سیر تاریخی تصوف تاکنون
قلندریه در واقع جماعتی از صوفیه ملامتی که در حدود قرن هفتم هجری در خراسان و هند و حتی شام و بعضی بلاد دیگر شهرت و فعالیت داشته‌اند. البته سابقه این فرقه‌ها از قرن هفتم فراتر می‌رود اما شهرت آنها مخصوصا در این اوان بوده است.
با اندک آشنایی با متون قدیم صوفیه همچون طبقات سلمی، طبقات خواجه، کشف المحجوب، اوراد الاحباب، اللمع و قشیری و ... میتوان به ژرفای این اختلاف پی برد و نتیجه گرفت که داعیان تصوف در عصر ما بویی از عقاید صوفیانه در سیر و سلوک نبرده‌اند.
وقتی از فرقه‌ی تصوف نام برده می‌شود، آشنایان با این مسلک و مطلعین راجع به عقاید، افکار و منش ایشان می‌دانند که باید بین تصوف کهن و قدیمی و روشهای صوفیانه‌ی فعلی و متأخر، حد و مرزی قائل شد....با این وجود، کنکاش در کتب معتبر صوفیه و شرح حال قدما و بزرگان تصوف نشان می‌دهد که تفاوت آشکاری بین راه و روش صوفیانه‌ی قدیم و تصوف جدید و معاصر است.
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ يکي از مکاتب سده اول هجري مکتب زهد است. و اين مکتب بر اصول و قوانين و اصطلاحاتي پايبند است که در ذيل به آنها اشاره مي شود.
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ مطالعه در شرح حالات و زندگی صوفیان این دوره و تامل در گفتار آنها، آشکار می کند که در این دوره عناصر واقعی عرفان در گفته های اساسی صوفیان پدیدار می شود.
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_صوفیه در قرن دوم روشی همانند قرن اول داشت، یعنی کمتر دست به انحرافات دینی زد و همانند قرن اول شریعت مدار بود اما در عمل به شریعت جانب افراط را پیش گرفته بود.
از نگاه برخي، پيش زمينه هاي تشکيل تصوف نه بصورت فرقه اي، بلکه به نيت تقرب به خداي متعال و در قالب علاقه به زهد و زندگي زاهدانه در صدر اسلام توسط گروهي از مسلمانان شکل گرفت.
هر عقیده ی اصیلی هنگام مواجه شدن و برخورد با غریبه ها و بیگانگانِ نسبت به آن عقیده، از خود واکنش نشان داده و اصول و مبنای خود را مشخص می کند و به راحتی اجازه ی نفوذ نمی دهد
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ گذشت ایام، نقش موثری در تکمیل یک پدیده یا جریان دارند. پدیده ی تصوف هم از این قاعده و قانون مستثنا نبوده و با گذراندن دوره های متفاوت به حالت امروزی درآمده و به یک سازمان تشکیلاتی تبدیل شده است
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ صوفیه، فرقه ای هزار چهره و هزار رنگ است و یک مرام التقاطی نمی تواند راه و مسیر رسیدن به کمال را به بشر نشان دهد
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ اساساً اصول و قواعد تصوف با تشيع منافات دارد و تشيع به طور كلي يك گرايش مثبت و فعال است ولي تصوف مبتني بر تسليم به ناتواني و بي چارگي و دريوزگي و روي گردانيدن از ماديات و اعراض از جاه طلبي و بلند پروازي است و بر اين ادعا مي توان چندين دليل ذكر كرد...
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در بررسی تاریخ عقائد و شخصیت های معروف صوفیه، همیشه جاي اين سئوال باقي است كه : چرا اهل سنت به تصوف گرايش پيدا كردند و تصوف در ميان آنها رونق گرفت ولي شيعيان اماميه از اين بدعت و انحراف سالم ماندند؟
مذهب سران صوفیه در طول تاریخ عمدتا شبیه ژله می ماند، لرزان و مرتعش و قابل تغییر!
صوفیه در عهد صفویه در اثر عوامل مختلف از فعالیت های عادی خویش بازمانده بود و روز به روز ضعیف تر می شد.