پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ انجمن حجتیه منکر اقدام جهت تشکیل حکومت اسلامی در دوران غیبت بود و تشکیل حکومت در زمان غیبت را به معنای قائل شدن اتمام رسالت برای امام زمان (عجل‌الله‌فرجه) و برافراشتن پرچم خلاف و دجالی می‌‌پنداشتند و معتقد بودند که تشکیل حکومت اسلامی در غیاب حضرت حجت به شکست می‌انجامد.[1] هرچند که برای بطلان این نظر پیروان انجمن حجتیه، دلایل نقلی نیز وجود دارد؛ اما با بیان یک دلیل ابتدایی عقلی، به این مبنای انجمن حجتیه و طرفداران آن پاسخ می‌دهیم تا مشخص شود که فهم انحرافی بودن این تفکر، نیاز به علم خاصی نداشته و تنها با اندکی تأمل و تفکر، تشخیص حق از باطل امکان‌پذیر خواهد بود؛ با این حال عده‌ای به نظرات انجمن اصرار دارند.

حضرت آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی (رحمةالله‌علیه) این دلیل عقلی و ساده را این‌گونه بیان می‌فرماید:
مقدمات دلیل عقلی:
الف) برای تأمین مصالح فردی و اجتماعی بشر و جلوگیری از هرج و مرج و فساد و اختلال نظام، وجود حکومت در جامعه، ضروری و لازم است.
ب) حکومت ایده آل و عالی‌ترین و مطلوب‌ترین شکل آن، حکومتی است که امام معصوم (علیه‌السلام) در رأس آن باشد و جامعه را اداره کند.
ج) هنگامی‌که تأمین و تحصیل یک مصلحت لازم و ضروری در حد مطلوب و ایده‌آل میسّر نباشد، باید نزدیک‌ترین مرتبه به حد مطلوب را تأمین کرد؛ لذا در بحث ما هم هنگامی‌که مردم از مصالح حکومت امام معصوم (علیه‌السلام) محروم بودند، باید به دنبال نزدیک‌ترین مرتبه به حکومت معصوم باشند.

مثلاً فرض کنید شخصی در دریا مورد حمله یک کوسه واقع شده و اگر ما برای نجات جان او اقدام کنیم، باز هم قطعاً کوسه، یک یا هر دو پای او را قطع می‌کند؛ بنابراین یا به کلی هلاک می‌شود یا اگر موفق شویم به نجات او شویم، قطعاً دچار نقص عضو خواهد شد؛ سؤال این است که در این صحنه، عقل ما چه حکمی می‌کند؟ آیا می‌گوید چون بالأخره نمی‌توانیم او را کاملاً صحیح و سالم بیرون بیاوریم، دیگر لازم نیست کاری انجام دهیم، بلکه کافی است بنشینیم و تماشا کنیم چه پیش می‌آید؟ هر انسان عاقل و با وجدانی قطعاً حکم می‌کند که گرچه یقیناً یک یا دو پای او قطع می‌شود و دچار نقص عضو خواهد شد، اما به هر حال باید برای نجات جانش اقدام کرد و عدم امکان نجات او به طور کاملاً صحیح و سالم (مصلحت صد درصد) مجوز عدم اقدام برای نجات انسان یک پا (مصلحت ناقص) و تماشای خورده شدن او توسط کوسه نخواهد بود! این پاسخ، عقلی و روشن است.[2]

حضرت امام خمینی (رحمةالله‌علیه) درباره این رویکرد انجمن حجتیه می‌فرماید: «هر که اظهار کند که تشکیل حکومت اسلامی ضرورت ندارد، منکر اجرای احکام اسلام شده است و جامعیت احکام و جاودانگی دین مبین اسلام را انکار کرده است؛ از زمان غیبت صغری، هزار و چند صدسال می‌‌گذرد و ممکن است سالیان دیگر هم بگذرد و مصلحت اقتضا نکند، امام تشریف بیاورند؛ آیا در طول این مدت زیاد، باید احکام اسلام زمین بماند و اجرا نشود؟!»[3]

پی‌نوشت:
[1]. جریان شناسی انجمن حجتیه، سلمان علوی‌نیک، سیدضیاءالدین، ص87.
[2]. نگاهی گذرا به نظریه ولایت فقیه، آیت الله محمد تقی مصباح یزدی (رحمةالله‌علیه)، انتشارات موسسه آموزشی امام خمینی (رحمةالله‌علیه)، چاپ بیست و دوم، ص84-88.
[3]. امام خمینی، ولایت فقیه و حکومت اسلامی، ص27.