا نهادند تأسیس مکانی به نام خانقاه است. خانقاه محل تجمع صوفیه می‌باشد که در مقابل مسجد بنا نهاده شد. در طول تاریخ اسلام از صدر تا زمان فعلی، تمامی مسلمین بر این باور هستند که تنها مکانی که اسلام برای عبادت اجتماعی به آن امر شده است، مسجد می‌باشد. مسجد مکانی است که پیامبر اسلام به دستور خداوند...
در طول تاریخ از زمان صدور اسلام تا کنون، اعوان و انصار شیطان با توسل به شیوه‌ها و راه‌های متعدد و گوناگون مانع از این کار شدند. از جمله طوایفی که به نوعی مانع از رسیدن زلال اسلام و عقاید حقه‌ی آن به مردم گردیده، متصوفه هستند که بزرگان ایشان با ادعاهای کذایی و انحراف عقیدتی موجب شدند تا سنت پاک نبوی و اهل بیت (علیهم السلام) به نسل‌های بعد و جوامع دیگر نرسد...
ز آنجایی که روش صوفیه در ساختن تاییدیه برای خود آن است که شخصیت‌های بزرگ را به خود منسوب کنند، تا مفری برای عقیده خبیثه خود داشته باشند، این بار نوبت به حضرت رسول رسیده و بیان کرده‌اند که حضرت رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) صوفی بود و تابع قطب وقت! در دوره حیات حضرات معصومین(علیم السلام) وظیفه عموم مردم تبعیت و پیروی از ایشان بود. اما در زمان غیبت امام عصر...
جنبش صوفیه که از زهد گرایی آغاز و کم کم مبدل به صوفیه فرقه‌ای شد، از آغاز تاکنون بستر مخالفت با شرع و بزرگان شرع را در برخی موارد آماده کرد. در این میان بزرگان شرع و دین مقدس اسلام خصوصا وجود مبارک حضرت ختمی مرتبت(صلی الله علیه و آله) با کج‌روی‌های ایشان مخالفت کرده و ایشان را به صراط حق راهنمایی می‌نمودند. برای نمونه از کج‌روی‌های زهاد آن زمان، که نتیجه...
نکات بسیاری در تجربه سلوکی عرفا طرح می‌شود که ربطی به احکام شرع ندارد، بلکه مربوط به روش‌های سلوک است. مثلاً حسادت یک صفت رذیله است و می‌خواهیم این را از وجود خودمان پاک کنیم. در این‌جا باید چه کار کنیم؟ ممکن است عارف بگوید این کارها را انجام بده تا از دست این صفت رذیله خلاص شوی. او هیچ حکمی را در شرع اضافه نکرده و تنها یک روش و تکنیک برای اجرای حکم دین ارائه داده است.
فرقه‌هایی که در مجامع دینی فعالیت می‌کنند، با توسل به قیاس و استحسان، دست به ابداعاتی می‌زنند و به آن رنگ و بوی دینی می‌دهند تا بدنه‌ی مذهبی جامعه را جذب خود کرده و اهداف خود را موفق‌تر دنبال کنند. فرقه‌ی صوفیه نیز از این قاعده مستثنی نبوده و برای نظام دادن به تشکیلات خانقاهی و فرقه‌ای ناگزیر به نوآوری‌هائی شده و در سیر تاریخی خود از آغاز شکل‌گیری...