زرتشت
در قاموس کتاب مقدس، ذیل کلمه مجوس آمده است که «علم ایشان بر قواعد صحیحه بنا نشده بود». برخی باستانگرایان نیز مدعی شدهاند که در کتاب دانیال نبی، باب 1 آیه 20، مجوسیان بر حکمت و دانش توصیف شدهاند! لیکن حقیقت این است که وقتی به فَقَره مذکور از کتاب دانیال نبی (در عهد عتیق) مراجعه میکنیم دقیقاً خلاف این را مییابیم و علم آنان را در مقابل دانش پیامبران و اولیای بنی اسرائیل ناچیز شمرده است.
نبود نص الهی در ادیان دیگر و تعارض آموزههای کتب مقدس با رهاوردهای علمی و حاجات عصری، اندیشمندان و متألهان غرب را بر آن داشت که به عصری کردن دین، روی آورند؛ زیرا نه چشم پوشی از دستاوردهای نوین علمی و نیازهای عصری امکان پذیر مینمود و نه با تعارض میتوان زیست و نه متون مقدس از چنان اعتبار و وثاقت و درونمایهای برخوردار بود که بر علم پیشی گیرد.
اوستا، کتابی است که در زمانی ادعا میشده است سروده زرتشت بوده است ولی در قرن 18 میلاد توسط زبان شناسان به دست آمد که تنها بخش کوچکی از اوستا برای زرتشت است و این مطلب هم صرفا به دلیل قدیمی بودن این قسمت از دیگر بخشهای اوستا هست و الا دلیل دیگری برای این ادعا وجود ندارد.
بر اساس آمارهای متعددی که پیرامون ابتلا به بیماری MS در آسیا منتشر شده است، زرتشتیان هند، بیشترين درصد مبتلایان به این بیماری را دارند. پژوهشها نشان میدهد که شیوع اماس در پارسیان هند نسبت به سایر هندیها بسیار بالاتر است. از مهمترین علل ابتلا به MS نیز میتوان به «اختلالات ژنتیکی»، «کاهش ویتامین دی»، «مصرف دخانیات و مواد مخدر» و «عفونتهای ویروسی» اشاره کرد.
در آیین زرتشت برخی از مطالب و محتواها وجود دارد که در آن اثری از خرد ورزی وجود ندارد؛ زرتشت گفت: زن دشتان (یعنی زنی که در زمان عادت ماهیانه قرار دارد) بعد از قطع شدن خون باید کارهایی را انجام دهد تا از آلودگی پاک شود. از جمله غسل با ادرار گاو در چندین گودال، و سپس کشتن 200 مورچه دانه کش!
کریستن سن در مورد انوشيروان چنین مینویسد: اصلاحات خسرو در امور مالیه، بدون شک، بیشتر به نفع خزانه دولت بوده تا به نفع رعیت. طبقه عامه، مثل قرون گذشته، با نادانی و تحمل مصائب می زیست. فیلسوفان رومی، که به ایران پناه آوردند، بهزودی آزرده شدند چون انتظار داشتند که در کشور انوشیروان، چیزهای دیگری ببینند!
تبعیض طبقاتی در زمان ساسانیان، یکی از عوامل گسترش اسلام در ایران بود، به خصوص تبعیضی که نسبت به کسبه و پیشهوران هم از لحاظ حکومتی و هم از لحاظ آیین زرتشتي در مورد آنها صورت میگرفت. حمايت اسلام از پيشهوران و بازرگانان از جالبترين عوامل رشد ديانت اسلام در سرزمين ايران بود.
در متن بندهش چنین آمده است: «هنگامی که زن را آفرید، گفت که ترا نیز آفریدم ... و از من تو را یاری است، زیرا مرد از تو زاده شود، با وجود این، مرا نیز که هرمزم، بیازاری. اما اگر مخلوقکی مییافتم که مرد را از او کنم، آنگاه هرگز تو را نمیآفریدم که تو را آن سرده پتیاره از جهی است.» این تفکر و بینش در مورد آفرینش زن از خود آیین زرتشت است.
امروزه زرتشتیان و پژوهشگران همگی معتقدند که اوستا کتابی است که در طول تاریخ دچار تحریف شده است. آن چنانکه در زمان ساسانیان و حتی قبل از آن، کتاب اوستا ۲۱ نسک (فصل، باب) داشت. اما امروزه مقدار بسیار اندکی از آن یعنی فقط به مقدار ۵ نسک از آن باقی مانده است (آن هم به صورت ناقص) و بقیه از بین رفته است. استاد پورداود میگوید...
در دوران ساسانیان، چهار طبقه اجتماعی وجود داشت که از بالا به پایین بر تعداد افراد آن افزوده می شد. شاه در رأس هرم طبقات بود. نکته مهم، ممنوعیت عبور از طبقه ای به طبقه دیگر بود. طبقه اول تمام تحت الحمایه نظیر شاهزادگان، امیران، خاندان شاهی و حاکمان ایالات بزرگ نظیر سیستان، کرمان و ممالک مفتوحه بودند؛ طبقه دوم هفت رئیس خاندانهای بزرگ...
در مورد سقوط و شکست ساسانیان از اعراب، بسیار بحث شده و به نوعی میتوان گفت آن تاریخی که ساسانیان از اعراب شکست خوردند را، تاریخ انقضای آن حکومت هست. دانشمندان غربی درباره فروخشکیدن کیش زرتشتی در این دوره، بسیار نوشتهاند و برداشت اغلب آنها این است که تا سدهی هفتم میلادی، این دین باستانی، چنان با آیینها و تشریفات متحجر...
یان ریپکا میگوید: نحلههای مختلف و فرقههای گوناگون مذهبی متکلمان رسمی را بر آن داشتند که در آن احکام اوستایی دست به اصلاحات و تغییراتی بزنند. بنا بر سنت، شرایع در دوران ساسانیان بیست و یک «نسک» (فصل، بخش) داشته که فقط قسمت کوچکی از آن برای ما به جای مانده است. کهنترین دستنویسهای اوستا که امروز در دست است، فقط از...
حضور پرشور زنان ایرانی در مجالس عزاداری امام حسین علیه السلام در زمان قاجار بسیار چشمگیر بود و در بعضی از مجالس از مردان سبقت میگرفتند. در زمانی که به قول علیاصغر شمیم، «زن در خانه زندگی میکرد و تقریباً هیچگونه ارتباطی با خارج از محیط خانواده نداشت»، حوادث تاریخی مهمی، اعم از مشارکت سیاسی و مبارزات سیاسی از زنان ایران در تاریخ ثبت گردیده و این در حالی است...
مجالس عزاداری سالار شهیدان کارکردهای گوناگونی همچون تعلیمی، شورآفرینی و سوگواری داشته است. ابتدا کارکرد تعلیمی مجالس محرّم و صفر چندان وسیع نبود؛ یعنی نوحه سرایان، شاعران و مدیحهگران معمولاً به اطلاع رسانی در مورد حادثه کربلا و حداکثر حوادث کوفه و شام و مدینه اکتفا میکردند و تلاش در زنده کردن و زنده نگه داشتن اصل مراسم عزاداری محرم و صفر بود، به گونهای که از سال...