نظر مرحوم قاضی دربارۀ احسایی
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ شیخ احمد احسایی از جمله کسانی است، که به آسانی نمیتوان دربارهی او سخن گفت، زیرا دیدگاه علمای شیعه، دربارهی وی متفاوت است، برخی او را ستوده و گروهی مذمت کردهاند.[1] ما در این مقاله سعی داریم، از نگاه مرحوم آیت الله سیدعلی آقا قاضی بزرگ، استاد عرفان آیت الله بهجت و علامه طباطبایی، به شخصیت شیخ احمد احسایی بپردازیم و ببینیم ایشان چه دیدگاهی راجع به احسایی دارند.
مرحوم آیت الله حاج شیخ عباس قوچانی، که خود فقیهی متبحر و عارفی بزرگ بودند، روزی خدمت مرحوم قاضی (رحمه الله) رسیدند و نظر ایشان را در مورد شیخیه و شخص احسایی پرسیدند، در حالی که گمان میکردند شیخیه هیچ انحرافی ندارند؛ اما علامه قاضی بر خلاف اعتقاد مرحوم قوچانی، به شدت احسایی را مذمت کردند. مرحوم قوچانی میفرمودند: «یک روز به حضرت آقا [مرحوم قاضی] عرض کردم: در عقیدهی شیخیه چه اشکالی است؟ آنها هم، اهل عبادتاند، اهل ولایتاند، به خصوص نسبت به امامان (علیهم السلام) مانند خود ما، بسیار اظهار محبت و اخلاص میکنند و فقهشان هم، فقه شیعه است و کتب اخبار را معتبر میدانند و به روایات ما عمل مینمایند، خلاصه هر چه میخواهیم بگردیم و اشکالی در آنها از جهت اخلاق و عمل پیدا کنیم، نمییابیم». [2]
در مقابل، مرحوم قاضی آن لحظه اظهار نظر نکردند و تنها فرمودند: «فردا شرح زیارت جامعهی کبیره شیخ احمد احسائی را بیاور». در واقع ایشان میخواستند، با ارائهی دلیل و مدرک، نظرشان را راجع به احسایی بفرمایند و چه چیزی بهتر از آثار علمی ایشان، که بیان کنندهی عصارهی افکار وی است.
آیت الله قوچانی فرمودند: «من فردا شرح زیارت او را، خدمت آن مرحوم بردم و ایشان به من فرمودند: بخوان، من قریب یک ساعت از آن، قرائت کردم. سپس استاد فرمودند: بس است، حالا برای شما ظاهر شد، که اشکال آن در چیست؟ اشکال آن در عقیدهشان است.»
جالب اینکه مرحوم قاضی، شرک را بزرگترین انحراف اعتقادی احسایی معرفی میکند و میفرماید: «این شیخ در این کتاب، میخواهد اثبات کند که: ذات خدا دارای اسم و رسمی نیست و آن مافوق اسماء و صفات اوست و آنچه در عالم متحقق میگردد، با اسماء و صفات تحقق میپذیرد، و آنها مبدأ خلقت عالم و آدم و مؤثر در تدبیر شئون این عالم میباشند در بقاء و ادامه حیات، آن خدا اتحادی با اسماء و صفات ندارد و اینها مستقلاً کار میکنند و عبادت انسان به سوی اسماء و صفات خداوند صورت میگیرد، نه به سوی ذات او، که در وصف نمیآید و در وهم نمیگنجد. بنابراین شیخ احسائی خدا را مفهومی پوچ و بدون اثر، خارج از اسماء و صفات میداند و این شرک است.» [3]
همه آثار و کلمات احسایی شرک و خارج از طریق هدایت نیست؛ بلکه انحرافات بسیاری در آنها وجود دارد، که ممکن است از چشم ما مخفی بماند، همانطور که از چشم مرحوم قوچانیای مخفی مانده بود که خود از فقهای متبحر و عرفای بزرگ به شمار میرفت، چون احسایی در علوم مختلف وارد شده بود، از اینرو هر کسی نمیتواند انحرافات فکری و اعتقادی ایشان را متوجه شود و باید کسی در این عرصه وارد شود، که خود در آن علوم صاحب نظر باشد.
پینوشت:
[1]. جهت مطالعهی بیشتر بنگرید به مقالهی: سیرهی علمی شیخ احمد احسایی
[2]. آیت الله سید محمد حسین حسینی طهرانی، روح مجرد، مشهد، انتشاراتی علامه طباطبایی، 1425 ق، ص 426-427.
[3] محمد مردانی، خارج شدهگان از طریق مستقیم، قم، انتشاراتی سپهر آذین، 1387 ش، ج 1، ص 62-63.
