مکاتب اهل سنت
از نشانههای ظهور حضرت مهدی(علیه السلام) و یا به تعبیر روایات اهل سنت از علائم آخرالزمان خروج دجّال است. در کتب شیعه در مورد این موضوع احادیث کمی آمده است که به صورت مختصر و مجمل به آن اشاره شده است. اما در منابع اهل سنت احادیث فراوانی درباره دجّال آمده که خصوصیات و ویژگیهای ظاهری آن را مطرح کردهاند.
در خصوص واقعه غدیر و آیه اکمال، کتب بسیاری نوشته شده است. با مراجعه به آنها درمییابیم که مفسرین، در مورد این آیه، سخنان متفاوتی رابیان کردند. یکی از مباحث در خصوص این آیه این است که مراد از کلمه «الیوم» در آیه چیست؟ قریب به شش قول را در خصوص کلمه الیوم نقل کردند که آنچه که از روایات صحیح بهدست میآید، مراد روز غدیر خم است.
اهلبیت(علیهم السلام) و در رأس آنان وجود نازنین حضرت علی(علیه السلام) بارها در قرآن و روایات مورد تمجید و تقدیس قرار گرفتهاند. در روایات بسیاری حضرات معصومین(علیهم السلام) به ریسمان الهی تشبیه شدند که سفارش به تمسک به آنها شده است. در قرآن و در سوره آلعمران، تعبیر واعتصموا بحبل الله جمیعا و لا تفرقوا نیز در وصف آنها آمده است.
شهيد سيد محمد باقر صدر كه از بزرگترین اندیشمندان معاصر جهان اسلام است، درباره روش انتخاب خلیفه و جانشین بعد از پیامبر، نظرگاه خاصی دارد. او میگوید: پيامبر(صلى الله عليه وآله) در پيش روى خود چند انتخاب داشت و باید یکی را انتخاب میکرد، بعد از بیان راهها و معایب هر یک به این نتیجه میرسد که راه درست نصب خلیفه است.
منع حدیث به دوران بعد از رحلت پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) منحصر نشد، بلکه فتح باب و سنت سیئهای برای دورانهای طولانی و بهانهای برای شکنجه و زندانی کردن راویان حدیث شد. این سنت بعد از برپا شدن علاوه بر این که موجب منع ترویج احادیث پیامبر شد، موجب شکنجه ی راویان حدیث و پیروان اهل بیت شد و مدتها ادامه دار بود.
هر فکر و عقیده محکمی در هر مکتب و مذهبی جایگاه ویژهای دارد و آن مذهب برای تبیین و توضیح آن عقیده تلاش میکند، تا آن را گسترش دهد و از این راه حیطه نفوذ خود را بهدست آورد، در طول تاریخ تنها افکاری به جای مانده و به نسلهای بعدی رسیده است که از بهترین و موثرترین شیوه تبلیغی و پیام رسانی برخوردار باشد.
ایمان به غیب، ایمان به چیزهایی که از حواس ظاهری پنهان است خواه درک آن با حواس باطنی ممکن باشد مانند معاد، یا ممکن نباشد مانند حقیقت روح، و به عبارت دیگر ایمان به غیب یا مستند به دلیل عقلی است یا دلیل نقلی، و از طرف دیگر ادیان آسمانی شرط قبول اعمال صالح را ایمان به غیب میدانند و تکمیل فضائل اخلاقی انسان را وابسته به آن میشمارند.
اعتقاد به ظهور مصلح و منجی موعود جهانی، اعتقادی است قرآنی و از این جهت، همه مسلمین از فرق و ملامی، معتقدند که منجی جهانی در آخر الزمان ظهور خواهد کرد. اعتقاد به این تفکر جزو اندیشههای اساسی مسلمانان به شمار میرود. شیعیان معتقدند که مهدی(علیه السلام) دوازدهمین امام و پیشوا از نسل پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) است
در پس رحلت پیامبر (ص) دو نظریه درباره تعیین خلیفه بهوجود آمد که مشهور است. یکی از این نظرات که براداران اهل سنت به آن گرایش دارند، تعین خلیفه توسط مردم و امت است. این تعیین خلیفه توسط خود امت امری بود که هیچ وقت اتفاق نیافتاد و دست آخر آنقدر نظرات مختلف شد که هیچوقت نمیتوان به یک دستهبندی واحد و متفقعلیهی در این زمینه رسید.
بعد از جا افتادن سنّت سیئهی منع نقل و تدوین حدیث، پیامدهای بدی را در پیش داشت، که با ممنوعیت نقل احادیث بهوجود میآمد و یکی از این پیامدها، سوزاندن احادیث پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) توسط خلفا و ... در عصر بعد از رحلت پیامبر اسلام بود و با بیان چند داستان از کتب اهل سنت به این امر دست یافتیم.
احمد الطیب، شیخ الازهر، از روحانیون اهل تسنن و تشیع خواست، که با صدور فتوایی، کشته شدن سنی توسط شیعه و شیعه توسط سنی را، حرام اعلام کنند و معتقد است، کسیکه سلاح بهدست میگیرد و به نام دین آدم میکشد، از دین خارج است و گفت: گروههای افراطی مسلح، که به روی مردم سلاح میکشند و آنها را به نام هر دینی میکشند، از دین خارج هستند.
یکی از مباحثی که در نزد اهلسنت مهم است و روی آن بسیار تأکید دارند، و جزو خطوط قرمز آنها محسوب میشود، بحث عدالت صحابه است. عقیده اهلسنت درمورد صحابه پیامبراکرم (صلی الله علیه وآله و سلم) این است که همه آنها عادل هستند و به دلیل مصاحبت با پیامبر اهل اجتهاد بوده و هیچ گاه از سر عمد و علم مرتکب گناه و خلاف نمیشوند.
بعد از رحلت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) برخی بر این باور بودند، که «حسبنا کتاب الله» و لاغیر، و حال اگر بهراستی آنها به این نتیجه رسید، که سنّت را ننویسد، این فکر برای خود آنها اعتبار داشت و اگر واقعاً نقشههای خطرناکتری پشت سر این نقشه نبود، چرا در منع نقل حدیث این همه شدّت عمل، به خرج داد؟
از اعتقادات شیعه این است که رهبری و زمامداری دینی و سیاسی حکومت اسلامی را بعد از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) یک مقام الهی و منصب خلیفه اللهی است که به امر خداوند، پیامبر کسی را که شایسته باشد معرفی میکند. زیرا یقیناً کسی را که پیامبر از جانب خدا معرفی میکند، واجد همه شرایط رهبری و شایسته زعامت و امامت است