شبه معنویت های شرقی
یکی از مشکلات در مواجهه با عرفان‌های نوظهور، نداشتن علم دقیق عموم جامعه و حتی بعضی مروجین این فرقه‌ها از مبانی و اصطلاحات آن فرقه است. ما در جامعه در برخورد اولیه با فردی که از یوگا دفاع می‌کند پی می‌بریم وی با اصطلاحات یوگا و مکتب آن هیچ آشنایی ندارد.
برای درک مفاهیم یوگا، باید با نگاه مجموعه‌ای و منظومه‌ای، آموزه‌های آن را مورد بررسی و تحلیل قرار داد. معمولاً عکس‌العمل طبیعی هر انسانی، در مقابل ظلم و افراد ظالم، این است که از خود دفاع کرده و تمامی تلاش خود را برای ریشه کن کردن ظلم انجام دهد. بنابراین اگر فردی دارای سلامت روحی و روانی باشد، از ظلم بی‌زار بوده و در مقابل ظالم، سکوت نخواهد کرد.
با توجه به انواع متعدد عشق، مشخص می‌شود که اولا مراد و منظور اشو از عشق، داخل در هیچ‌کدام از اقسام مذکور نیست و حتی آن‌را در چارچوب عشق طبیعی حیوانی نیز نمی‌توان قرار داد؛ چراکه اهداف این‌دو کاملا متمایز و متفاوتند. ثانیا عشق با تمامی انواعش، چنین جایگاهی را ندارد که بتواند هدف غایی انسان بوده یا قطبی جایگزین در برابر خداوند متعال باشد.
تمامی مبانی نظری و عملی یوگا، حول محور تن و بدن انسان می‌باشد که بیشتر آن‌هم در قالب تمرینات ورزشی نمود یافته است. از این‌رو، یوگا بیشتر به یک مکتب «تن‌گرا» و ورزشی با تمایلات روان‌شناسانه می‌ماند تا به یک مکتب عرفانی و فلسفی.
یوگا یک آیین معنوی هندویی است و حتی مسلمانان در هند از آن پرهیز می‌کنند؛ اما سازمان‌های هندی نظیر مرکز فرهنگی سوامی ویوکاناندا و سایر مراکز آموزش یوگا که با هندوستان در ارتباط هستند، در هر شرایطی و از هر راهی می‌کوشند یوگا را در ایران تکریم و ترویج نمایند.
از جمله معنویت‌های کاذب در کشور ما یوگا می‌باشد. بعضی افراد تصور می‌کنند یوگا ورزش است و حتی برای این مکتب معنوی کاذب لیگ برگزار می‌کنند. مربیان و مروجین یوگا صراحتا می‌گویند که این مکتب، یک طریقت معنوی و اعتقادی است.
طبق آرای فلاسفه‌ای چون ابن سینا، شرور فقط به عالم طبیعت اختصاص دارد و این اقتضای ذاتی آن است؛ بنابراین در عوالم بالاتر هیچ تضاد و اصطکاکی نمی‌توان یافت؛ چون هیچ حرکت و تکاملی نیست، اما بر اساس تعالیم مکتب‌هایی مثل هندو، شرور، ساحت عالم عُلوی را نیز در بر گرفته و موطن آن نه عالم ناسوت که خود واجب‌الوجود است.
واقعا جای تعجب است از کسانی که به حرف‌های اشو باور دارند. چرا از خود نمی‌پرسند طبق منظور اشو، نباید به چیزی باور داشت، ما چرا حرف‌های او را باور می‌کنیم؟ اصلا او چرا به حرف‌های خود باور دارد؟ این‌ها سؤالاتی است که باید پرسید!
اکنکار یکی از مکاتب معنوی کاملاً جدید است که در ایالات‌متحده آمریکا پدید آمد. اکنکار عرفان نوپدیدی است که براثر یک تجربه عرفانی توسط پال توئیچل پدید آمد. پال توئیچل در اوائل قرن بیستم در کنتاکی آمریکا متولد شد. پال در مقطعی که مقرر بود زندگی‌اش متحول شود به‌عنوان جوینده‌ای جوان به گروهی از اساتید معنویت باستان پیوست.
یکی از آموزه‌های کاذب که وارد کشور ما شده است، پاکسازی کوانتومی است. این آموزه که در حقیقت همان بیانی دیگر از قانون جذب است، اشکالات زیادی دارد. پلورالیسم دینی، مذهب اشتراکی و تنبلی از عوارض این نوع آموزه‌هاست.
باید گفت برخی از شرکت کنندگان در این کلاس‌ها، نه به دلیل درستیِ پاکسازی کوانتومی، بلکه بدلیل «تلقین»، گشایش‌های موقت در زندگی‌شان ایجاد می‌شود؛ مثلا استرس و تنش‌هایشان کم می‌شود. اما سخن در این است که چنین خوش‌بیینی، هیچ‌گاه به وعده سخنرانان قانون جذب و پاکسازی کوانتومی که قولِ سرازیر شدنِ پول و ثروت و فراوانی و راحتی و سلامتی به زندگی دیگران است، ختم نمی‌شود.
انسانیت از خداشناسی نمی‌تواند جداگردد. یا خداشناسی است و یا سقوط در حیوانیت و منفعت پرستی و سبُعیت و درندگی. منفعت پرستی به معنی واقعی کلمه یعنی این‌که آدمی واقعاً بنده شهوت و شکم بوده باشد. یا باید بنده خدا بود و یا بنده شکم و جاه و مقام و پول و زر و زیور، راه سوم ندارد.
با ورود آیین معنوی یوگا با نام ورزش به کشورهای مختلف، آموزه‌های هندویی نیز که آموزه‌های مشرکانه است به آن کشورها وارد شده است. همچنین در موارد متعدد دیده شده که اساتید یوگا کشور در بین آموزش‌های خود به تعلیم آموزه‌های هندویی می‌پردازند.
یوگا آئین معنوی است که از دهه 40 شمسی به صورت رسمی وارد ایران شد. این آئین معنوی به‌طور چشم‌گیری در سال‌های اخیر با توسل به رسانه‌‌ها مخصوصا فضای مجازی محبوبیت یافته است. این تبلیغ رسانه‌ای در حالی صورت می‌گیرد که اگر به این افراد گفته شود یوگا یک آیین معنوی هندویی و مشرکانه است سریعا موضع گرفته و آن را به ورزشی برای بدن و ذهن تقلیل می‌دهند.