دیدگاهها
آشنا
1395/01/22 - 11:18
لینک ثابت
با سلام به نظر بنده به همين
آشنا
1395/01/22 - 11:30
لینک ثابت
اينگونه اظهار نظرها در خصوص
آشنا
1395/01/22 - 11:35
لینک ثابت
با سلام به نظر بنده به همين
meftah
1395/02/16 - 00:27
لینک ثابت
با سلام
صالح
1402/01/28 - 15:17
لینک ثابت
اطلاعات شما ناقص است تهمت
montazer
1402/01/29 - 08:39
لینک ثابت
ابوالقاسم ابراهیمی در کتاب
آشنا
1395/03/02 - 09:33
لینک ثابت
بهتراست جنابعالی کلیه
meftah
1395/03/06 - 20:56
لینک ثابت
سلام 1- شیخیه از پاسخ به
آشنا
1395/03/08 - 16:44
لینک ثابت
شما مدعی هستید که شیخیه
meftah
1395/03/09 - 23:35
لینک ثابت
سلام 1- لطف کنید شما که پی به
آشنا
1395/03/12 - 16:17
لینک ثابت
اینها بر اهل حق روشن است که
meftah
1395/03/17 - 19:02
لینک ثابت
سلام بر اهل حق
ناشناس
1395/03/19 - 21:36
لینک ثابت
افتراها از سوی شما وامثال شما
meftah
1395/03/20 - 17:34
لینک ثابت
سلام بر اهل حق
آشنا
1395/03/21 - 01:35
لینک ثابت
با سلام ، شما وامثال شما باید
آشنا
1395/03/21 - 11:46
لینک ثابت
جنابعالی اگر به چهار جلد کتاب
meftah
1395/03/24 - 06:03
لینک ثابت
سلام بر اهل حق و حقیقت
آشنا
1395/03/24 - 15:14
لینک ثابت
باسلام ، بنده لازم است خدمت
آشنا
1395/03/24 - 15:43
لینک ثابت
باسلام به شیعیان مستبصر ،
meftah
1395/03/27 - 00:29
لینک ثابت
سلام بر شیعه بر حق دوازده
محمد
1395/12/26 - 11:06
لینک ثابت
باسلام از این عباراتی که از
meftah
1395/03/27 - 00:35
لینک ثابت
بنده می بینم شما فقط یک تنه
meftah
1395/03/27 - 00:39
لینک ثابت
گفتید جانب احتیاط را پیش
meftah
1395/03/27 - 00:46
لینک ثابت
لطفا به استفتائات آیت الله
meftah
1395/03/27 - 00:52
لینک ثابت
اولا ثابت کنید که پرفسور کربن
آشنا
1395/04/04 - 01:15
لینک ثابت
نظر بنده این است که مباحثه با
meftah
1395/05/07 - 15:29
لینک ثابت
پس شما از شیخیه هستید که این
مستبصر
1397/11/27 - 09:15
لینک ثابت
سلام.واقعا برای شما متأسفم ک
آشنا
1395/05/23 - 22:25
لینک ثابت
علامه مصباح یزدی از آنجایی که
meftah
1395/05/31 - 00:14
لینک ثابت
ایشان فقط در بعض مسائل شیخ را
حنظله
1395/07/20 - 00:04
لینک ثابت
سلام خدمت شما. تشکر می کنم از
م
1396/04/01 - 19:36
لینک ثابت
فسیعلم الذین ظلموا ای منقلب
محمد
1396/08/13 - 08:44
لینک ثابت
سلام نظر صاحبان سایت متاسفانه
saman
1396/08/13 - 10:34
لینک ثابت
سلام. اینکه بگویید شیخ بسیار
منصف
1396/11/02 - 03:25
لینک ثابت
در ذیل بحث معرفت شیعه یا همان
عادل باقرزاده
1396/12/11 - 22:48
لینک ثابت
در ذیل بحث معرفت شیعه یا همان
ناشناس
1397/01/09 - 01:20
لینک ثابت
هرچه کتاب بنویسند دررد
بیسواد
1397/05/04 - 20:44
لینک ثابت
قیامت بگن عمر شما صرف چه کاری
ناشناس
1397/05/29 - 15:30
لینک ثابت
نوشته تان ناشی از غرور و غره
ناشناس
1397/07/05 - 21:32
لینک ثابت
اگر مخالفین شیخیه توانستند یک
ناشناس
1397/07/13 - 06:33
لینک ثابت
معلوم است که قاضی نه خدا شناس
امیر
1397/09/26 - 09:40
لینک ثابت
اقا من از ان شیخی هایی هستم
علی اعلایی
1397/10/01 - 18:23
لینک ثابت
سلام ، چرا پست منصف که عادل
قربانعلی
1397/11/15 - 01:24
لینک ثابت
آرای شیخ احمد احسائی در دوران
saman
1397/11/15 - 06:25
لینک ثابت
از قرار معلوم، شیخ فضل الله
saman
1397/11/15 - 06:29
لینک ثابت
خیلی از حملههایی که به شیخ
عجیب!
1399/05/18 - 09:06
لینک ثابت
چقدر آسان تکفیر میکنید و از
بنده خدا
1400/01/03 - 23:25
لینک ثابت
با احترام عزیزم شما در یک
بنده خدا
1400/01/03 - 23:55
لینک ثابت
مجددا سلام علیکم و رحمه الله
مهدی پورجعفر سردرودی
1400/03/09 - 23:45
لینک ثابت
سلام علیکم این مغالطه هست
صفحهها
افزودن نظر جدید