خواجه نصیرالدین طوسی، از بزرگترین ریاضی‌دانان و ستاره شناسان تاریخ بشر، سالیانی طولانی، در حوزه‌های علمیه نیشابور، قم، نجف تدریس کرد و پیش از مرگ وصیت کرد که در کاظمین زیر پای امام موسی کاظم و امام جواد (علیهما السلام) دفن و روی سنگ قبرش این آیه قرآن نوشته شود: وَكَلْبُهُم بَاسِطٌ ذِرَاعَيْهِ بِالْوَصِيدِ (کهف:18) یعنی همانطور که سگ اصحاب کهف، پاسبان و خادم اولیای خدا بود، من نیز پاسبان مکتب اهل بیت هستم.

محمد بن زکریای رازی از دانشمندان بزرگ مسلمان ایرانی در قرن 3-4 هجری بود. او طبیب، داروشناس و شیمی‌دان و فیلسوف بود. اما قبل از همه این‌ها یک عالم دینی بود. او آثاری در دفاع از دین تالیف کرده ولیکن برخی از سر حسادت و برخی از سر انتقام‌جویی به او تهمت کفر و الحاد زدند.

خواجه شمس الدین محمد شیرازی، ملقب به «حافظ» و «لسان الغیب» در قرن هشتم از شاعران نامدار مسلمان ایرانی است. اما نکته جالب درباره حافظ آنجاست که او یک روحانی دینی بود. او شاگرد یکی از علمای پرآوازه آن دوران، قوام‌الدین عبدالله شیرازی، بود و در محضر او قرآن و فقه و حدیث آموخت و اشعار فراوان در مدح پیغمبر و آل پیغمبر دارد.

جلال الدین محمد بن حسین بلخی مشهور به مولانا (قرن 6-7 هجری) آخوند و آخوندزاده بود. پدر او از علما و از عارفان بلخ بود. جلال الدین، خود نیز از کودکی به مکتب رفت و قرآن، حدیث، تفسیر و فقه اسلامی آموخت.

میلاس، شخصی زرتشتی بود که به دست ابو هُذَیل عَلّاف (درگذشت: 235 هجری) مسلمان شد. زمینه‌ی اسلام آوردن او اینگونه بود که او در مجلس مناظره‌ای شرکت کرد که ابوهذیل علاف با ثنوی‌ها داشت. با پیروزی ابوهذیل در این مناظره، میلاس اسلام را برگزید.

در قرآن کریم آیاتی هست که با توجه به روایت ها، از آنها بدست می آید که منظور از آیه، ایرانیان بوده اند. یکی از این آیات، آیه سوم از سوره مبارکه جمعه هست که عبارت «لما یلحقوا» در این آیه برطبق احادیث اشاره به ایرانیان دارند که در زمان نزول آیه، هنوز چنین مطلبی محقق نشده بود.