امام هادی
امام هادى(ع) با آنكه در شهر سامرا تحت كنترل و مراقبت شدید قرار داشت، هرگز به كمترين سازشى با ستمگران تن نداد؛ امام هادی (ع) با به كارگيری يک سلسله برنامه‌های ارشادی، فرهنگی و تربيتی، مبارزه غيرمستقيمی را با حاكميت آغاز كرد و بی آنكه حساسيت دستگاه حکومت را متوجه خود سازد، به انجام فعاليت‌هايی بر ضد آنها پرداخت.
با توجه به فرا رسیدن سالروز شهادت دهمین اختر تابناک امامت و ولایت حضرت امام هادی (ع) لازم است قطره‌ای از فضائل اخلاقی این امام شهید را بیان کنیم؛ ابن شهر آشوب می‌نویسد: امام هادی (ع) خوش‌خوترین و راستگوترین مردم بود.
با توجه به فرا رسیدن سالروز شهادت دهمین اختر تابناک امامت و ولایت حضرت امام هادی (ع) قطره‌ای از فضائل اخلاقی این امام همام بیان می‌شود. ابوعبدالله جندی عالم اهل سنت، درباره امام هادی (ع) می‌گوید: «سوگند به خدا! او بهترین مردم روی زمین و برترین آفریده‌های الهی است.»
حضرت عبدالعظیم حسنی (علیه‌السلام) به دلیل دفاع از ولایت اهل بیت (علیهم‌السلام) و تبیین معنای امامت و پاسخ‌گویی به شبهات و سؤالات شیعیان، نزد ائمه اطهار (علیهم‌السلام) جایگاه والایی دارد. برابری ثواب زیارت ایشان با زیارت کربلا، بر فضائل حضرتش افزوده است.
مخالفین اسلام داستانی به امام هادی(ع) نسبت دادند که در مناظره‌ای درماند و دستور قتل شبانه آن فرد را صادر کرد؛ این قضیه سندیت ندارد. درباره محتوای مناظره نیز باید گفت ممکن نیست انسان در زندگی روزمره از غیر خدا استعانت نکند، پس حتماً منظور از استعانت نجستن از غیرخدا، استعانت همراه با عقیده به استقلال در سببیت است.
حضرت عبدالعظیم حسنی، به دلیل ترویج مذهب تشیع و دفاع از مبانی امامت، مورد توجه خاص ائمه اطهار (علیهم‌السلام) و شیعیان بوده است. رجالیون شیعه ایشان را جزء اصحاب امام رضا تا امام هادی (علیهم‌السلام) معرفی کرده‌اند و وکالت و نمایندگی امام هادی (علیه‌السلام) را از افتخارات عبدالعظیم حسنی شمرده‌اند.
یوسف بن یعقوب یکی از مسیحیان زمان امام هادی(ع) بوده است. طی داستانی که توسط شیخ عباس قمی نقل شده، او برای حفظ جان خود از دست خلیفه عباسی، صد دینار نذر امام هادی(ع) می کند. حضرت در گفتگو با او بر مفید بودن حب اهل بیت (ع) برای غیر شیعیان تاکید می کند.
امام هادی (ع) شخصیت آسمانی است که نور امامت و دریای بیکران فضائلش سبب شده تا عاشقان خاندان رسالت (ع) از علوم بی نظیر ایشان بهره مند گردند؛ زیارت غدیریه امام هادی (ع) یکی از مهمترین دلایلی است که پیروان اهل بیت (ع) با فراگیری مضامین نورانی آن و مطالب گهربارش، به دفاع از ولایت و جانشینی امیرالمومنین (ع) می پردازند
امام هادی (ع) شخصیت آسمانی است که نور امامت و دریای بیکران فضائلش سبب شده تا عاشقان خاندان رسالت (ع) از علوم بی نظیر ایشان بهره مند گردند؛ اما امام هادی (ع) در دوران با برکت حیات طیبه خود با بیان زیارت غدیریه، فضائل و مناقب سید الأوصیاء امیرالمومنین (ع) را به جهانیان معرفی کردند و می‌توان به یقین گفت، بهترین معلم امام شناسی برای شیعیان بوده‌اند.
مرحوم آیت الله صافی گلپایگانی با شرح روایت دیدار جناب عبدالعظیم حسنی (ع) با امام هادی (ع)، به شرح اعتقادات و کلمات این وجود مقدس پرداخته و با قلم شیوای خود، کتاب شرح حدیث عرض دین حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) را به رشته تحریر درآورده است.
طبق روایات شیعه، امام هادی (علیه‌السلام) به برخی اصحاب خویش دستور فرمودند تا برای زیارت قبر مطهر امام حسین (علیه‌السلام) به کربلای معلی مشرف شوند؛ زیارت بارگاه سیدالشهدا، بدون سفر کردن ممکن نیست، مشخص است که امام هادی (علیه‌السلام) خلاف وهابیون و ابن تیمیه، قائل به مشروعیت سفر به نیت زیارت قبور بوده‌اند.
صفدی درباره امام هادی (علیه‌السلام)، داستان نذر متوکل و ابن صباغ داستان نذر مادر متوکل، و هیثمی داستان پرداخت بدهی یکی از دوستداران و شبلنجی داستان غیب‌گویی امام در زمان به خلافت رسیدن متوکل را که نشان از کرامات امام است، بیان کرده‌اند.
خطیب بغدادی، حکایتی از امام هادی (علیه‌السلام) نقل می‌کند که پاسخ سؤالی را علمای دربار واثق نمی‌دانستند و ایشان آن را گفت و سبط ابن جوزی نیز حکایت دیگری از درماندگی علمای دربار متوکل، که ایشان، آنان را از تحیر درآوردند.
ابن‌تیمیه بر قضیه‌ای از زمان امام هادی(ع) ایراد می‌گیرد که منقبتی در این کلام نیست، علماء می‌دانند باطل است؛ والی بغداد اسحاق بن ابراهیم طائی نیست؛ که می‌گوییم مناقب زیادی در آن قضیه مطرح شده؛ علماء آن را نقل کردند و طائی تصحیف از طاهری است.