مباحث کلامی
عبدالرحیم بن حسین عراقی معروف به حافظ عراقی ضمن پذیرش و تایید مطابقت نحوه حنک انداختن عالمان شیعه با سنت پیامبر (صلیاللهعلیهوآله)، با تاثیر از تفکرات امویان و ابنتیمیه، مهمترین دلیل خود برای رد این عمل را موافقت شیعیان با این سنت بیان میکند.
ابن ابیهریره که از بزرگان مذهب شافعی به شمار میرود، به عنوان یکی از مدافعان بنیامیه با پیروی از اندیشههای امویان مینویسد: اگر بلند خواندن «بسم الله الرحمن الرحیم» جزء شعارهای شیعیان شده باشد، مستحب است به خاطر مخالفت با آنان «بسم الله الرحمن الرحیم» را آهسته بخوانیم.
فخر رازی در جمعبندی نهایی خود مینویسد: «بلند خواندن «بسم الله الرحمن الرحیم» توسط حضرت علی (علیهالسلام) به تواتر به ما رسیده است و کسانیکه در دین خود به علی بن ابیطالب (علیهالسلام) اقتدا کنند، راه راست را انتخاب کردهاند و هدایت شدهاند.
نووی شافعی ضمن افضل دانستن دست راست برای انگشتر، در رد قول فورانی (که آن را که میگفت: به جهت مخالفت با شیعیان باید در دست چپ قرار داد) گفت: این عمل اگر هم از شعارهای شیعیان باشد، نباید به خاطر مخالفت با شیعیان، سنّت پیامبر را کنار بگذاریم و انگشتر را در دست چپ قرار دهیم.
مرغینانی در کتاب الهدایه مینویسد: «مطابق روایات نقل شده باید انگشتر را در انگشتان دست راست قرار داد، اما چون شیعیان انگشتر را در انگشتان دست راستشان قرار میدهند، ما بر خلاف آنان عمل میکنیم و در دست چپ قرار میدهیم.»
عصمت پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) در امور دنیوی مبتنی بر دلایل عقلی و نقلی است. از آنجا که پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) با حقیقت موجودات در ارتباط است، در این صورت دچار خطا نمیشود. اشتباه زمانی که با تصویرهای ذهنی به دنبال کشف حقیقت بود. این مساله در آیات قرآن نیز تاکید شده است.
در اعتقادات شیعه، امامان معصوم منتخب از سوی خداوند هستند که طبق برخی از آیات و روایات متواتر در کتب فریقین به آن اشاره شده است، چرا که خلفای بعد از پیامبر باید یکسری ویژگی داشته باشند، تا به وسیله آن بتوانند مردم را راهنمایی کنند و مشکلاتشان را برطرف سازند؛ فلذا باید داناترین مردم باشند.
یکی از اختلافات بین شیعه و سنی در بحث اصول دین است که در سه مورد (توحید و نبوت و معاد) مشترک است، اما در امامت با ایشان مخالف است، چرا که برای شیعه امامت اصلی از اصول دین است که اهل سنت به آن اعتقاد ندارند. اما جالب توجه اینکه برخی از ایشان به آن اقرار دارند.
عصمت پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) اقسام گوناگونی دارد. عصمت در دریافت وحی که مورد پذیرش عالمان اسلامی قرار گرفته است؛ عصمت در ابلاغ وحی که با مخالفت روبرو گشته است، در حالیکه اگر عصمت در ابلاغ وحی مورد قبول قرار نگیرد، هدف از بعثت پیامبران زیر سوال خواهد رفت.
آیه مودت (23 سوره شوری) اجر رسالت پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآله) را محبت اهلبیت (امام علی، حضرت زهرا، حسنین (علیهمالسلام)) قرار داده است. این در حالی است که سوره شوری مکی است و ازدواج امام علی و حضرت زهرا پس از مکه است. در جواب باید گفت که برخی از آیات سوره شوری همچون دیگر سور مدنی است.
ابنحجر با تمسک به فراز اخیر روایت دوازده خلیفه یعنی «کلهم یجتمع علیه الناس» بر قول خود پافشاری کرده و مدعی است که بر لیست اسامی خلفای مورد عقیده وی، اجماع صورت گرفته است. این در حالی است که ضمن اعتراف علمای اهلسنت بر ضعف روایت، اجماعی بر اسامی مذکور اقامه نشده است.
به واقع باید چه کسانی را جانشین پس از پیامبر دانست؟ اهلسنت مدعی هستند که با توجه به روایت (یکون بعدی اثنیعشر خلیفه)، خلفا همان امویان هستند که هرج و مرج نیز در پایان حکومت ایشان بوده است. این در حالی است که هرج و مرج و خونریزی در اواسط حکومت آنها بوده است و این روایت بر دوازده امام قابل تطبیق است.
آیه 124 سوره بقره بر انحصار امامت شخص عادل تاکید دارد. با توجه به این مساله تنها امام علی (علیهالسلام) است که ظلم نکرده و دیگران دچار بزرگترین ظلم (کفر) شدهاند. در این صورت امام علی (علیهالسلام) شایسته جایگاه امامت است.
آیه اولیالامر یکی از آیاتی است که در راستای اثبات ولایت امام علی (علیهالسلام) استفاده میشود. این آیه دلالت بر لزوم اطاعت مطلق از اولیالامر دارد که از اینروی باید، ایشان معصوم باشد؛ چرا که در غیر اینصورت قبح عقلی لازم میآید و تنها شخصی که پس از پیامبر معصوم بود، امام علی (علیهالسلام) است.