بعد از حمله مغول و آزادی مباحثات بین ادیان و مذاهب و نیز برچیده شدن حکومت عباسیان، تشیع و تصوف در حال گسترش بود. در این میان برخی از علمای شیعه نیز تحت تاثیر اوضاع زمان یا به هر دلیل دیگر به تصوف گرایش پیدا کردند و در راه نزدکی دو مشرب کوشیدند ولی در مقابل این عده، علمای دیگری بودند که همچنان تصوف را مخالف تشیع دانسته و با آن مقابله می‌کردند.

درحالی‌که برخی از صوفیه سعی دارند محمدتقی مجلسی را منسوب به یکی از فرقه‌های صوفیه کنند، برخی دیگر نظری مخالف گروه اول داشته و معتقدند تهمت صوفی‌گری به مجلسی اول، به خاطر گرایش‌های عرفانی و سلوک زهدگرایانه وی بوده و او هیچ‌گاه در زمره صوفیان اصطلاحی درنیامد.

تصوف داعیه‌دار این مطلب است که می‌تواند با نمایش مسیر سلوک الی الله، سالک را با گذراندن از مراتب و مراحل به سلامت به سرمنزل مقصود و حقیقت برساند، اما این ادعا با مخالفت بزرگان فرقین (شیعه و اهل سنت) به شدت با چالش مواجه شده و صوفیگری بجای هدایت به سوی حق، سالک را تا دره‌های گمراهی مشایعت خواهد کرد.

فلسفه مبعوث شدن پیامبران رشد عقول بشیری برای پذیرش دین حق بود. همه پیامبران تلاش خود را کردند تا دین کامل به بشر عرضه گردد و بدین طریق مردم را به مقام قرب الهی برسانند. برخلاف آموزه‌های انبیاء، فرقه‌های منحرفی پدید آمد که خود را برحق دانسته و مردم را به خود دعوت می‌کردند. صوفیه جزو گروه‌های منحرف جریان اسلام است که ادعای ناجی بودن را به دروغ به یدک می‌کشد.

همواره در میان صوفیان شیعه شده و دیگران درباره خاستگاه تصوف اختلاف وجود داشته و دارد. برخی از صوفیان مدعی هستند سلسله‌های صوفیه شیعه، از اول شیعه بودند. این در حالی است که مخالفان ایشان برخلاف ادعای صوفیه و به گزارش آثار بزرگان صوفیه و هم‌عصران ایشان معتقدند تمامی مشایخ صوفیه تا قرن پنجم همگی سنی مذهب بوده‌اند.

تصوف به عنوان عرفان اهل سنت زاده شد. اما بعد از چند سده، به دلایل مختلف سر از وادی تشیع در آورد و بسیاری از صوفیان با ادعای شیعه‌گری سلاسلی از صوفیه را تشکیل دادند و برای جذب عوام شیعه در جامعه‌ی شیعی، دست به فعالیت گسترده زدند. در این مقاله به بررسی و نقد این موضوع خواهیم پرداخت.