صحابه و عدم تکفیر کفار
خلاصه مقاله
یکی از مهمترین مبانی در اندیشههای افراطیون و گروههای تکفیری، قاعدهای است موسوم به «من لم یکفرالکافر» که طبق آن هر کس کافری را کافر نداند خود کافر است. این قاعده، از قواعد ساختگی گروههای تکفیری است؛ این قاعده در بین اهل سنت و عالمان آنها جایگاهی ندارد. در صدر اسلام که بسیار مورد استناد و ادعای خود تکفیریها نیز هست، این موضوع نبوده و صحابه اینگونه عمل نمیکردهاند. شواهد این موضوع در کتابهای اهل سنت وجود دارد.
متن مقاله
سیره پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) بر تکفیر مسلمانان نبود و در هیچ جای دوران زندگی مبارک ایشان یافت نمیشود که مسلمانی را به جهت عدم تکفیر کافر، تکفیر کرده باشد: برای نمونه هرگز صحابه در زمان حیات پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) در تکفیر و کافر ندانستن منافقین اختلاف نکردند و به هیچ وجه مخالفین خود را تکفیر نکردند و اگر مساله تکفیر کافر صحیح بود، میبایست خداوند تبارک و تعالی به چنین حقیقتی اشاره میکرد:
خدواند در باره اختلاف صحابه چنین میفرماید: «فَمَا لَكُمْ فِي الْمُنَافِقِينَ فِئَتَيْنِ وَاللَّهُ أَرْكَسَهُم.[نساء/88] چیست شما را که درباره منافقان دو گروه شدهاید و حال آنکه خدا آنان را به سبب کردارشان مردود ساخته است؟»
طبری در تفسیر خود، ذیل این آیه مینویسد: مفسرین در تفسیر آیه اختلاف کردند، دیدگاه درست این است که این آیه در مورد اختلاف اصحاب پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) در مورد قومی از اهل مکه است که بعد از اسلام آوردن از اسلام خارج شده بودند، یعنی مرتد شده بودند.[1] همانگونه که طبری تصریح دارد، این افراد (بر مبنای طبری) مرتد شدند و مسلمانان در مورد آنها اختلاف کردند، ولی به هیچ وجه مسلمانان یکدیگر را تکفیر نکردند و این به خوبی نشان میدهد که اگر قاعده «من لم یکفر الکافر» صحت داشت و شرعیت آن برای صحابه ثابت میبود، بایستی پیامبر اکرم و صحابه چنین کاری را انجام میدادند، زیرا آنها اولی به عمل شریعت بودند، یا اینکه خدواند به چنین قاعدهای اشاره میکرد و مسلمانانی را که کفار را تکفیر نکردند، تکفیر میکرد.
بنابراین عدم استناد پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) و صحابه به قاعده «من لم یکفر الکافر»و عدم بیان چنین قاعدهای از سوی خداوند، کاشف از این است که اصلاً چنین قاعدهای شرعیت ندارد.
پینوشت:
[1]. «وأولى هذه الأقوال بالصواب في ذلك، قول من قال: نزلت هذه الآية في اختلاف أصحاب رسول الله صلى الله عليه وسلم في قوم كانوا ارتدُّوا عن الإسلام بعد إسلامهم من أهل مكة.» طبري، جامع البيان، ج8ص 14-13، بیتا، بینا.
افزودن نظر جدید