پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ اهل بیت اطهار (علیهم السلام) و در رأس آنان وجود نازنین امیرالمؤمنین، حضرت علی (علیه السلام) بارها و بارها در قرآن و روایات مورد تمجید و تقدیس قرار گرفته‌اند. در روایات بسیاری حضرات معصومین (علیهم السلام) به ریسمان الهی تشبیه شدند، که سفارش به تمسک به آن‌ها شده است.
در قرآن و در سوره مبارکه آل‌عمران به این امر اشاره دارد. خداوند در این آیه می‌فرماید: «وَاعتَصِمُوا بِحَبلِ‏اللَّهِ جَميعاً وَلا تَفَرَّقُوا.[آل عمران/103] همگی به ريسمان خدا چنگ بزنيد و متفرق نشويد.»
محدثین و مفسرین مشهور اهل سنت در ذیل این آیه، روایات فراوانی را ذکر کردند، که دال بر افضلیت اهل بیت (علیهم السلام)، خصوصاً حضرت علی (علیه السلام) است.
1) سیوطی در تفسیرش به نقل از طبری، روایتی را از زید بن ارقم نقل می‌کند که پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «إني لَكم فُرَطٌ إنكُم وارِدوُنَ عَلَيَّ الحَوض، فَانظُروا كَيفَ تَخلُفُونی فِی الثَّقَلين. قيلَ وَ مَا الثقلان يا رَسوُل الله؟ قالَ الأكبَر كتابُ الله سبب طرفه بيد الله وطرفه بأيديكم فتمسكوا به لن تزلوا ولا تضلوا، والأصغر عترتي وإنهما لن يتفرقا حتى يردا علي الحوض وسألت لهما ذلك ربي ولا تقدموهما فتهلكوا ولا تعلموهما فإنهما أعلم منكم.[1] من پیش از شما می‌روم و شما در حوض کوثر بر من وارد می‌شوید، نگاه کنید چگونه در مورد ثقلین بعد از من رفتار می‌کنید. از پیامبر سؤال کردند که  ثقلان چیست؟ حضرت فرمود: ثقل بزرگ‌تر کتاب خداست، که یک جانب آن در دست خدا و جانب دیگر آن در دست شما قرار دارد، به آن چنگ بزنید که هرگز نمی‌لغزید و گمراه نخواهید شد و ثقل کوچک‌تر عترت من است، این‌دو از هم جدا نخواهند شد، تا در حوض کوثر بر من وارد شوند. من این خواسته‌ام را از پروردگارم درخواست کردم. بنابراین از این دو ثقل، پیشی نگیرید که تباه خواهید شد و این‌دو را نیاموزید، زیرا این‌دو از شما داناترند.»
2)  صاحب کتاب ینابیع المودة روایتی از سعيد بن جبير از ابن‌عباس نقل کرده که گفت: «در محضر پيامبر (صلی الله عليه و آله و سلم) بوديم. شخص اعرابی وارد شد و از رسول خدا (صلی الله عليه و آله و سلم) سؤال کرد: آن حبل اللَّه که بايد بدان چنگ بزنيم چيست؟ پيامبر (صلی الله عليه و آله و سلم) دست مبارک خود را بر دست اميرالمؤمنين، علی (عليه السلام) زد و فرمود: «تَمَسَّکُوا بِهذا، هُوَ حَبلُ اللهِ المَتین.[2] به اين چنگ بزنيد، که او ريسمان محکم خداست.»
3) ابن‌حجر در کتاب الصواعق کلام ثعلبی، مفسر شهیر اهل‌سنت را در ذیل این آیه آورده است، که گفت امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «نَحنُ حَبلُ الله الّذی قالَ الله فیهِ وَاعتَصِمُوا بِحَبلِ الله جَمیعاً وَ لا تَفَرقُوا.[3] ما آن ریسمان خداوندیم، که خداوند درباره آن فرمود: و همگان به ریسمان خداوند چنگ زنید و از آن جدا مگردید.»
4) حاکم حسکانی روایتی از امام رضا (علیه السلام) نقل می‌کند که حضرت از پدرش و از اجدادش از رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل کرده است: «مَن أحَبَّ أن يَركَبَ سَفينَة النَّجاةِ وَ يَتَمَسِّكَ بِالعُروَةِ الوُثقى وَ يَعتَصِم بِحَبلِ اللهِ المَتينِ فَليُوالِ عَليّاً وَليَأتَمَّ بِالهُداةِ مِن وُلدِه.[4] هر کس دوست دارد، بر کشتی نجات سوار گردد و به دستگیره محکم درآویزد و به ریسمان استوار خدا چنگ بزند، ولایت علی (علیه السلام) را و امامت فرزندان هدایت شده او را بپذیرد.»
5) ابن‌مردویه از عبدالله بن عمر نقل کرده است، که پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: جبرئیل به من گفت که خداوند فرمود: «وِلایَةُ عَلی بنِ أبی‌طالِب حِصنی، فَمَن دَخَل حِصنی أَمِنَ مِن عَذابی.[5] ولایت علی بن ابی‌طالب، دژ و قلعه محکم من است، هر کس در قلعه‌ی من وارد شود، از عذاب من در امان است.»
روایات مذکور تنها بخشی از روایاتی است، که در منقبت اهل بیت اطهار (علیهم السلام) ذکر شده است.

پی‌نوشت:

[1]. الدر المنثور، سیوطی، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج2، ص285
[2]. ینابیع المودة، قندوزی، منشورات بصیرتی، قم:ج1، ص356
[3]. الصواعق المحرقه، ابن‌حجر عسقلانی، دارالکتب العلمیة، بیروت: ص151
[4] . شواهد التنزیل، حاکم حسکانی، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بیروت ج1، ص168، ح177
[5]. مناقب علی بن ابی‌طالب، ابن‌مردویه، دارالحدیث، قم: ص72، ح47

نویسنده: محمد یاسر بیانی