علماء و تصوف
![](https://www.adyannet.com/sites/default/files/styles/thumbnail/public/media/image/islam/mstfy_azmysh_dr_rhpymyy_mnfqyn_lndn_600x350.jpg?itok=KGVZwX2U)
علاوه بر انحراف عقیدتی صوفیه، همه کسانی که این فرقه انحرافی را نقد میکنند، معتقد هستند ایشان با بیگانگان و استعمارگران ارتباط داشته و ماموریت دارند در میان شیعیان اختلاف ایجاد کنند. یکی از علمای شیعه درباره انتساب صوفیه به اجانب میگوید: «صوفیه، شیخیه و بهائیت، سه حدث هستند از یک مخرج.»
![](https://www.adyannet.com/sites/default/files/styles/thumbnail/public/media/image/islam/10531466237766656976_800x789.jpg?itok=RthgYptB)
برخی از صوفیه به بهانه داشتن قلب پاک و دوستی خداوند خود را بینیاز از عبادت خداوند متعال میدانند. انحرافی که جامعه امروزی نیز کشیده شده است. ادعایی که امام صادق (ع) آن را شگفتآور خوانده است. شهیدمطهری معتقد است که صوفیه فقط ادعای دوستی خداوند را دارند درحالیکه از هر گناهکاری گناهکارترند.
![](https://www.adyannet.com/sites/default/files/styles/thumbnail/public/media/image/islam/mhmd_gzly_600x350.jpg?itok=DPztwjjC)
برخی از صوفیه مکاشفه را اساس کار خود قرار داده و عقاید خود را بر اساس آن بنیانگذاری میکنند. از این رو شخصی همانند غزالی می گوید بر اثر ریاضتکشی و خلوتگزینی و متارکه درس، برای من مکاشفهای حاصل شد و در آن متوجه شدم که مذهب شیعه باطل است.
![](https://www.adyannet.com/sites/default/files/styles/thumbnail/public/media/image/islam/lmy_slf_600x350.jpg?itok=4zzwts9M)
بیشتر صوفیه وقتی با نام فقها روبه رو میشوند، ایشان را علمای ظاهر مینامند و خود را علمای باطن و طریقت فرض می کنند. این درحالی است که اولین کسی که از لفظ "علمای ظاهر" کرد "سر جان ملکم" جاسوس انگلیسی بود و بدین طریق قصد داشت جایگاه علما را نزد مردم تخریب کند. صوفیه نیز به خاطر نقدهایی که از سوی فقهای شیعه به جریان تصوف وارد شده بود، از او تبعیت کرده و فقها را علمای ظاهر خواندند.
![](https://www.adyannet.com/sites/default/files/styles/thumbnail/public/media/image/islam/ysh_800x532-1_0.jpg?itok=j2GFfreK)
شیخ بهایی از جمله علمایی است که صوفیه او را برای اعتباربخشی بهخود صوفی خواندهاند. در حالیکه خود شیخ میگوید که من وانمود کردم که فریب صوفیه را خوردم تا آنها را هدایت کنم. درواقع شیخ بهایی این چنین مصلحت دید که خود را به صوفیگری بزند تا نه تنها عموم صوفیان را هدایت کند، بلکه کشور و حکومت صفویه را از صوفیه پاک کند.
![](https://www.adyannet.com/sites/default/files/styles/thumbnail/public/media/image/islam/00000011111.jpg?itok=-yruFNkb)
در ادامه مخالفت اهلبیت (ع) با صوفیه، علمای اعصار مختلف در مخالفت با این جریان انحرافی از هیچ تلاشی فروگذار نکردهاند. در میان علمای مخالف صوفیه، میتوان به علمای عهد قاجار اشاره کرد که به جهت عقاید انحرافی صوفیه با ایشان مخالفت میکردند.
![](https://www.adyannet.com/sites/default/files/styles/thumbnail/public/media/image/islam/lmh_mjlsy3_600x350.jpg?itok=HxbnpDPS)
مخالفت علمای شیعه با صوفیه همواره در طول حیات صوفیه ادامه داشته است. از میان علمایی که به مخالفت با صوفیه پرداختند علامه محمدباقر مجلسی است. ایشان با جمعآوری احادیث اهل بیت (علیهم السلام) و پخش کردن آنها در میان مردم، به مبارزه با صوفیه پرداختند.
