سلفیت و وهابیت
محمد بن عبدالوهاب درباره عقیده شیعه مبنی بر عصمت امامان میگوید: «اثبات و ادعای عصمت برای امامان، از دروغها و افترائات شیعه است که هیچ دلیلی از کتاب و سنت و اجماع و قیاس صحیح و عقل سلیم ندارد و خدا بکشد آنها را که چنین اعتقادی دارند.» پاسخ: دلایل متعددی از قرآن درباره عصمت ائمه وجود دارد.
یکی از انحرافاتی که محمد بن عبدالوهاب داشت این است که وی، اصل تقیّه را باطل میشمرد و با فحش و ناسزاگویی، طرفداران تقیه را کافر میداند. این در حالی است که به توجه به قرآن و روایات، تقیه امری مسلم و مورد تأیید است که بر عمل به آن تأکید هم شده است. که در این مقاله تقیه از دیدگاه قرآن و روایات را مورد بررسی قرار میگیرد.
شواهد تاریخی فراوانی وجود دارد که حاکی از دشمنی سرسختانه محمد بن عبدالوهاب با رسول گرامی اسلام است. برای این منظور، کافی است نیمنگاهی به موضعگیریها و عملکرد و اعتقادات او در طول زندگیش داشته باشیم؛ از باب نمونه محمد بن عبدالوهاب حیات برزخی را برای پیامبر اکرم و اولیاء خدا انکار میکند.
سلفیه تکفیری به گروهی از سلفیه اطلاق میشود که قائل به تلازم ایمان و عمل هستند. آنان با این مبنا هر کسی را که از نظر آنان گناه کبیرهای مرتکب شود تکفیر میکنند.
سلفیه عنوانی عام است که گروههای مختلف سلفی را شامل میشود. سلفیه اگر چه در بسیاری از مبانی با یکدیگر مشترک هستند، ولی به عللی دارای تقسیمات مختلفی میشوند.
سلفگراها برای سنت صحابه، حجیت موضوعی قائل شده و در صدد همردیف قرار دادن سنت صحابه با سنت پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) هستند. ایشان به این مقدار اکتفا نکرده و یکی از ملاکهای بدعت را نیز عدم پیروی از سنت صحابه قرار دادهاند.
روش بربهاری در کتاب شرح السنه نقل گرایی محض است، به همین جهت با مباحث کلامی به شدت مخالف است.
با وجود اینکه کتاب شرح السنه بربهاری از هیچ نظم منطقی پیروی نمیکند، ولی در بین وهابیان جایگاه خوبی دارد.
شواهد تاریخی فراوانی وجود دارد که حاکی از دشمنی سرسختانه محمد بن عبدالوهاب با رسول گرامی اسلام است. برای این منظور، کافی است تنها نیمنگاهی به موضعگیریها و عملکرد و اعتقادات او در طول زندگیش داشته باشیم. از باب نمونه محمد بن عبدالوهاب حیات در عالم برزخ را برای پیامبر اکرم و اولیاء خدا انکار میکند.
محمد بن عبدالوهاب در مورد حضرت مهدی در کتابش به نام رسالة فی الرد علی الرافضة، میگوید که شیعیان میگویند حضرت مهدی (علیه السّلام) از سرداب سامرا ظهور خواهد کرد که در پاسخ باید گفت: هیچ شیعهای نگفته است که محل ظهور حضرت مهدی (علیه السّلام) از سرداب است، بلکه در روایات فراوانی محل ظهور ایشان را بیت الله الحرام معرفی کردهاند.
محمد بن عبدالوهاب در «رسالة فی الرد علی الرافظة» مینویسد: «یکی از کارهای قبیح شیعیان این است که شهادت امام حسین را، ایام عزا اعلام میکنند. نوحه کردن و عزاداری کردن از بزرگترین منکرات دوران جاهلیت است.» در پاسخ به او باید گفت: عزاداری و سوگواری امری است عمومی و انسانی که در میان تمام اقوام و ملل، وجود داشته و دارد.
تکفیر با خشونت رابطهای مستقیم دارد. تکفیر راهی برای حذف مشروع مخالفین سیاسی است. پس برای کسانیکه خود را پشت سر دین مخفی کردهاند بسیار مناسب است، اما این همهی داستان نیست؛ تکفیر با برخوردهای خشن نیز رابطهای مستقیم دارد. تکفیر رابطهای مستقیم با ایجاد توحش و بیقانونی دارد.
محمد بن عبدالوهاب از شیخ مفید نقل کرده است که ایشان در کتاب «روضة الواعظین» حدیثی در نقد حدیث غدیر نقل کرده است که در پاسخ باید بگوییم که اولا: شیخ مفید کتابی به نام «روضة الواعظین» ندارد. ثانیا: بزرگان اهلتسنن مانند احمد بن حنبل از ریاح بن الحرث و احمد بن حنبل از أبی طفیل در کتب معتبرشان، حدیث غدیر را نقل کردهاند.
محمد بن عبدالوهاب از شیخ مفید نقل کرده است که وی در کتاب «روضة الواعظین» حدیثی در نقد حدیث غدیر نقل کرده است که در پاسخ باید بگوییم که اولا: شیخ مفید کتابی به نام «روضة الواعظین» ندارد. ثانیا: علمای اهلسنت مانند ابن ماجه قزوینی، محمد بن جعفر الکتانی و شعیب الأرنؤوط (معاصر) به صحت حدیث غدیر اعتراف کردهاند.