تصوف
گفتار«کُنْتُ کَنْزاً مَخْفِیّاً» بسیار در کتابهای متصوفه و عرفا مورد استفاده قرار گرفته و آنها این گفتار را حدیث قدسی به حساب آورده، درصورتی که این گفتار در منابع متقدم و معتبر شیعه ذکر نشده است.
ترکیه در آرزوی برپایی امپراطوری عثمانی بوده، به این منظور با ساخت سریالهای تاریخی همچون «مولانا جلالالدین رومی» در پی ایجاد هویت تاریخی برای خویش است، ولی اسناد تاریخی، پوشالی بودن ادعاهای ترکیه را نشان میدهد.
نورعلی تابنده، حد سارق را در مرتبه اول و دوم، بریدن یک بند انگشت دانسته، این درحالی است که طبق روایات معصومین علیهمالسلام، در مرتبه اول دست راست سارق بریده میشود و در مرتبه دوم پای چپ او بریده خواهد شد.
عصر امام صادق(ع) عصر عرضه اندیشههای مختلف بوده و در این زمان، امام(ع) برای حفظ شیعیان از اندیشههای مسموم، اقدام به مبارزه با این اندیشهها نمود. یکی از این اندیشهها، تفکر انحرافی «تصوف» بود که در بین اهلسنت ایجاد شده بود و خطر نفوذ آن به درون بدنه شیعه وجود داشت. امام(ع) با روشنگری خویش، از وجود تعارض بین سلوک آنها و سلوک عرفانی خویش سخن گفته و آنها را از گرایش به چنین تفکری برحذر داشت.
سعدی شیرازی، با وجود اینکه گرایشات صوفیانه داشته، اما در کتاب گلستان خویش برخی اعمال و رفتار دراویش، هممچون کینهتوزی، انتقامجویی و ریا در اعمالشان را به نقد کشیده است.
صفی علیشاه، مدعی شده است که عارف واصل به دلیل احاطه به عالم هستی میتواند امام زمان عجلاللهتعالیفرجه را رؤیت کند، این در حالی است که فقط در زمانی این رؤیت امکان دارد که شخص امام زمان عجلاللهتعالیفرجه اراده کند و در این زمینه فرقی بین عارف و غیر عارف نیست.
اهلسنت طبق روایات کتابهای خود به حضرات معصومین علیهالسلام ارادت و محبّت دارند؛ بهگونهای که بعضی از محققین به آنها عنوان سنیهای دوازده امامی داده، اما این مسئله هیچگاه باعث نمیشود که این گونه افراد را جزء شیعیان به حساب آورد.
مبانی فقهی یکی از مهمترین شاخصههای تشخیصی است که می توان براساس آن، مذهب بزرگان صوفیه را بررسی کرده و نشان داد که بیشتر آنها از حیث فقهی، تابع فقه اهلسنت بودهاند؛ به همین خاطر نمیتوان آنها را جزء شیعیان به حساب آورد.
دراویش گنابادی، طبق دستور نورعلی تابنده فقط با دراویش گنابادی مصافحه میکنند، این درحالی است که مصافحه طبق روایات حضرات معصومین علیهمالسلام، دستور عمومی برای تحیت تمام مسلمانان و مؤمنین با یکدیگر میباشد.
احمد افلاکی در کتاب مناقبالعارفین، کرامات و فضائلی غالیانه در مورد جلالالدین محمد بلخی نوشته است که از آن جمله میتوان به اجازه گرفتن حضرت عزرائیل از مولوی برای قبض روحش اشاره کرد. این درحالی است که طبق روایات، حضرت عزرائیل فقط از رسولخدا صلیاللهعلیهوآله برای قبض روح اجازه گرفته است.
علیتابنده، توحید را فقط زیر بنای اسلام دانسته ولی طبق آیات الهی، توحید زیربنای تمام ادیان ابراهیمی بوده و فقط این ادیان در شریعت(|احکام، اخلاق و قوانین جزائی) با یکدیگر اختلاف دارند.
دراویش گنابادی معتقدند که خلافت امری انتخابی است و ائمه اطهار (ع) مطابق اراده مردم عمل میکردند. ایشان درباره علت صلح امام حسن (ع) معتقدند که حضرت، چون احساس کردند که برای پذیرش خلافت ایشان مردم دچار اختلاف هستند و بخشی از جامعه به هر دلیلی به امامت ایشان رضایت ندارند، لذا آن امام، طی اقدامی کاملاً دموکراتیک، جوان مردانه و آزادمنشانه، حکومت را طی شرایطی به آن بخش واگذار کردند.
«روزبهان بقلی»، در کتاب تفسیری خویش، برای آیه «اکمال»، شأن نزولهای متعددی بیان کرده، ولی هیچ گونه اشارهای به نزول این آیه در روز غدیر نکرده است؛ این در حالی است که حضرات معصومین علیهمالسلام، این آیه را مختص روز غدیر و ولایت امیرالمؤمنین علیهالسلام دانستهاند.
دانستن مذهب افراد شاخص و تأثیرگذار، نقش بسزائی در فهم افکار و آموزههای آنها دارد. ازاینرو برای تشخیص مذهب افراد میتوان از شاخصههای اعتقادی کمک گرفته و به راحتی زمینههای تأثیرگذار بر سخنان آنها روشن میشود.