پاره‌ای از فرقه‌های انحرافی باتکیه‌ بر اندیشه انسان‌ خدایی و عقل بسندگی، انسان را معیار حق و باطل دانسته و اساساً خود را بی‌نیاز از هدایت‌ها و اوامر حکیمانه الهی که توسط پیامبران ابلاغ شده است، می‌دانند.

از آموزه‌های غلط برخی از فرقه‌های انحرافی، ترویج عقاید و اندیشه‌های باطل در موضوع خداشناسی است؛ عقیده تشبیه و تجسیم خداوند، اندیشه انسان‌ خدایی و حلول ذات الهی در جسم برخی از بزرگان دین نمونه‌ای از اندیشه‌های غلط در این فرقه‌ها است.

فرقه‌های انحرافی، از حربه‌های مختلفی برای جذب افراد استفاده می‌کنند؛ از شهود و مکاشفه و یا الهام به‌عنوان دست آویزی برای حقانیت خود تأکید ویژه‌ای دارند و پیروان ساده‌دل و زودباور خود را با ادعاهایی که غالباً دروغ است منحرف می‌کنند.

نامه سرانجام از مهم‌ترین منابع آیینی فرقه اهل حق است. در نگاه این فرقه، این کتاب دربردارنده حقایق دین ازلی است که شامل عهد و میثاق ازلی حضرت حق و فرشتگان مقرب بوده که توسط سلطان تدوین شده است. وجه تسمیه این کتاب این است که این اثر که بخش وسیعی از آن به بیان آغاز و سرانجام دون سرایندگان در عالم عقل و عالم طبیعت پرداخته، سرانجام نامیده شده است.

از مباحثی که در مسئله مهدویت از باورهای خاص فرقه اهل حق است، نام شخص موعود در این فرقه است که بر اساس پاره‌ای از متون این فرقه، موعود در اهل حق سام نام دارد و بدین جهت برخی از رهبران اهل حق به جهت القای اینکه فرزندانشان موعود وعده‌ داده ‌شده است نام فرزندان خود را سام می‌نهند.

یاد مرگ موجب بیداری انسان و رغبت به آخرت می‌شود و حضور بر سر مزار مردگان یکی از عوامل یادآوری مرگ و عبرت‌ گیری است. برخی از پیروان اهل حق با حمله به این سنت پسندیده آن را تقلید از فرهنگ بیگانه می‌خوانند، این در حالی است که بزرگان این فرقه خود به زیارت مزار پیران یارسان اهتمام دارند.