اسناد
دمیری، نام اشخاصی که بعد از مرگ تکلّم کردهاند را ذکر میکند و مینویسد: چهار نفر پس از مرگ تکلّم کردهاند:
یحیی بن زکریا (علیهماالسلام) هنگامیکه ذبح شد،
و حبیب نجّار هنگامیکه گفت «يَالَيْتَ قَوْمِي يَعْلَمُونَ»[يس/26] ای کاش قوم من معرفت و آگاهی داشتند.
ابنعساکر در مورد تلاوت قرآن توسط سر مقدس امام حسین (علیهالسلام) در ملأعام و جلوی انظار عمومی مردم شام مینویسد: «منهال میگوید: قسم به خدا!
ابنعساکر در مورد تلاوت قرآن توسط سر مقدس امام حسین (علیهالسلام) در ملأعام و جلوی انظار عمومی مردم شام مینویسد: سلمه بن کهیل نقل میکند: من سر حسین بن علی (علیهماالسلام) را بر بالای نیزه دیدم که این آیهی قرآن را میخواند: «فَسَيَكْفِيكَهُمُ اللَّهُ ۚ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ»[بقره/137] و
بیهقی مینویسد: «ربعی بن حراش گفت: نزد من آمدند و گفتند: برادرت فوت شده است؛ من به کنار جسد برادرم آمدم، در حالیکه روی او لباسی کشیده شده بود. نزد سرش نشستم و برای بخشش او شروع به ذکر استغفار کردم. هنگامیکه لباس از صورت برادرم کنار زده شد، او گفت: السلام علیک؛ در جواب او گفتم: علیک السلام.
ابن اثیر به نقل از واقدی نقل میکند که تا قرنها بعد از شهادت جناب حمزه، مسلمانان قبل از برگزاری مراسم عزاداری برای اموات و شهدای خود، ابتدا برای مصائب جناب حمزه گریه میکردند.
احمد بن حنبل از قول عبدالله بن عمر نقل میکند: «هنگامیکه رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) از جنگ اُحد به مدینه بازگشت، زنان انصار را مشاهده کرد كه بر همسران شهید خود گريه میكنند؛ در این حال پیامبر خدا (صلیاللهعلیهوآله) فرمود: عمویم حمزه گريهكن ندارد.
محب الدین طبری مینویسد: «عبدالله بن مسعود گفت: در جریان جنگ احد، تاکنون ندیده بودیم که پيامبر برای كسی به شدت گريه كند، به این صورت كه در شهادت عموی خود حمزه میگریست. بعد از شهادت حمزه، بدن او را به طرف قبله گرداند.
از فرزندان محمد بن عبدالوهاب سوال شد: اگر کسی در حلقهی امامت شما قرار نگیرد و به دولت شما اعتقاد نداشته باشد، آیا سرزمین آنها سرزمین کفراست و آیا آنان کافر حربی محسوب میشوند؟ وارثان محمد بن عبدالوهاب در پاسخ به این سوال نوشتند: كسیكه دعوت توحیدی ما به او رسیده، ...
سوره انسان نزد جمهور مفسرین مدنی است؛ نزد ابن عباس، مکی است و یا برخی از مفسرین ابتدای سوره را تا آیه 23، مدنی و باقی سوره را مکی دانستهاند.
تفسير القرآن، عزالدين عبدالعزيز (سلطان العلماء)، ج3، ص398.
نسفی از مفسرین اهل سنت، پس از نقل آیات 8 تا 12 سوره انسان، مینویسد: «این آیات در شأن علی و فاطمه (علیهماالسلام) و خادمهی آنها فضه در جریان بیماری حسن و حسین نازل شده است.»
تفسیر نسفی، ج3، ص578.
ثعلبی میگوید: بین علما در سبب نزول آیات 7 تا 13 سوره انسان اختلاف شده است. غیر مقاتل و ابن فتجویه گفتهاند در مورد علی بن ابیطالب، فاطمه و کنیز آنها به نام فضه نازل شده است و قضیه سه روز روزه گرفتن و بخشیدن افطار به مسکین و یتیم و اسیر را نقل میکند.
الکشف و البیان، ثعلبی، ج10، ص98.
سمرقندی میگوید: مفسرین غیر از (ابن عباس، مقاتل، کلبی و یحیی بن سلام)، سوره انسان را مدنی دانسته، مگر آیه 23 تا آخر سوره.
تفسیر سمرقندی، ج3، ص161.
بغوی مینویسد: «سورهی انسان طبق نظر مجاهد و قتاده، در مدینه نازل شده است.»
او میگوید: «حسن بصری و عکرمه، به غیر از آیه 24 سوره انسان، که در مکه نازل شده، نزول تمامی آیات را در مدینه میدانند.»
معالم التنزیل، بغوی، ص1369.
پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) فرمودند: «علی از من و من از علی هستم و او بعد از من سرپرست هر مؤمن است.»
تاریخ دمشق، ابن عساکر، ج42، ص197-199.