پایگاه جامع فرق، ادیان ومذاهب_ با بررسی آیات قرآن کریم و سنت معصومین (علیهم‌السلام) و مطالعه سخنان بزرگان، به این نتیجه می‌رسیم که وحدت در مرحله اول به نفع خود مسلمانان است؛ چه بسا با پیوند برادری و همدلی میان آنان و مستحکم کردن زنجیرهای همدلی و برادری، بتوان دسیسه‌های شیاطین و منافقان را خنثی کرد. این اتحاد بیشتر به نفع ملتهای مسلمان رنج‌دیده و ستم‌دیده است. بنابراین مسلمانان در سراسر جهان، باید دل‌های خویش را به هم نزدیک کرده، اجازه ندهند دشمنان از تفرقه میان آنان سوء استفاده کنند.
با مطالعه سیره پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) درمی‌یابیم که ایشان مسلمانان را به اتحاد و همبستگی و دوری از ازهم گسیختگی دعوت می‌کردند. زندگی درخشان پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) مملو از تلاش‌ها و فعالیت‌های دقیق و عمیق فراوانی برای هموار ساختن راه‌های ایجاد وحدت و پیوستگی میان مسلمانان است. پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) با تعصبات قومی و نژادی که مانعی بزرگ در برابر اتحاد مسلمانان بود، مقابله می‌کردند و همواره به وحدت و برادری و عزت و مودت دعوت می کردند.
در نگاه پیامبراکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، عامل اصلی وحدت و اتحاد بین مسلمانان از هر قوم و نژاد و ملیت، «ایمان به خدا» است. به همین دلیل درصدد خالص و ناب گردانیدن ایمانها و باورها برآمده، و معتقد بودند که هر چه این خلوص و صفا بیشتر باشد، مِهرها و مودت‌ها و محبت‌ها نیز بیشتر می‌شود و دل‌ها به هم پیوند می‌خورد و به وحدت و صمیمیت و اتحاد می‌رسند.

رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در مناسبت‌های مختلف این مطالب را بیان کرده‌اند: «إنّ الله تعالی رضی لکم ثلاثاً و کره لکم ثلاثاً رضی لکم ان لاتعبدوا الا الله و لاتشرکوا به شیئاً و أن تعتصموا بحبل‌الله جمیعاً و لاتفرّقوا و ان تسمعوا و تطیعوا و أن تنصحوا لله من ولی أمرکم و کره لکم قیل و قال و کثرہ السؤال و اصاعةالمال.[1] خداوند برای شما سه چیز را پسندیده و سه چیز را مکروه دانسته است، برای شما رضایت داده که پرستش نکنید مگر خدا را، هیچ چیز را شریک او قرار ندهید و اینکه به ریسمان خدا چنگ زنید و متفرق نشوید و اینکه خیرخواه کسی باشید که خداوند او را بر شما ولایت داده است و برای شما قیل و قال را و زیادی پرسش و از بین بردن مال را مکروه دانسته است.»
«الجماعه رحمة و الفرقة عذاب.[2] وحدت مایه رحمت و تفرقه موجب عذاب است.»
«ولاتختلفوا فإنّ من کان قبلکم اختلفوا فهلکوا.[3] اختلاف نکنید (و از آن دوری کنید)؛ زیرا آنان که پیش از شما اختلاف کرده‌اند، هلاک شدند.»
و نیز در روایتی فرمودند: «اَلمؤمنُ لِلمؤمِنِ کَالبُنیانِ یشَیدُ بَعضُهُ بَعضاً.[4] افراد با ایمان نسبت به یکدیگر همانند اجزای یک ساختمانند که هر جزء، جزء دیگر را محکم نگاه می‌دارد.»
در بیان چگونگی معاشرت شیعه با اهل سنت باید گفت که در این زمینه هم احادیث فراوانی در کتب روایی شیعه وجود دارد که حتی در وسائل الشیعه یک باب به این نام آمده است: «بابُ وجوبِ عشرہ النّاس حتّی العامة بِأداء الأمانة و إقامة الشهادَة و الصدقِ و استحباب عیادَة المرضی و شهودِ الجنائز وَ حُسنِ الجوِار و الصَّلاة فی المساجد.[5] باب واجب بودن زندگی مسالمت‌آمیز با مردم، حتی اهل‌سنت؛ بدین صورت که امانت آنان را ادا کنید و به سود آنان شهادت دهید و به راستگویی با آنان پایبند باشید و مستحب است که مریض‌های آنان را عیادت و جنازه‌های آنان را تشییع و با همسایگان رفتار نیکو و در مساجد حضور داشته باشید.»

