اعتقادات
نقطه مرکزی در اصول عقاید اهل‌حق، اعتقاد به توالی مظاهر الوهیت است. اهل‌حق معتقدند خداوند در زمان‌های مختلف در مظاهر گوناگون تجسم می‌یابد. به عبارتی خداوند جسم انسانی را جامه خود قرار میدهد تا راه رستگاری انسان‌ها را هموار کند. این اعتقاد را برخی با آنچه در نزد متکلمین "حلول" نامیده می‌شود، برابر دانسته و به همین سبب اهل‌حق را از پیروان حلولیه شمرده‌اند.
دومین مظهر الوهیت دراهل‌حق، علی(علیه السلام) است. تا زمان وی پیامبران خداوند را از طریق شریعت خویش به مردم می‌شناسانیدند (دوره خاوندگاری). اما بعد از پیامبر خاتم(صلی الله علیه و آله) و ظهور علی(علیه السلام)، مذهب وارد دومین مرحله خود یعنی طریقت شد...
تمامی عقاید و شعائر اهل‌حق مبتنی بر افسانه‌ها و اساطیری هستند که در دفترهای دینی اهل‌حق (کلام) منعکس شده است. مجموعه این اساطیر و افسانه‌ها آیینه تمامی ادیان و مکاتبی است که در منطقه ایران غربی ظاهر شد و بعضا از میان رفته‌اند. اساطیر اهل‌حق درواقع ریشه در اساطیر بومیان آسیای غربی دارد. درواقع اساطیر ملل درپی تحولات اجتماعی تغییر میکنند.
طبق نظر برخی، تصوف و اهل‌حق دو فرقه از صوفيه هستند و به نظر برخي ديگر اين دو فرقه شباهت‌هايي با هم دارند ولي اهل‌حق فرقه‌اي غير از صوفيه است. در اين ميان دکتر زين‌کوب نظر زيبايي در اين زمينه دارد که نظر خوانندگان عزيز را به آن جلب مي‌کنم.
روزه عملی است که در ادیان آسمانی از جایگاه خاصی برخوردار است. آیین‌های خود ساخته به تبعیت از ادیان آسمانی این عملی الهی را در چارچوب اعمال خود گنجانده‌اند، اما وقتی در بیان علت برای آن برآمدند، خرافاتی باور نکردنی به جای دلیل آن عمل به مخاطب عرضه میکنند. یکی از فرقه‌های خودساخته اهل‌حق است که دلایل عجیبی برای روزه خود بیان کرده است.
از اعتقادات اهل‌حق مساله هفتوانه است و اینکه خداوند بخشی از روان جاودانگی خود را جدا می‌کند و فرشتگانی را می‌آفریند و به آنان اجازه تجلی در جهان مادی را عطا می کند و این همان عقیده به تناسخ مردود است.
از جمله عقاید اهل‌حق، اعتقاد به هفتن است. "هفتن"، کوتاه شده‌ی "هفت تن" است. به نظر می‌آید هفتن در اهل‌حق وام‌گیری از امشاسپندان در زرتشت باشد. زیرا هفتن، نمودار هفت فرشته‌اند که از گوهر خداوندگار آفریده شده‌اند و آنچه در جهان بالا و پایین است، در تحت حمایت آنان قرار داده شده و پاسبانی آسمان، ماه، و ... به آنان محول شده است.
نوشته حاضر بر اساس کلیاتی درباره پیدایش، بزرگان و پراکندگی جمعیتی و اعتقاد اصلی و مبنایی فرقه اهل‌حق که همانا تناسخ است، نگاشته شده است. البته تناسخ از منظر اسلام با دلایل فراوان رد شده است که در این نوشته به اختصار به برخی از آنها اشاره گردیده است.
نورعلي الهي از جهتي خود را مسلمان مي‌داند و از جهت ديگر ادعاي آوردن دين جديد مي‌کند و حال آنکه اين دو ادعا با هم جمع نمي‌گردد و کسي که مدعي آوردن ديني جديد است، ديگر نمي‌تواند دين قبلي را قبول داشته باشد. زيرا دين قبلي بايد يا ناقص باشد يا تحريف شده که نياز به دين جديد باشد.
مذهب اهل حق مجموعهاى است از آراء و عقاید که تحت تاثیر افکار اسلامى، زردشتى و یهودى و مسیحى و مهرپرستى و مانوى و هندى و افکار فلاسفه قرار گرفته است. در دستورهاى دینى اهل حق، اجراى سه بوخت یا سه اصل اخلاقى زردشتى، که «پندار نیک» و «گفتار نیک» و «کردار نیک» باشد از واجبات است. مفهوم این سه اصل در یک بیت به گویش ترکى، از کلام «سرانجام» کتاب مقدس اهل حق خلاصه شده است: یارى چارچیون، باورى وجا پاکى و راستى، نیستى وردآ یعنى یارى چهار چیز است و به جاى آورید، پاکى و راستى، نیستى و یارى.
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ اصطلاح جمع در ميان پيروان اهل حق معني و مفهومي خاص و داراي پيشينه اي خاص است که در اين نوشته اشاره اي به جمع و قوانين خواهد شد.
شرط اقرار (محرمیت از طریق خواب دیدن) بدعتی آشکار درمیان فرقه اهل حق که برخلاف احکام و دستورات اسلام می باشد.
با این مقدمه خود قضاوت کنید آیا ایشان یک گروه واحدند؟بدیهی است این گروهها از یکدیگر مجزا هستند. با این وجود هر کدام از تیرههای اهل حق وانمود میکنند که همه این گروهها یار ما هستند. هر از گاهی ادعا میکنند که اکثریت جمعیت دنیا(بخاطر داشتن سبیل) طرفدار وسرسپردهی آنان هستند...
مزین بودن به سبیل های بلند یکی از مهم ترین واجبات جامعه یارستان است که صدق مسمای اهل حق بستگی به وجود آن دارد . اولین شاخصه برای شناسایی مردان حق، نماد سبیل می باشد ، اصولا" هر آنکس در این بزم مقرب تر است ، رزق سبیلش بیشتر می دهند .