مشترکات تصوف با عرفان حلقه/ شادی در روز عاشورا

  • 1403/05/01 - 08:31
بعضی از بزرگان صوفیه، به خاطر داشتن گرایش به مکتب خلفا، قائل به شادی در روز عاشورا بودند و به خاطر این که از جانب شیعیان مورد طعن و مخالفت قرار نگیرند؛ دست به توجیهات صوفیانه برای شادی خویش زده‌اند؛ در صورتی که این توجیهات با آموزه‌های حضرات معصومین علیهم‌السلام معارض و ناسازگار است.
عاشورا

.

پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ عاشورا و عزاداری بر امام حسین علیه‌السلام، یکی از مهم‌ترین شعائر مکتب تشیع است که حضرات معصومین علیهم‌السلام دستورات مکرر به استمرار آن داشته‌اند. بعضی از جریانات انحرافی، تلاش کرده‌اند که با تفسیرهای صوفیانه، مقابل عزاداری شیعیان بر امام حسین علیه‌السلام را گرفته و مریدان خویش را به شادی در این روز دعوت کنند.

بعضی از بزرگان صوفی سنی مذهب، تلاش کرده‌اند روز عاشورا را روز شادی معرفی کنند و برای آن توجیهات صوفیانه ارائه دهند. شیخ عبدالقادر گیلانی از علمای اهل‌سنت و از بزرگان صوفیه است که قبر او در بغداد به عنوان زیارتگاه معروف است. او در بخشی از کتاب خود، ابتدا أخباری جعلی مبنی بر اینکه رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله روز عاشورا را روز عید و زینت‌ کردن و شادی و سرور معرفی کردند نقل می‌کند، سپس می‌نویسد: «بعضی به اهل‌سنت اشکال کرده‌اند که چرا روز عاشورا را روزه می‌گیرید؟ این کار صحیح نیست. چرا که در این روز حسین بن علی علیهماالسلام به شهادت رسیده و سزاوار است در روز مصیبت فرزند رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وآله جمیع مردم اقامه عزا کنند و شما که اهل‌سنت هستید، چرا این روز را روز سُرور و فرح قرار داده‌اید و مردم را به برپایی مجالس سُرور و پوشیدن لباس نو و خوردن غذاهایی که متناسب عید است دعوت می‌کنید؟ و این کار صحیح نیست.» آنگاه پاسخ می‌دهد: «اشکال‌کننده به اشتباه رفته و اعتقادش فاسد است. چرا که خداوند متعال شهادت را برای سبط پیامبر صلی‌اللّه‌علیه‌وآله برگزیده است... و روز عاشورا را نباید روز مصیبت قرار داد. چرا که عاشق به معشوق رسیده است. از این روی، این روز باید روز سُرور باشد. اگر بنا شد روز عاشورا را روز عزا و ماتم قرار دهیم، بهتر آن است که روز دوشنبه را که پیامبر و ابوبکر از دنیا رفته‌اند، روز عزا و غم معرفی کنید».[1]

محمدعلی طاهری (مؤسس فرقه التقاطی عرفان حلقه)، با اقتباس از سخنان بزرگان صوفیه، در تحریفی آشکار، مریدان خویش را به شادی در روز عاشورا دعوت کرده و نسبت به نحوه نگرش به شهادت امام حسین علیه‌السلام می‌نویسد: «می‌توان خندید و شادی و پایکوبی کرد و فریاد (شهیدان زنده‌اند) را سر داد و نشان داد که از اعماق وجود مسروریم».[2]

درست است که افتخار همه ما شهادت است و شهادت مدال بزرگ بندگی و مایه سرور قلب شهید است؛ ولی باید به این نکته توجه کرد این مصیبت بر ما بازماندگان به نحوی است که در آن به هیچ وجه پایکوبی و سرور جایی ندارد و از اساس پایکوبی در باب شهادت امام حسین علیه‌السلام مختص بنی‌امیه و قاتلان حضرت بود که پس از شهادتش جشن گرفتند، پایکوبی کردند و این اقدام اُمَویان در زیارت عاشورا منعکس شده است: «اللَّهُمَّ إِنَّ هَذَا یَوْمٌ تَبَرَّکَتْ بِهِ بَنُو أُمَیَّةَ وَ ابْنُ آکلَةِ الْأَکْبَادِ اللَّعِینُ ابْنُ اللَّعِینِ عَلَی لِسَانِکَ وَ لِسَانِ نَبِیِّکَ صَلَّی‌اللَّهُ‌عَلَیْهِ‌وَآلِهِ فِی کُلِّ مَوْطِنٍ وَ مَوْقِفٍ وَقَفَ فِیهِ نَبِییُک»؛ [3] «خدایا این روز، روزی است که به آن تبرّک جستند بنی‌امیه و فرزند جگرخوار، آن لعنت‌ شده فرزند لعنت شده بر زبان تو و زبان پیامبرت (درود خدا بر او و خاندانش) در هر کجا و هر جایی که پیامبرت (درود خدا بر او و خاندانش) در آن ایستاد».

در نتیجه باید توجه کرد سخنانی که بعضی بزرگان صوفیه و دلبستگان به آنها پیرامون شادی‌ کردن در روز عاشورا بیان کرده و توجیه صوفیانه برای آن ذکر می‌کنند، هم مسیر با آموزه‌های بنی‌امیه بوده و هیچ‌گاه سازگار با آموزه‌های حضرات معصومین علیهم‌السلام نیست.

پی‌نوشت:
[1]. عبدالقادر گیلانی، الغنیة لطالبی طریق الحق، بیروت، طبعة الأولی، ص ۳۱۸ - ۳۱۹.
[1]. محمدعلی طاهری، آئینه عاشورا صفحه ۹۲ کتاب چند مقاله انتشارات ارمنستان ۲۰۱۱.
[3]. طوسی، محمد بن الحسن، مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، مؤسسة فقه الشیعة، بیروت، اول، ۱۴۱۱ ق، ج ۲؛ ص ۷۷۵.

تولیدی

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.