پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از راه های بررسی شخصیت و عملکرد مدعیان این است که گفتار و رفتار آنها با گفتار و رفتار معصومین(علیهم السلام) سنجیده شود تا میزان صدق آنها اندازه گیری شود. در این مقاله به بررسی چند مورد از ادعاهای ملاسلطان گنابادی پرداخته می شود.

کیوان قزوینی درکتاب رازگشا نظر ملاسلطان را در مورد جایگاه سرسپردگی این گونه می نویسد: «باطن ادعای ملاسلطان که نزد همه آشکار نمی کرد، آن است که سرسپردن به مراد، اصل دین است و سایر اجزای دین، علماً و عملاً فروع دین است.  وقتی به من گفت که اگر خدمت مرا کنی و مرا از خود راضی سازی، عقوق والدین هم برای تو ضرر ندارد تا چه رسد به سایر گناهان.» (1)

به کلام ملاسلطان چندین اشکال وجود دارد:

1. دلیل ملاسلطان برای اینکه با سرسپردگی به او دیگر حق الناس هم به مرید ضرر نمی رساند، کدام آیه شریفه و یا روایت از معصومین(علیهم السلام) می باشد. چه دلیل شرعی برای این ادعا وجود دارد؟

2. ملاسلطان به گناهی مثال زده است که در آیات و روایات برای آن عقوبت بسیار سریعی بیان شده است. حدیثی از حضرت رسول اعظم (صلّی الله‌علیه‌وآله‌وسلم) درمنابع حدیثی نقل شده است که:«اِثْنَتانِ یُعَجِّلُها اللهُ فِی الدُنیا: الْبَغیُ و عُقوقُ الْوالِدَیْنِ؛(2) دو کار است که خداوند در همین دنیا کیفرش را می‌دهد: تعدی‌کردن و نافرمانی والدین.»

3. ملاسطان گنابادی، گویی سرسپردگی به خویش را هم طراز پذیرش ولایت اهل بیت(علیهم السلام) می داند که مدعی چنین جایگاهی بوده است.

کیوان قزوینی در کتاب رازگشای خویش یکی دیگر از ادعاهای ملا سلطان را نسبت به پذیرش قطبیت او و بهشتی و جهنمی شدن افراد می نویسد: «در جواب این پرسش که آیا غیر مریدان شما (ملاسلطان) کسی به بهشت می رود یا نه، از بین کسانی که توحید کامل و اعمال صالحه دارند؟ ملاسلطان پاسخ می گوید که هر که باشد به هر دین و به هر عمل، بدون انحصار ارادت به من، روی بهشت نخواهد دید، اگر چه به همه انبیاء و ائمه معتقد باشد و همه واجبات را ادا کند. خواه به اجتهاد خودش و خواه به تقلید.»(3)

ملاسلطان در اینجا نیز پذیرش ولایت خودش را هم طراز پذیرش اهل بیت(علیهم السلام) دانسته است. در جواب به این ادعای ملاسلطان باید گفت که او  طبق چه دلیلی این گونه ادعا کرده است که کسی که او را قبول نداشته باشد به جهنم خواهد رفت؟ و باید او را به این دستور الهی خطاب قرار داد که: «قُلْ هَاتُوا بُرْهَانَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ(نمل/ 64) بگو: اگر راست مى‌گوييد، برهان خويش را بياوريد.»

یکی دیگر از ادعاهای ملاسلطان در هم طراز کردن قطبیت خویش با ولایت معصومین(علیهم السلام) مطلبی است که کیوان قزوینی می نویسد: «عمده مطلب آنست که اتمام حجت خدا بر همه بشر وقت مرگ است، که دم مرگ همه بشر به هر نقطه، من به بالین همه حاضر می شوم، خواه شنیده باشد نام مرا خواه نه و بعد از حضور از جانب خدا به او معرفی می شوم و حال اختیار به او داده می شود که مرا بپذیرد یا رد کند.» (4)

در جواب به این مدعا باید گفت:

1. ملاسلطان گنابادی و مریدانش تاکنون هیچ دلیلی برای این ادعا مطرح نکرده اند.

2. در روایات معصومین(علیهم السلام) حاضر شدن در هنگام احتضار، مخصوص پیامبرخدا(صلی الله علیه و آله) و اهل بیت(علیهم السلام) می باشد، همان گونه که سدیر صیرفی از امام صادق(علیه السلام) نقل کرده که: «يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ، هَلْ يُكْرَهُ الْمُؤْمِنُ عَلى‏ قَبْضِ رُوحِهِ؟ قَالَ‏ : «لَا وَ اللَّهِ؛ إِنَّهُ إِذَا أَتَاهُ مَلَكُ الْمَوْتِ لِقَبْضِ‏ رُوحِهِ، جَزِعَ عِنْدَ ذلِكَ، فَيَقُولُ لَهُ مَلَكُ‏  الْمَوْتِ: يَا وَلِيَّ اللَّهِ، لَاتَجْزَعْ، فَوَ الَّذِي‏ بَعَثَ مُحَمَّداً صلى الله عليه و آله لَأَنَا أَبَرُّ بِكَ وَ أَشْفَقُ عَلَيْكَ مِنْ وَالِدٍ رَحِيمٍ، لَوْ حَضَرَكَ افْتَحْ عَيْنَيْكَ‏ فَانْظُرْ... قَالَ: «وَ يُمَثَّلُ‏  لَهُ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه و آله وَ أَمِيرُالْمُؤْمِنِينَ وَ فَاطِمَةُ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ وَ الْأَئِمَّةُ مِنْ‏ ذُرِّيَّتِهِمْ عليهم السلام(5) نه، به خدا زمانی که ملک الموت برای ستاندن جانش می‌آید، او بی‌تابی می‌کند. امّا ملک الموت به او می‌گوید: ‌ای دوست خدا! بی‌تابی مکن؛ زیرا سوگند به آن‌که محمّد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را برانگیخت، من از پدر مهربانی که به بالینت بیاید، با تو خوش رفتارتر و مهربانترم. چشمت را باز کن و بنگر رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و امیر‌ مؤمنان و فاطمه و حسن و حسین و امامان از نسل آنها، (علیه‌السّلام)، در برابرش نمایان می‌شوند و به او گفته می‌شود: این رسول خدا و... رفیقان و همرهان تو هستند...در این هنگام، چیزی برای او خوش‌تر از این نیست که جانش ستانده شود و به منادی بپیوندد.»

در نتیجه ادعاهای ملاسلطان گنابادی درباره پذیرش و هم طراز بودن ولایت او با ولایت معصومین(علیهم السلام) ادعایی بی پایه و اساس است که با متون دینی و عقاید مذهب شیعه مطابقت ندارد.

پی نوشت:

(1). کیوان قزوینی، عباسعلی، راز گشا، ص140، نشر راه نیکان، چاپ اول، 1386.

(2). محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، ج۱۳، ص ۴۹۹، ترجمه حمیدرضا شیخی، قم، دارالحدیث، اول، ۱۳۷۷.

(3). کیوان قزوینی، عباسعلی، راز گشا، ص 200، نشر راه نیکان، چاپ اول، 1386.

(4). همان، ص 201.

(5). كلينى، محمد بن يعقوب بن اسحاق، الكافي (ط - دارالحديث)، ج‏5 ؛ ص339، دار الحديث - قم، چاپ: اول، ق‏1429.