مباحث کلامی
بعد از شهادت نبی مکرم اسلام (صلیاللهعلیهوآله)، ابوبکر و عمر بن خطاب با سوزاندن احادیث نبوی و هر آنچه که از رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) نقل شده بود، ضربه سهمگینی بر پیکره اسلام وارد کردند. این عمل سبب شد تا به امروز گمراهی و دوگانگی در جامعه اسلامی و در میان مسلمانان دیده شود.
آنچه انسان را به تعجب وا میدارد، کلام ابنکثیر دمشقی در باب تعریف صحابه است. او مینویسد: «صحابه کسی است که پیامبر را در حالیکه مسلمان است، ببیند، اگرچه مصاحبت او طولانی نشود و از او نیز روایت نقل نکرده باشد؛ این قول جمهور علمای سلف و خلف است.»
آیه تطهیر یکی از آیاتی است که دلالت بر عصمت اهل بیت دارد و این آیه فقط اهل بیت (ائمه) را شامل میشود، ولی وهابیت ادعا میکنند که این آیه، زنان پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) را هم شامل میشود؛ در حالیکه سیاق آیات و تصریح پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) در روایات متعدد، دلالت دارد که این آیه فقط اهل بیت (علیهمالسلام) را شامل است.
خداوند متعال در آیه تطهیر، و پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) در موارد متعدد، ازجمله حدیث ثقلین، اهل بیت (علیهمالسلام) را از هر گناه و خطایی معصوم دانستهاند؛ آنان تا روز قیامت کنار قرآن قرار دارند و آن دو هرگز جدا نمیشوند که نشان از این است که اهل بیت (علیهمالسلام) همچون قرآن کریم از هر خطا و اشتباهی مصون هستند.
ماتریدیه یکی از مکاتب کلامی اهلسنت است که شان نزول آیه مباهله را درباره اهلبیت نمیپذیرد، این در حالی است که بزرگان اهلسنت به این امر اعتراف کرده و آیه مباهله را به پنج تن آل عبا اختصاص دادهاند.
کتاب «احیاء المقبور من ادله استحباب بناء المساجد و القباب علی القبور» از جمله آثاری است که نویسنده سنی مذهب آن، ادله متعددی در جهت اثبات مشروعیت بناء بر قبور، اقامه کرده است، که اثری مفید در جهت رد نظریه وهابیون در مسئله بناء بر قبور است.
نزد اهلسنت، پیروی از حاکم و عدم ایستادگی در برابر او مورد پذیرش است؛ حال بحث این است که گستره این مساله به چه اندازه است؟ با توجه به روایت کتاب صحیح بخاری، میتوان گفت که حتی زمانی که مردم تحت ظلم حاکم هستند، نباید ایستادگی کرد، این در حالی است که آیات قرآن بر خلاف این مطلب را بیان کرده است.
ابن ابیالدنیا در کتاب «من عاش بعدالموت» ماجراهایی را از تصرف برخی از انسانها، بعد از مرگ نقل میکند. ماجرای تکلم زید بن خارجه و مردی انصاری؛ ماجرای خندیدن ربعی پس از مرگ؛ از همینرو مشخص میشود که اعتقاد به تصرف اولیاء الهی در عالم، آن هم پس از مرگشان، اعتقادی صحیح و متقن بهحساب میآید.
شناخت عالمان سنی مذهبی که بر علیه وهابیت، قلم زدهاند، ضروری و لازم است. یکی از این عالمان، عبدالفتاح یافعی، ازعلمای شافعی مذهب یمن است که آثار متعددی را در جهت نقد تفکرات وهابیت، در فضای اینترنت منتشر کرده، تا محققین و پژوهشگران بیشتری بتوانند از آنها بهره ببرند.
ابن روزبهان از علمای اهل سنت در توصیف امام صادق (علیه السلام) مینویسد: پروردگارا! درود فرست بر امام ششم. او که به خدا تقرب یافته بود، در اعمال خیر سبقت گرفته بود، ادب یافته و موافق با پیامبر بود. فریادرس ضعیفان هنگام حوادث و بلیات بود. حجت خداوند نزد هر زندیق و منافق، آگاه بر رازهای غیب با تعلیم خدای خالق.
امام صادق (علیه السلام) به اعتراف بزرگان اهل تسنن، برترین عالم در زمان خود بوده، و ابوحنیفه در مناظرهای که با ایشان داشتند، به حقیقت این مسأله پی برد؛ فلذا همیشه میگفت که فقیهتر از جعفر بن محمد (علیهالسلام) ندیدم.
با مطالعه روایات فریقین مشخص میشود که صحابه و پیشوایان اسلام، در هنگام سجده در نماز، پیشانی را بر روی زمین قرار میدادند؛ آنان حتی وقتی زمین بسیار گرم و سوزان بود نیز از سجده بر روی زمین اجتناب نمیکردند؛ از همینرو مشخص میشود دیدگاه شیعیان در مورد لزوم سجده بر روی زمین، موافق با سیره پیشوایان اسلام بوده است.
استناد شیعیان به روایت «جُعِلَتْ لِيَ اَلْأَرْضُ مَسْجِداً وَ طَهُوراً» در جهت اثبات لزوم سجده بر خاک و زمین، امری صحیح و بیاشکال محسوب میشود؛ چرا که اولا: واژه «ارض» در این عبارت، به معنای خشکی بوده است، همچنین به تصریح بسیاری ازعلمای اهل سنت، مراد از لفظ «مسجدا» نیز، سجده گاه و محل سجده است.
احمد بن محمد بن صدیق غُماری از جمله علمای بیشمار اهل سنتی است که مناقب فراوانی از حضرات اهل بیت (علیهمالسلام) در آثارش نقل شده است؛ تهاجم به منکرین این فضایل نیز، کارِ دیگر احمد بن صدیق، بوده است. بدین جهت او را میتوان، نمادی از اهل سنتِ محب اهل بیت (علیهمالسلام) تلقی کرد.