رساله‌های عملیه مراجع تقلید نیز گواه خوبی است بر اینکه علما و فقهای شیعه در مسائل مختلف مانند؛ طهارت و نجاست، احترام مال و جان، ارث، ازدواج، دیه و قصاص و سایر احکام، میان مسلمانان فرقی قائل نیستند. البته مدرک این فتواها، احادیثی است که در کتب فقهی به آن تمسک شده است.
بر اساس احادیث و فتاوای فقها و علمای شیعه در ایران، ملت و دولت اسلامی ایران به اهل سنت با دیده احترام می‌نگرند و با آنان زندگی مسالمت‌آمیز دارند. استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کردستان، جنوب خراسان و گلستان در ایران، بهترین شاهد بر این مطلب است.
مقام معظم رهبری (مدظله) می‌فرمایند: كسـانیكه شعار اتحاد و وحدت و برادری مسلمین را می‌دهند، اینها دشمن مسلمانان نیستند، دوست مسلمانانند، خیر مسلمانان را می‌خواهند و مایلند همه مسلمین عالَم، عزیز باشند. چه فایده‌ای دارد كه در داخل جامعه اسلامی، مسلمانان از مذاهب مختلف، روبه روی هم بایستند و به همدیگر ضربه بزنند. از آن طرف هم دشمن بیاید، هر دوی اینها را محاصره كند، سرشان را به هم بكوبد و خودش بنشیند، تماشا و استفاده بكند. این خوب است؟[6]
آیت الله بروجردی از آغاز مرجعیت خویش به مسأله وحدت میان مذاهب اسلامی توجه خاصی داشتند و معتقد بودند که سامان دادن به این موضوع، از وظایف هر عالم شیعی است. ایشان طرح بعضی از مباحث از جمله اینکه «چه کسی خلیفه بود و کلام بر حق است و کدام باطل»، را برای امروز جامعه اسلامی، بحثی بی‌فایده می‌خواندند، و خطاب به عالمان شیعه می‌گفتند: «مسأله خلافت، امروز مورد نیاز مسلمانان نیست که ما با هم دعوا کنیم، هر که بود امروز چه نتیجه‌ای به حال مسلمانان دارد؟ آنچه که امروز به حال مسلمانان مفید است، این است که بدانند احکام را باید از چه مأخذی اخذ بکنند.»[7]
آزادی و احترامی که اهل سنت در ایران دارند، هیچ‌یک از کشورهای اسلامی، که اکثریت مردم و حکومت غیرشیعی است، برای شیعیان قائل نیستند. دلیل این دوگانگی را باید در عملکرد علمای شیعه و اهل سنت جستجو کرد. اما تشیع و تسنن دو مذهبند که اشتراکات و افتراقاتی هم دارند، اما اختلافات مذاهب نباید موجب خلل در همبستگی مسلمانان گردد. به همین دلیل آنان‌که از اتحاد و همبستگی مسلمانان در هراسند، می‌کوشند با تحریف و اتهام، موارد اختلاف را بزرگ جلوه دهند و به اهداف شوم خود برسند.

پی‌نوشت:

[1]. متقی هندی، کنزالعمال، ج۱، ص۱۷۷ و ج ۱۵، ص۸۲۸٫.
[2]. متقی هندی، کنزالعمال، ج۱، حدیث۲۲۴۲٫.
[3]. متقی هندی، کنزالعمال ج۱، ص۱۷۷٫
[4]. محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج۵۸، ص۱۵۰٫.
[5]. شیخ حر عاملی، وسائل الشیعة، ج۸، ص۳۹۸.
[6]. بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با ‌آزادگان‌ و اقشار مختلف‌ مردم‌، در نخستین روز از هفته‌ وحدت‌، 11 مهر 1369.
[7]. اباذری، عبدالرحیم، آیت الله بروجردی (آیت اخلاص)، معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، تهران، 1383، ص65.