پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ نوروز در نزد یارسانیان ضمن اینکه یک جشنی ملی به شمار می‌آید از جشن‌های مذهبی نیز می‌باشد. در این رخداد، یارسانیان برای نکوداشت پدیده‌ی عظیم کشف آتش و روشنایی در دل سکونت گاه‎های انسانیت و رهائی از ظلمت تاریکی در غروب آخرین روز اسفندماه که مصادف می‌باشد با شب عید نوروز طی مراسمی اقدام به افروختن آتش می‌نمایند و این جشن و آتش را (آگر نوروزی) می‌نامند هم‌زمان با افروختن آتش و جشن سرور در مراسمی آیینی در جم خانه‌ها و اماکن مقدس یارسانی با تهیه و سبز نمودن نذر و نیاز جم نوروزى يا جم سرسال را تشکیل می‌دهند. [1]

در ایام نوروزی یارسانیان طبق رسوم گذشته خویش با پوشش‌های سنتی و محلی خود سرودهای دینی یارسان که با زبان دینی خویش که همان زبان کوردی گورانی می باشد به همراه ساز مقدس تنبور کلام خوانی می کنند. در این جا مقصود از کلام خوانی خواندن و زمزمه مقام های باستانی یارسان می باشد که خواننده و نوازنده این مقامها موظف است که با حفظ اصالت این مقامها بدون كم و كاستی و دخل و تصرف آنها را اجراء نماید. [2]

در سالنامه مخصوص یارسانی 5 روز نخست جشن نوروز را با عنوان پنجه و تار آمده است. همچنین در این ایام خجسته پیروان یارسان از هرگونه خشونت و نزاع و درگیری پرهیز می نماید، اگر چنانچه ناخواسته مواردی این چنینی پیش بیاید طرفین درگیر، به حرمت این ایام نوروزی دست صلح و دوستی بسوی همدیگر دراز می نمایند و از کینه ورزی و دشمنی خودداری می ورزند و اگر خانواده ای در سال گذشته عزیزی را از دست داده باشد دیگر یارسانیان به منزل متوفی مراجعه کرده و آتش نوروزی خانواده متوفی را روشن می نمایند چون که از قدیم الایام مرسوم بوده که هر خانواده یارسانی در حياط يا درب منزل خود اقدام به روشن نمودن آتش نوروزی نماید.[3]

 در باور و متون مقدس یارسانی مراسمات حزين تحت نام نوعید و جمعه آخرسال و حضور بر سر مزار اموات وجود ندارد وحتی المقدور از انجام این مراسمات برای یاد بود و بزرگداشت اموات و گریه در مرگ عزیزان خودداری می شود با این اعتقاد که انسان با مرگ فقط جامه را عوض می کند و بعد از اینکه روح از بدن مادی جدا شد بعد از جدا شدن از بدن طبیعی روح به بدن دیگری غیر از بدن خود تعلق پیدا کند و زندگی دنیوی او از این طریق ادامه پیدا می کند.[4]

در کنار مراسم و فرهنگ پسندیده از جمله ایجاد صلح و آشتی که در اسلام مورد تاکید و سفارش فراوان قرار گرفته است شایسته است از افکار و اعمال خرافی  مبتنی بر عقاید باطل مانند تناسخ و دونادون پرهیز کرد.

از سنت های پسندیده در طول سال به ویژه در روزهای پایانی سال دعا و انجام خیرات برای اموات است اما روشن کردن آتش به یاد آن ها هیچ منبع و ماخذ دینی نداشته و ریشه در افسانه ها و خرافه ها دارد.

پی نوشت:

[1]. گنجینه یاری، نیک نژاد، سیدکاظم، بی تا، ص۱۱۴

[2]. زحمتکش، نعمت، عید نوروز در باور و متون مذهبی یارسان، ص2

[3]. همان

[4]. همان