زرتشت
منطق اسلام در اين زمينه، هم در بُعد شعار، هم در تعيين مصاديقِ خوبی و بدی و هم در عملِ الگوهای دينی، بسی كاملتر و نيكوتر از شعائر زرتشتی است. اگر زرتشت میگويد: «پندار نيك، گفتار نيك و كردار نيك»، اسلام پا را فراتر از اين گذاشته، ميگويد: «نيكترين انديشه، نيكترين گفتار و نيكترين كردار» و مصاديق آن را نيز به صورت روشن و دقیق معيّن كرده است.
مهریه در احوال شخصیه زرتشتیان مقوله ای غیر قابل انکار است. هرچند موبدان امروزی جامعه زرتشتیان در اینکه مهریه را اثبات و رد کنند، اختلاف نظر دارند. برخی میگویند مهریه وجود دارد و باید ثبت رسمی شود. اما برخی میگویند که نیازی به این موضوع نیست.
مهریه طبق گفته زرتشتیان و طرفداران آنها، وجود ندارد. ولی بر طبق متن قوانین احوال شخصیه زرتشتیان و ماده 29 از این قوانین، مهریه در این آیین وجود دارد. البته مشخص کردن مهریه زمانی است که دو طرف بخواهند از یکدیگر طلاق بگیرند و در ابتدا و زمان ازدواج مهریه مشخص نمیشود.
پاره شدن نامه پیامبر توسط خسروپرویز پادشاه ساسانیان بدون شک اتفاق افتاده و اگر مطلبی در رسانهها و شبکهها و حتی سایتها در مورد نادرست بودن و تردید در مورد پاره شدن نامه پیامبر هست، مطمئنا با سانسور و نادیده گرفتن مطلب کامل در مورد آن بیان شده است.
پاک کننده بودن چهار آخشیج و عناصر مقدس در ایران باستان، از زمانی برای این عناصر افزوده شد که موبدان زرتشتی اصلاحات و تغییراتی را در امور آیینی خود ایجاد کردند. اضافه کردن قید پاک کنندگی برای رفع تناقض و کاستی بود که در آیین زرتشت ایجاد شد. این کار اضافه کردن قید پاک کنندگی هم تنها توسط موبدان زرتشتی انجام شد.
واژه آذر که آتش معنی میدهد یکی از چهار عنصر پاک کننده در نزد زرتشتیان است. زرتشتیان آتش را سمبل روشنایی و گرما میدانند، به همین دلیل برای نیایش اهورامزدا، به آتشکده یا جایی که روشنایی وجود دارد روی میآورند. در گاهشماری زرتشتیان روز نهم هر ماه، آذر نام دارد و در ماه آذر به هنگام فرارسیدن روز آذر، این روز را جشن میگیرند.
کاریز یا قنات، اثری است مربوط به دوره اورارتوها که ساکن اصلی سرزمین ایران بودند. تنها اثری هست که انتقال آن توسط غارت گرانی آثار باستانی ایرانی غیر ممکن بوده است و برای همین عده ای قصد آنرا داشته اند که به دروغ این اثر را به نام خود ثبت کنند.
گاهان سروده ای است که انتساب آن به زرتشت با توجه به اختلافات بسیار در تاریخ و محل تولد بسیار سخت است. اگر قبول کنیم که این سروده برای زرتشت است، ترجمه این متون عمده مشکل زبان شناسان است. ولی موبدان در بخش ترجمه کار به ترجمه زبان شناسان نداشته اند و خود هرگونه خواسته اند این سروده ها را ترجمه کرده اند.
آیتالله سید یوسف طباطبایینژاد در تاریخ 23 مهرماه سال 1395 در خطبه های نماز جمعه اصفهان مطالبی را پیرامون توحید و جایگاه آن در آیین زرتشت بیان داشتند. ایشان با اشاره به ملزومات توحید گفت: توحید را باید با استدلال یاد بگیریم تا کسی نتواند ما را از مسیر درست منحرف کند. وی افزود: زرتشتیان قایل به این هستند که جهان دو خدا دارد که یکی از آنها برای خوبیها است و دیگری برای بدیها که آنها را یزدان و اهریمن نامیدهاند.
موبد رشید خورشیدیان در مورد امام حسین و ویژگی او چنین بیان میدارد: کل جامعه زرتشتیان اعتقاد دارند که امام حسین (علیه السلام) شخصی است که از حق مظلوم دفاع کرده و به همین دلیل ما بر این اعتقادیم امام حسین(علیه السلام) نه تنها برای مسلمانان جهان بلکه برای جامعه بشریت است. اتحادی که بین مسلمانان وجود دارد بسیار ستودنی است و ما نیز در جامعه کلیمان و زرتشتیان سعی کردیم این اتحاد و همبستگی را بین خود و مسلمانان و در بین جامعه خودمان حفظ کنیم.
در تقویم و گاهشماری مزدایی سال به دو فصل عمده تقسیم میشد. تابستان بزرگ که از آغاز فروردین شروع و تا پایان مهرماه میانجامید و هفت ماه بود. زمستان بزرگ که از آغاز آبان ماه تا پایان اسفند دوام داشت و شامل پنجه یا اندرگاه میشد. در فصل زمستان بزرگ به موجب کوتاه بودن روزها، هر شبانه روز به جای پنج گاه، به چهار بخش تقسیم میشد و یک گاه، یعنی گاه ظهر تا عصر (رپیتوینگاه) حذف شده و در هاونگاه جای میگرفت.
ازدواج استقراضی: به معنای درستتر قرض دادن زن به دیگران است. نوع خاصی از ازدواج که در عصر ساسانی معمول بوده است، ازدواجی با عنوان زن عاریتی یا ازدواج استقراضی است. در توضیح ابتدایی این ازدواج چنین بیان میشود که اختیار موقت زنی به همسری فرد دومی در حالی که در قید ازدواج شوهر دیگری است. در این نوع ازدواج شوهر حق دارد زن اصلی خود را به مرد دیگری بطور موقت به همسری بدهد.
احکام بسیار سخت و نابرابر اجتماعی در زمان ساسانیان، تبعیض و اختلاف طبقاتی حاکم بر زنان عادی در این دوران، عدم سهم ارث بعد از ازدواج توسط دختر و بحث تعدد زوجات توسط مرد به هر تعداد که توانایی مالی او اجازه می داده است، تنها گوشه ای از آن چیزی است که زنان در سلسله ساسانیان تحمل کرده اند.
برخی از گفته و مطالبی که در صفحات اجتماعی و دیگر گفته ها بیان می شود، چند همسری را تنها به دین اسلام اختصاص داده اند و آیین زرتشت و تاریخ ایران باستان را از این امر استثنا کرده اند. ولی آیا این امر درست هست و در ایران باستان بحث چند همسری وجود نداشته و تک همسری بوده است؟!