سلفیت
خداوند در قرآن با صراحت تمام میفرماید در انتخاب دین هیچ اجباری در کار نیست لذا با این تذکر به تمام ادیان الهی دیگر مانند یهودیان و مسیحیان و دیگر ادیان فرصت کافی و وافی را میدهد تا با جستجو و تحقیق دین کامل را بیابند و اگر هم قبول نکردند تحت سیطره دین اسلام با شرایط خاص میتوانند به زندگی مسالمت آمیز خود ادامه دهند. در مقابل این موضوع نسبت به شرک بسیار سخت گیری میشود چرا که شرک و بت پرستی نه تنها دین و ایین نیست بلکه نوعی عقائد پوچ و باطلی است که در روح و روان انسانها نفوذ کرده و انسان را به نیستی سوق میدهد
محمد غزالی یکی از علمای بزرگ اواخر قرن چهارم و اوائل پنجم هجری است که بزرگان فریقین به این دانشمند اسلامی توجه خاصی دارند او کتابهای فراوانی در فقه و فلسفه و اخلاق و عرفان و... نوشته است و مشهور ترین کتاب او احیاء العلوم میباشد که حاوی مطالب دینی و عرفانی و اخلاقی و ... است. او این کتاب را در زمانی به رشته تحریر در آورد که در زمان کناره گیری خود از ریاست مدرسه نظامیه بر آن مشغول شد، کتابی عالمانه و در حدود 1600 صفحه رحلی و در ده بخش و در چهار فصل نگاشته شده است که موافق و مخالف بسیاری را به همراه داشته است
بعد از رحلت پیامبر افراد پست و خبیث به خاطر خوش خدمتی و تصاحب اموال دنیایی شروع به جعل احادیث و روایات ساختگی کردند. فضائلی بیان کردند که صحابه و تایعین و حتی پیشوایان دین از فرق و مذاهب اسلامی لیاقت آن را نداشتند. لذا در اواخر سده اول هجری به خاطر این که بزرگانشان از قافله اهل بیت پیامبر و حداقل از صحابه و برخی تابعین عقب نمانند مناقبی را ذکر کردند که حتی برای صحابه زمان پیامبر هم ذکر نشده بود. آنان با این کار تلاش کردند تا جایگاه رهبران و پیشوایان خود را در بین مردم بزرگ جلوه دهند و مردم را به طرف ایشان سوق دهند
بحث توحید از مباحث اصلی پس از ظهور اسلام بوده است و میان مشرکان و پیامبر اکرم روی داد. پیامبری که در اوج تنهایی در سرزمین عربستان، مردم را به طرف یکتا پرستی دعوت کرد. البته این در حالی بود که در مفهوم و محتوا مشرکین و پیامبر اختلاف نداشتند، و این اختلاف در دهههای بعدی بین مذاهب گوناگون روی داد. اهل سنت بحث توحید را به دو قسم ربوبی و الوهی تقسیم کردند و قائلین به غیر این دو را کافر و مشرک برشمردند، در حالی که شیعه آن را به اقسام وسیعتری تقسیم نمود
شیخ یوسف قرضاوی از علمای افراطی سلفی اهل سنت در کشور مصر است. دیدگاه او در برخی از اعتقادات اسلامی مثل توحید و شرک همان دیدگاههای افراطی بزرگان گذشته اهل سنت است در حقیقت او پیرو همان نظراتی است که ابن تیمیه و ابن قیم و دیگران دارند. او توحید را به دو قسم ربوبی و الوهی تقسیم میکند و در توضیح میگوید توحید ربوبی یعنی اعتقاد داشتن به یکتایی خدا در آفرینش و تدبیر در آن و در توحید الوهی میگوید چیزی که آن را توحید در عبادت باید بدانیم که ان در مقابل شرک است
توحید در عبادت به معنای نگرش یکتایی خداوند عزوجل در پرستش است؛ در توضیح باید گفت که عبادت آن خضوعی است که با اعتقاد به معبود بودن خداوند صورت می گیرد و آن گونه که ابنتیمیه در تعریف عبادت گفته است صحیح نیست. وی میگوید که خشوع یا خضوع تنها در محضر کسی غیر از خداوند عبادت وی است.
بسیاری از الفاظ هست که با تغییر معنایی و مفهومی از کارایی خود خارج و کارکرد دیگری پیدا میکند. گاهی این تغییر به قدری زیاد است که لفظ معنای کاملا نقیض از خود ارائه میدهد. یکی از این کلمات «جهاد» در ادبیات سلفیان جهادی است. سلفیان جهادی آنقدر این مفهوم را تغییر دادهاند که از مفهوم قرآنی خود کاملا دور شده است.
امير صنعانی از پیامبر اکرم نقل میكند: «هر كسیکه به علی فحش بدهد، به من فحش داده است، و هر كسیکه به من فحش بدهد، به خداوند فحش داده است.» و میگوید: این حدیث صحیح است. ابنتيميه نیز میگوید: بسياری از صحابه، به حضرت علی (عليهالسلام) فحش میدادند و بغض ايشان را داشتند و با ايشان به جنگ پرداختند.
جهاد یعنی مبارزه در راه خدا، که شامل هر نوع تلاش برای ارتقای حکم الهی در زمین میشود. حمل این معنی بر قتال و کشت و کشتار یکی از بزرگترین اشتباهات سلفیان جهادی در تفسیر قرآن و ادله و نصوص شرعی است. آنها همه آیات الهی را به معنای کشت و کشتار و قتال میفهمند.
یکی از مهمترین اقدامات در جهاد داشتن استراتژی و تعیین اولویت برای تعیین دشمنان خطرناکتر است. اگر فرض جهادیها مبنی بر دشمن بودن برخی از مسلمانان را بپذیریم، این که آنها دشمن خطرناکی هستند و یا امریکا و رژیم صهیونیستی، یکی از بزرگترین اشتباهات جهادی ها است.
ابن تیمیه از شخصیتهای سلفی است که دشمنی عجیبی با مذهب شیعه دارد و در موارد متعددی شیعیان را جاهل و اهل بدعت دانسته است و گاهی نیز شیعیان را تکفیر کرده است.
از جمله روایاتی که بر امامت اهل بیت (علیهم السلام) دلالت دارد حدیث سفینه است. این روایت از سوی علمای اهل سنت به چند طریق نقل شده که بر صحت یا حسن بودن آن دلالت دارد.
سلفیه از نظر تکفیر به دو قسم تقسیم میشوند، متقدمین سلفیه مثل ابن تیمیه فقط به ذکر تکفیر بسنده می کردند ولی وهابیت و دیگر سلفیه امروزی به تکفیر عملی مسلمانان اقدام میکنند.
امروزه گروههای تکفیری سرزمین مسلمانان را دارالکفر مینامند. این اعتقاد به زمان خوارج بر می گردد، زیرا آنان نیز سرزمین اسلامی را دارالکفر مینامیدند.