خطبه بدون الف، خطبه شریفی است که از معجزات امیرالمؤمنین در فنّ بلاغت و فصاحت است و مشتمِل بر مبانی معنوی بس بلند و معانی دلنواز بس ارزشمند است و مفاهیم این خطبه بسیار عمیق بوده و از سه موضوع کلی توحید، نبوت، و معاد صحبت شده است.

تاسیس مذهب تشیع به وسیله خود صاحب شریعت و با زبان وحی و سخنان پیامبر گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بوده است و از طرف دیگر آیاتی که دلالت صریح و روشن بر ارزش و فضیلت حضرت علی (علیه‌السلام) و شیعیان او دارد و در کتب فریقین اینگونه روایات ذیل برخی آیات قرآن وارد شده است که حاکی از این موضوع مهم است.

خداوند در قرآن به صورت مستقیم و غیر مستقیم بیان داشته که علوم الهی که سعادت بشر در آن است را باید از اهل آن دریافت کرد و پیامبر هم در مناسبتهای مختلف به آن اشاره فرموده‌اند که علوم الهی در سینه من است و بعد از من به وصی من منتقل می‌شود و ... اولین وصی و جانشین من علی بن ابی‌طالب است، چرا که من شهر علم هستم و علی درب آن است و هرکس می‌خواهد بر من وارد شود، باید اول از درب آن وارد شود.

این سؤال به ذهن هر اهل علمی خطور می‌کند که چگونه اجتهادی قابل استناد است؟ آیا به هر اجتهادی می‌توان اعتنا کرد؟ در میان صحابه بودند افراد بسیاری که مرتکب فحشا و گناهان کبیره شدند، ولی به بهانه اجتهاد آنها را تبرئه کردند. حتی با عذر اجتهاد در مقابل خلیفه مسلمین و جانشین به حق رسول خدا ایستادند و در نهایت او را به شهادت رساندند.

حضرت علی بعد از وفات رسول خدا و بعد ماجرای سقیفه، سکوتی طولانی در پیش گرفتند و نسبت به غصب خلافت و ظلم‌هایی که بر ایشان روا داشته شد، عکس العملی نشان ندادند. معاندین این سکوت را حمل بر این نکته گرفتند که ایشان راضی بودند که خلافت از آن دیگران باشد و خودشان را مستحق جانشینی رسول خدا نمی‌دانستند که این اشتباه بزرگی است.

مصحف فاطمه (علیها السّلام) کتابی است به املاء جبرئیل و دست‌خط امیرمؤمنان (علیه السّلام) که در آن تمام حوادث و اتفاقات آینده‌ی جهان تا روز قیامت ثبت شده و چیزی درباره حلال و حرام در آن وجود ندارد. اما برخی که چشم دیدن این فضائل را ندارند به میدان می‌آیند و این موضوع را دستاویزی برای حمله به عقاید شیعیان قرار داده‌اند.