اهل حق
یکی از آسیب های جدی که متوجه فرقه اهل حق است، جریان اباحه گری است. اباحه گری در این فرقه از دو جنبه قابل تصور است؛ هم از جهت ارتکاب محرمات و هم از جهت ترک واجبات.
« ردا» یکی از ارکان فرقه اهل حق است. در تعریف اخلاقی به معنای بخشش، بردباری، گذشت، خدمت و فداکاری بی ریا نسبت به مخلوق خدا آمده است و درنگاه عرفانی به معنی ظهور صفات حق بر بنده است.
نیستی، از ارکان چهارگانه اهل حق است که دارای دو معنای عرفانی و اخلاقی می باشد. مفهوم اخلاقی آن به معنای از بین بردن منیت و خودخواهی و دور شدن از تعلقات دنیوی است و از نظر عرفانی در آموزه های اهل حق، نیستی به معنای فنای فی الله به کار رفته است.
راستی یکی از ارکان چهارگانه رفتاری فرقه اهل حق است که تعاریف و تفاسیر متعددی در متون این فرقه از آن، از جمله بجای آوردن اوامر و ترک نواهی الهی صورت گرفته است.
آموزه های رفتاری فرقه اهل حق بر چهار اصل، استوار است که نخستین آنها «پاکی» می باشد.این اصل، به معنای پاکی باطنی و جلا یافتن روح سالک، برای حصول اشراق نور حقانی تعریف شده است.
جمعی از سادات و مریدان جامعه یارسان اقدامات تخریبی علیه چهره های شاخص فرقه اهل حق را محکوم و پیروان این فرقه را به هشیاری و وحدت دعوت نموده اند.
جمخانه محل اجتماع و مکان برگزاری مراسم آیینی فرقه اهل حق است که در نزد این فرقه داری اهمیتی خاص می باشد. این مکان به عنوان یکی از نمادهای فرقه اهل حق به شمار می رود. در سال های اخیر ساخت جمخانه ها با هدف معرفی خود و جذب افراد به این فرقه در مناطق اهل حق نشین گسترش پیدا کرده و مورد توجه بزرگان این فرقه قرار گرفته است.
منابع آیینی اهل حق که «کلام» و «دفتر» نامیده می شوند که دربردارنده مجموعه باورهای یارسان است که به تبع مبانی عرفانی و صوفیانه و باورهای باطنیه به صورت «سر مگو» بیان شده که فهم آنها برای هر کسی امکان پذیر نیست.
بین فرقه های تصوف و اهل حق شباهت هایی از جمله شکستن جوز، اعتقاد به افسانه هفت تنان و چهل تنان، احترام به سبیل، دم گرفتن و جمع شدن در مراسمات مذهبی و عبادی و مراسم ذکر جلی و خفی وجود دارد.
کلام خرانه یا نامه سرانجام مهم ترین متن دینی فرقه اهل حق به شمار می رود. این کتاب که در نظر غالب اهل حق در حکم وحی منزل بوده و تعلیمات آن کامل و بالاترین سند مسلکی و حاکم بر جمیع شئون زندگانی اهل حق می باشد، بر دونادون استوار است.
پیروان فرقه اهل حق اگرچه خود را مسلمان و متدين به دين اسلام می دانند اما در اصول و فروع دین اسلام دچار انحراف شده و التزام عملی به واجبات الهی از جمله نماز و روزه ندارند و برخی از پیروان این فرقه کعبه را قبله خود نمی دانند.
برخی از پیروان فرقه اهل حق بر این باور هستند که آیین آنها از همه ادیان جوهرکشی نموده و عصاره همه ادیان است. این ادعا دست آویزی برای رویگردانی از اوامر و نواهی شریعت آسمانی و ترک آموزه های ادیان الهی از جمله اسلام است .
فرقه اهل حق فاقد کتاب معتبری است که بدون کم و کاست، مورد تایید تمامی فرق باشد، اما کلام ها که مجموعه اشعاری هستند منسوب به سلطان اسحاق و یاران او که به گویش های کردی و یا ترکی سروده شده و "دفتر" نامیده می‌شوند جای خالی کتب مقدس را برای ایشان پر کرده است.
فرقه اهل حق عبادت خود را در جمخانه برگزار می کنند؛ پیروان این فرقه هر هفته و ده روز در محلی جمع و با تشریفات خاصی مشغول عبادت و خواندن اوراد و اذکار مخصوص به خود می شوند. عده حاضر را «جـم» و آن مجمع را «جمخانـه» می گویند.