یکی از راه های روشن شدن ماهیت شطح، شناخت افرادی است که در این مسئله تاثیرگذار هستند. از جمله آن افراد می توان به حلاج و روزبهان بقلی اشاره کرد که سنی مذهب بوده و گفتار آن با سخنان اهل بیت(ع) هماهنگ نیست.

اهل بیت (ع) در عصر غیبت کبری، برای نجات مومنین از غربال آخرالزمان و فتنه ها راهی مشخص کرده اند و آن راه، رجوع به عالمان دینی که مجهز به علم و عمل هستند، می باشد. عالمان دینی نیز در نقد متصوفه و عملکرد آنها از هیچ کوششی دریغ نکرده و برای رهایی مؤمنین از دام آنها در تالیفات خود، انحرافات متصوفه را بازگو کرده اند.

یکی از مهم ترین اصول در اعتقادات دینی، پرهیز از غلو و افراط در اندیشه دینی است. یکی از انحرافات فرقه صوفیه ذهبیه نیز به این نکته بر می گردد که در بین سخنان بزرگان این فرقه صفاتی که مخصوص خداوند متعال است را به امیرالمومنین(ع) نسبت می دهند، درحالی که این اندیشه ها با آیات الهی مردود است.

در روزهای منتهی به ماه مبارک رمضان که گمانه زنی‌های زیادی درباره روز عید فطر مطرح می‌شد، صلاحی قطب خود خوانده دراویش گنابادی در سخنانی نسنجیده اعلام کرد که رؤیت هلال، لازم نیست و با محاسبات نجومی روز عید فطر را مشخص کنید. درحالی‌که مفسرین معتقدند که آیه یسئلونک عن الأهلّة حجیت و اعتبار و لزوم رویت هلال را می‌رساند.

در حالی که اکثر مسلمانان جهان اعتقاد به زنده بودن حضرت مهدی (عج) دارند و روایات زیادی هم به ظهور آن حضرت اشاره دارند، بعضی از اقطاب صوفیه برای رسیدن به جایگاه اهل بیت (ع) و حکومت بر مردم، ادعا کرده‌اند که حضرت مهدی (عج) به مقام قطبیت رسیده و بعد از چند سال قطبیت، از دنیا رفته است.

صوفیان قطب خود را با همه‌ی نواقص ظاهری و اعتقادی و روحی و عرفانی، مصداق معین و مشخص امام معصوم دانسته و مقامات امام را برای او قائلند. مثلأ در زمان حاضر، فرقه‌ی گنابادیه، نورعلی تابنده را که از خواندن چند سطر آیه‌ی قرآن بدون غلط عاجز است را امام وقت خود معرفی می‌کنند. از این‌گونه انحرافات در فرق مختلف صوفیه به وضوح دیده می‌شود که همگی نتیجه‌ی دوری از حقیقت دین و فاصله گرفتن از راهنمایان حقیقی معارف الهی و اسلامی که همان اهل بیت (علیهم السلام) هستند، می‌باشد.