ازدواج استقراضی در عهد ساسانی
.
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در این زمان عده ای که با دین دشمنیهایی دارند و به ظاهر از زنان و بانوان طرفداری میکنند. اما با تحقیق و بررسی کوتاهی در تاریخ گذشته، به دست میآید که این افراد به اصطلاح دلسوز، برای اینکه گذشته زنان ایران باستان را کتمان کنند، شروع به شبهه افکنی علیه زنان و جایگاه آنان در اسلام میکنند.
در این مقاله، یکی از وقایعی که برای زنان در زمان ساسانیان اتفاق میافتاده و ظاهرا بسیار برای زنان مشقت بار بوده بیان میشود:
ازدواج استقراضی: به معنای درستتر قرض دادن زن به دیگران است.
نوع خاصی از ازدواج که در عصر ساسانی معمول بوده است، ازدواجی با عنوان زن عاریتی یا ازدواج استقراضی است. در توضیح ابتدایی این ازدواج چنین بیان میشود که اختیار موقت زنی به همسری فرد دومی در حالی که در قید ازدواج شوهر دیگری است. در این نوع ازدواج شوهر حق دارد زن اصلی خود را به مرد دیگری که به جهت پرستاری کودکان خود، نیازمند یک زن است و علاقه به داشتن یک زن را به صورت پسندیده ای اظهار بدارد، بطور موقت به همسری بدهد.
در مورد این ازدواج، شوهر اصلی حتی میتواند این عمل را بدون جلب رضایت زن خود انجام دهد. هنگامیکه شوهر همسر اصلی خود را بطور موقت و عاریتی به شوهر دوم به همسری می داد، دیگر مال و دارایی زن به شوهر دوم داده نمیشد. بلکه در ازدواج استقراضی تنها همان واگذاری موقت زن شرط است. این واگذاری براساس عقد پیمان خاصی صورت میگرفت.[1]
این ازدواج در متون زرتشتی نیز تایید و بیان شده است. در کتاب ماتیکان هزار دادستان چنین آورده شده: یک مرد میتواند علی رغم میل و رضایت زن خود، او را به اشخاص تنگدستی که نیاز به زن داشتند، برای مدت معینی واگذار کند.[2]
در مورد تولد کودکی از این زن با شوهر دوم خود چنین آورده شده که کودکانی که در مدت و در نتیجه زناشویی استقراضی به دنیا می آیند، به شوهر اصلی تعلق داشتند، نه به پدر خود که شوهر موقت مادرشان محسوب میگردید. ولی با این وجود حق قیمومیت در تمام زمان ازدواج استقراضی از آن شوهر موقت بود. زیرا این نوع ازدواج بدون قیومیت شوهر دوم قابل تصور نیست.[3] شرایط معاهده، زمان واگذاری، فرزندانی که از این زن در مدت قرض دادن وی تولید میشد، همه قبلا مورد موافقت دو طرف قرار میگرفته است. کودکانی که از شوهر دوم برای زن تولید میشد، متعلق به شوهر اول بود.[4]
در مورد مدت زمان این ازدواج متنی وجود ندارد و تعیین مقدار مدت به عهده طرفین قرار داده بوده است. ولی از آنچه درباره این ازدواج اظهار میشود، مشخص میشود که مدت آن نسبتا طولانی بوده است.
پینوشت:
[1] . کریستیان بارتلمه، کتاب زن در حقوق ساسانی، صفحه 56-57
[2] . ماتیکان هزار داتستان، در باره ی حقوق ساسانی، ج 1، ص 36
[3] . کریستیان بارتلمه، کتاب زن در حقوق ساسانی، صفحه 57
[4] . هاشم رضی در کتاب «وندیداد» در شرح فرگرد 4، صفحه 507-508.
افزودن نظر جدید