سلفیت و وهابیت
شافعیه و حنفیه در میان مذاهب اربعه بیشترین پیرو را دارد. یعنی اکثر اهل سنت پیرو یکی از این دو مذهب فقهی هستند، ولی با این حال مفتی اسبق عربستان این دو مذهب را اهل بدعت می‌داند.
سبکی درباره پیامدهای ناگوار پیروی از ابن‌تیمیه می‌گوید: ابن‌تیمیه ضررهای سهمگین و جبران ناپذیری را بر مِزی، ذهبی، بِرزالی و پیروان خود وارد ساخته است و آنان را به ارتکاب اشتباهات بزرگی وا داشته و در گرداب کارهای زشت و حفره‌های آتش فرو برده است.
عبدالعزیز بن محمد بن ابراهیم بن جماعه شافعی با لحن شدید در توبیخ ابن تیمیه می‌گوید: خداوند ابن تیمیه را ذلیل و گمراه ساخته، لباس خواری بر تن او پوشانده و چنان مبتلا به تهمت و کذب ساخت که جز خفت و بی‌آبرویی و حرمان نتیجه دیگری برای او نداشت. یافعی نیز معتقد است: افکار ابن‌تیمیه عجیب و غریب، باطل و با مذهب اهل سنت متباین است.
سبکی با انتقاد شدید از ابن‌تیمیه، از برداشت‌ها و تفسیرهای غلط وی از اصول عقاید، و به ویژه صفات خداوند پرده برداشته و با کفرآمیز خواندن برداشت‌ها و تفسیرهای غلط ابن‌تیمیه درباره اصول اعتقادات، بدعت‌های وی در فروع را بیشتر و بدتر از اصول اعتقادات دانسته است.
احترام به آرای مخالفان عالمان دیگر فرق اسلامی برخاسته از متن دین اسلام است. این ادب در باب صفات خبری خداوند از سوی عالمان اهل‌سنت انجام شده و این در حالی است که وهابیت در این مبحث خلاف مشی اسلام را پی گرفته و اهل‌سنت را خارج از دایره سنی‌گرایی می‌خواند.
وهابیت بر خلافت آیات و روایات در اسلام اشخاص شک می‌کنند. چنانکه حتی اسلام یک زن آمریکایی که در آمریکا اسلام آورده است را نمی‌پذیرند. مفتی وهابی مدعی است باید اسلام آن زن مورد پرس و جو قرار گیرد.
ظاهر‌گرایی یکی از مبانی معرفت‌شناسی سلف‌گراها است، که یکی از ابعاد اصلی آن انکار مجاز است. طبق این مبنا باید الفاظ قرآن حمل بر حقیقت شود و مجاز بودن آنها مورد قبول نیست. این در حالی است که این اصل از سوی خود سلفی‌ها در عمل اجرایی نشده است.
شیخ شهاب الدین می‌گوید: دوست داشتم عقیده اهل سنت و جماعت را بیان کنم تا فساد و بطلان گفته‌های ابن تیمیه روشن شود، هر چند نیازی به ابطال گفته‌های ابن تیمیه نیست، زیرا خود ابن تیمیه همه ادعاهایش را نقض می‌کند و هر قاعده‌ای را که بنا نهاده، خودش آن قاعده را از بین برده است.
قاضی القضاه کمال الدین بن زملکانی شافعی در ابتدا از مدافعین ابن‌تیمیه بود، ولی پس از شناخت دقیق از افکار باطل و انحرافی ابن‌تیمیه، با نگارش کتاب «الدرة المضیئه فی الرد علی ابن تیمیه» در مسأله طلاق و کتاب «العمل المقبول فی زیاره الرسول» در مسأله کلامی، به رد عقاید ابن تیمیه پرداخته است.
صفات خداوند به دو قسم، صفات ذاتی (عقل آن را کشف می‌کند) و صفات خبری (صفاتی که در شرع آمده است) تقسیم می‌شود. وهابیت در صفات خبری تاویل را جائز نمی‌داند و همین مساله رویارویی شدیدی را علیه ایشان در عرصه متفکران اسلامی پدید آورده است.
دیدگاه وهابیت در مورد صفات خبری، عدم جواز تاویل و حمل آیات بر ظاهر آن است. این در حالی است که همین مبنا از سوی خود مبلغان وهابی هم چون بن باز و بن عثیمین مورد اشکال و طرد قرار گرفته است.
مهم‌ترین شاگردان و همفکران ابن‌تیمیه در به چالش کشاندن جامعه اسلامی عبارتند از عبدالمنعم بن نجیب حرانی حنبلی؛ عمادالدین احمد بن ابراهیم واسطی؛ فاطمه بنت عباس بن ابوالفتح بن محمد، معروف به امّ زینب؛ جمال الدین ابوحجاج یوسف بن عبدالرحمن بن یوسف؛ شمس الدین ابوعبدالله محمد بن احمد بن عثمان ذهبی
با مروری بر اعمال و رفتار ابن‌تیمیه می‌توان به این نتیجه دست یافت که وی علاوه بر مسلمین، با غیر مسلمین نیز درگیر بوده است. درگیری ابن تیمیه با مسلمین شامل فرق مختلف اهل‌سنت و شیعیان می‌شود.
ابن تیمیه با تظاهر به زهد و پرهیزکاری بسیاری از مردم شام را شیفته خود کرد به گونه‌ای که اگر کسی نسبت به سخنرانی‌های ابن‌تیمیه اعتراض می‌کرد، مورد ضرب و شتم قرار می‌گرفت و این در حالی بود که بسیاری از علما و مذاهب اهل‌سنت به افکار باطل او پی برده بودند.