سلفیت
از دیر باز مسلمانان از سراسر دنیا به زیارت قبر پیامبر (ص) رخت سفر بسته و با تحمل رنجها و مرارتهای بسیار، به انجام این عمل می‌پرداختند. چرا که معتقد بودند این عمل باعث قرب بیشتر به خداوند خواهد شد. اما ابن تیمیه این عمل را منع کرد و در عین بی انصافی می‌گوید هرچند این عمل حرام است ولی شیعه در انجام آن نسبت به اهل سنت گمراه تر است.
امروزه یکی از اشتباهات رایج بین مردم، مترادف دانستن وهابیت با سلفیّت است؛ یعنی مردم گمان می‌کنند، که سلفیت با وهابیت یکی هستند، در حالی‌که این‌چنین نیست، بلکه جریان سلفی، یک جریان عظیمی است، که در سده‌های اخیر، در جهان اسلام، به‌وجود آمده است و وهابیت یکی از اقسام سلفیت است.
از جمله مسائلی که علمای معاصر و پس از ابن تیمیه اعم از شیعه و اهل سنت، با او در آن مساله مخالفت نموده و به خاطر اعتقاد به این موضوع، او را سرزنش نموده اند، این است که ابن تیمیه قائل به کفر والدین پیامبر اکرم (ص) است. در حالی که ابن عربی از بزرگان مذهب مالکی، می‌گوید اگر کسی به این امر اعتقاد داشته باشد، ملعون است.
سیره پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) بر این استوار بود که هر کس به یگانگی خداوند و رسالت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) شهادت دهد، مسلمان است. اما امروز، گروه‌های سلفی تکفیری، که دم از اسلام زده و خود را مسلمان واقعی می‌دانند، به بهانه‌های مختلف مسلمانان را مشرک و کافر خطاب کرده و شیعه وسنی را به خاک و خون می‌کِشند.
شاه ولی الله دهلوی، شخصی معتدل و میانه رو است که گرایشی روشنفکرانه و صوفیانه دارد. وی حدیث گرا است و تفکرات حدیث گرایی را در بین حنفیان ماتریدیه صوفیِ عقل گرا پخش کرد. وی در عین حال برخی از افکار ابن تیمیه را نیز پذیرفته است. شاه ولی الله از آن جهت که گرایش حنفی و گرایش کلامی ماتریدی و صوفیانه دارد، مورد انتقاد وهابیت است.
از تلاش‌های جریان فکری وهابی و با حمایت آل سعود در بین مسلمانان، نزدیک کردن گروهها و گرایش‌های مختلف اسلامی به اندیشه وهابیت و در نهایت جزء دانستن این گروه و اندیشه در وهابیت است، تا از این رهگذر بتواند خود را از لحاظ کم وکیف و گستره جغرافیای بالا ببرد. یکی از این گروهها که وهابیت آن را همفکر خود می‌داند، دیوبندیه است.
احترام صحابه و نقد خیرخواهانه منطق شیعه و همه مسلمانان است اما این‌که این افراد در اعمال و سیره به‌صورت کلی و بالجمله دارای حجیت در عمل باشند و ما باید تمام اعمال ایشان را و حتی ترک آن‌ها را موردقبول و نصب العین قرار دهیم و بدون هیچ استثنایی بپذیریم امری خطا است. سید قطب به عنوان رهبر فکری سلفیان جهادی همین منطق را دارد.
فهم سلف در بین جریانات اسلامی از جایگاه مهمی برخوردار است. جریانی در این موضوع افراط کردند و برای فهم سلف اعتبار خاصی قائل‌اند و این باعث ایجاد یک منهج جدید در فکر و اندیشه اسلامی شده است. آن‌ها فکر سلف را بهتر، دقیق‌تر، اصیل تر و نماینده فکر صحیح اسلامی می‌دانند. بر این اندیشه که از ابن تیمیه شروع شده اشکالاتی وارد است.
از بدعت‌های خطرناک جریان سلفی، تعریف عمل برای قلب در کنار تصدیق است. آنچه در بین تمامی مسلمانان برای قلب مطرح است تصدیق و یا انکار قلبی است. کسی تا زمان ابن تیمیه برای قلب اعمالی که در ایمان جزئیت و یا شرطیت داشته باشد را قرار نداده است. اعمالی همچون توکل به خدا، خضوع در برابر خداوند در آثار ابن تیمیه شرط صحت ایمان تعریف شده است
آیه تطهیر یکی از آیاتی است که در عظمت شأن اهل‌بیت(علیهم السلام) نازل شده است. دلالت و ظهور آیه بر پاکی اهل‌بیت(علیهم السلام) از هر پلیدی و رجس روشن و واضح است. ابن تیمیه که عدم برتری امیر المؤمنین(علیه السلام) در بین صحابه خط قرمز اوست تلاش دارد به هر روش ممکن این امر را مردود و باطل نشان دهد. تأویل یکی از شگردهای ابن تیمیه است.
ابن تیمیه مهم‌ترین رهبر فکری جریان سلفیت محسوب می‌شود. او کتابی دارد به نام منهاج السنه که بسیار معروف و مشهور است. ابن تیمیه این کتاب را به تقاضای عده‌ای در مقام رد بر کتاب منهاج الکرامه علامه حلی نگاشته است. او در این کتاب از روش مغالطه، تکذیب، تشریک، تخریب و تخطئه استفاده کرده، تا کتاب علامه حلی را از اعتبار ساقط کند.
ابن تیمیه در رابطه با قاتل علی (علیه السلام) می‌نویسد: «كسی‌كه علی را كشت، نماز می‌خواند، روزه می‌گرفت، قرآن می‌خواند و او را با اين اعتقاد كشت كه خدا و رسول، كشتن علی را دوست می‌دارند» اما در مورد قاتل عثمان می‌نوسید: «كسانی‌كه در راه كشتن او تلاش كردند، همگی در اشتباه بوده و ظالم، سركش و تجاوزكار بودند!»
ابن‌تیمیه: «شكي نيست كه سَبِّ هيچ يك از صحابه جايز نيست، نه علي و نه عثمان و نه غير آن دو و كسي كه به ابوبكر و عمر و عثمان دشنام دهد، گناه او از كسي كه به علي دشنام دهد بيشتر است.» این در حالی است که علت حرمت سب صحابه، روایت عامه‌ای است که از لعن همه صحابه نهی می‌کند، ولی برخی بدون هیچ سندی این‌چنین با دین خدا بازی می‌کنند.
ابن قیم جوزیه را رئیس شاگردان ابن تیمیه می‌نامند. او همیشه هم‌نشین استادش بود، تا جایی که حتی به اتفاق ابن تیمیه به زندان رفت، او آن‌چنان در افکار ابن تیمیه محو شد، که دیدگاه تازه‌ای از خود نشان نداد، بلکه بعد از وفات استاد و خلاصی از زندان، به انتشار عقاید ابن تیمیه پرداخت، از این رو باید او را مبلغ افکار ابن تیمیه دانست.