![](https://www.adyannet.com/sites/default/files/styles/thumbnail/public/media/image/islam/mqbrh_myrzy_qmy_dr_shykhn_qm_600x350.jpg?itok=mGaxVflb)
یکی از مهمترین گروه مخالفان صوفیه، علمای راستین بودهاند که مردم را از خطر تصوف باخبر میکردند. از میان علمایی که درباره انحرافات صوفیه موضعگیری محکمی داشتهاند میرزای قمی (ره) بوده است. ایشان سران صوفیه را منحرف میداند و خطر آنها را به مردم گوشزد میکنند.
![](https://www.adyannet.com/sites/default/files/styles/thumbnail/public/media/image/islam/shykh_sdwq_2_600x350.jpg?itok=zBnnigDR)
برخی خطبه البیان را منسوب به امیرالمومنین علی (ع) میدانند درحالی که اولین نسخه این خطبه به سال 733 ه.ق بازمیگردد. این درحالی که منابع حدیثی مشهور شیعه آن را نقل نکردهاند. متاخر بودن اولین ناقل خطبه البیان نشانگر نادرستی استناد آن به امیرالمومنین (ع) است.
![](https://www.adyannet.com/sites/default/files/styles/thumbnail/public/media/image/islam/hlwl_600x350.jpg?itok=r05vRNeE)
بنا به گزارش کتاب بیان الادیان، برخی از فرقههای صوفیه معتقد به حلول و اتحاد هستند. به همین دلیل است که بزرگان سلف شیعه همچون شيخ مفيد، ابن قولويه و ابن بابويه، فرقههایی که گرایش به این نوع از عقاید را دارند، منحرف دانسته و ایشان را از غلات برشمردهاند.
![](https://www.adyannet.com/sites/default/files/styles/thumbnail/public/media/image/islam/5677.jpg?itok=5__xWtIV)
ابنجوزی از علماء بزرگ اهلسنت در کتاب خود با نقل داستانهای عجیبی از کتاب غزالی افکار و عقاید صوفیانه سخیف غزالی را که با شرع مقدس اسلام منافات دارد را مورد بررسی قرار داده و بارها اظهار شگفتی خود را از سخنان غزالی بیان داشته است و معتقد است که غزالی فقه را خیلی ارزان به تصوف فروخته است!
![](https://www.adyannet.com/sites/default/files/styles/thumbnail/public/media/image/islam/by_800x596.jpg?itok=E40q1QUS)
یکی از نشانههای دور بودن صوفیه از معارف قرآن و اهلبیت (علیهم السلام) در توصیههای است که به مریدان خود دارند که با توصیه عرفاء واقعی بسیار متفاوت است. چنانچه غزالی گدایی در بازار را وسیله درمان شخص متکبر میداند. حال آنکه عارفانی همچون امام خمینی (رحمه الله علیه) شخص متکبر را متوجه خلقت او از آب گندیده میکنند.
![](https://www.adyannet.com/sites/default/files/styles/thumbnail/public/media/image/islam/syd_ly_qdy1_600x350.jpg?itok=_0U6Nb2t)
امروزه برخی به اسم مبارزه با تصوف، تیشهای برداشته و به ریشه عرفان اسلامی زده و ناخواسته هویت دینی شیعه را با سطحی نگری به تاراج گذاشته و در زمین صوفیه بازی کرده و شیعه را خالی از عرفان و عرفای راستین معرفی میکنند. این درحالی است که بزرگانی همچون مقام معظم رهبری (حفظه الله) نظری غیر از این دارند.
![](https://www.adyannet.com/sites/default/files/styles/thumbnail/public/media/image/islam/lmh_tbtbyy_1_600x350_0.jpg?itok=3g-VZCVP)
علیرغم گمان عدهای که صوفیه را دنبالهرو اهلبیت (علیهم السلام) میدانند، علامه طباطبایی (ره) راه صوفی را از ائمه معصومین (علیهم السلام) جدا دانسته و ادعای کشف اسرار و علم به حقایق قرآن را دلیل آن دانسته است.