پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ مهدویت یکی از مهم ترین مباحث اعتقادی  دین اسلام است که از دیرباز مورد سوء استفاده مدعیان دروغین قرار گرفته است. جریان انحرافی احمد اسماعیل بصری، یکی از این جریانهای انحرافی  است که تلاش در القاء آموزه های باطل خویش توسط روایات جعلی دارد.

پیروان مکتب مصر(انشعابی از جریان احمد اسماعیل بصری مدعی موعود) برای اینکه بتوانند امامت  عبدالله هاشم را اثبات کنند، در کانال رسمی خویش به روایتی استناد کرده‌اند و قائل شده‌اند که مهدی موعود، از غرب(اروپا) ظهور خواهد کرد، و آن مهدی  کسی جز عبدالله هاشم(مؤسس انشعاب مکتب مصر) نمی‌باشد؛ آنها در این راستا می نویسند: «رسول‌خدا صلی الله علیه وآله نقل شده است: باید که قائمی از فرزندان فاطمه قیام کند از غرب بین ۵ و ۷ و شوکت بدعت گزاران را در هم بشکند و گمراهان را به قتل برساند. و این چنین بپا خاست مهدی از غرب و ظاهر شد امرش بعد از آنکه مخفی بود با ورود صاحب دعوت که با گروهی از سربازان مقدسینش به غرب دعوت کرد که به ندای او پاسخ دادند . نکته مهم : این پاسخ پیامبر محمد (ص) نسبت به کسانی است که می‌پرسند چرا قائم آل محمد اباصادق عبدالله هاشم (ص) از اروپا (کشورهای غربی) آمده است و مردم را دعوت می‌کند؟! ...».[1]

یکی از شگردهای جریانهای انحرافی این است که برای اثبات آموزه ها و توهمات خویش به دنبال روایات شاذ و غیر معتبر گشته و آن ها را به عنوان روایات و آموزه های معتبر  حضرات معصومین علیهم‌السلام به مریدانشان القا می‌کنند. پیروان مکتب مصر نیز برای اثبات حقانیت عبدالله هاشم(مدعی جانشینی احمد اسماعیل بصری و مهدی دوم) به روایاتی  استناد کرده اند که فقط در کتاب «شرح الأخبار في فضائل الأئمة الأطهار» قاضی نعمان نقل شده است.

برای بررسی این روایات باید اعتبار کتاب، محتوا  و اعتبار نویسنده آن مورد بررسی قرار گیرد. مؤلف این کتاب قاضی نعمان مغربی (م ۳۶۳) دارای  مذهب اسماعیلیه است. او این کتاب را در یازده جزء تألیف کرده و ابوابی را به مناقب و تاریخ زندگانی امیرمؤمنان، فضائل کلی اهل بیت، حضرت خدیجه و حضرت زهرا ، حسنین علیهم‌السّلام، تاریخ کربلا و خاندان ابوطالب اختصاص داده و سپس تا امام صادق علیه‌السّلام مطالبی ذکر کرده است. وی بعد از آن نیز به مهدی مغربی، اسماعیلیه و فاطمیان پرداخته و شرح حال بقیه ائمه اطهار علیهم‌السلام را ذکر نکرده است.

باید توجه داشت که این روایت ازجهات متعدد دچار ضعف فراوان است: یکی ازجهات ضعف این روایت، عدم توجه سایر منابع معتبر مهدوی به آن روایت بوده  و عالمان شیعه نیزآن را در کتاب‌هایشان نقل نکرده‌اند و نقل این روایت مختص به کتاب قاضی نعمان است. روایاتی که در این کتاب دلالت بر ظهور مهدی از مغرب کرده، دارای ضعف سندی است؛ زیرا  این روایات مرسلاً[2] از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله نقل شده و این مسئله نشان دهنده ضعف شدید این روایات است. گرایشات قاضی نعمان به اسماعیلیه، عامل دیگری است که باعث تشکیک در این روایت شده است؛ زیرا این روایت در راستای ثبیت اعتقادات اسماعیلیه  و مشروعیت بخشی به حکومت فاطمیون در آفریقا  جعل شده و این عامل باعث بی اعتباری روایت مورد بحث گردیده است.

قاضی نعمان  بعد از ذکر این روایت، برای تأیید و اثبات مهدویت مهدی مغربی به صراحت مصداق این روایات را او دانسته ومی نویسد: «و كذلك قام المهدي عليه السلام من المغرب، و ظهر فيه أمره بعد أن كان مستترا ... في سنة ست و تسعين و مائتين»؛[3] «و همچنین مهدی علیه‌السلام از مغرب قیام کرد(منظور فاطمیون مصر هستند که در آفریقا حکومت تشکیل دادند) و امر(حکومت ) او  در سال 297 ظاهر شد بعد از این که غائب و مستور بود....» در نتیجه باید توجه کرد که جریان مکتب مصر برای اثبات مهدویت عبدالله هاشم به روایتی استناد کرده اند که از حیث منبع و سند دچار ضعف بسیار شدید بوده و نشانه‌های جعل در آن وجود دارد.

پی‌نوشت:
[1]. کانال رسمی تلگرامی مکتب مصر.
[2]. حدیث مرسل؛ حدیثی است که راوی و محدث آن با حذف واسطه‌های قرار گرفته در زنجیره سند، آن را به طور مستقیم به شخص معصوم (ع) برساند. حدیث مرسل از احادیث ضعیف به شمار می‌رود.
[3]. ابن حيون، نعمان بن محمد، شرح الأخبار في فضائل الأئمة الأطهار، جماعة المدرسين في الحوزة العلمية بقم، مؤسسة النشر الإسلامي، قم ، چ 1، 1409 ق، ج‏3 ؛ ص364 .