10 و 11ـ قناعت و توکّل
این دو مفهوم از مفاهیم اسلامى نیز مى تواند براى آنها که مى خواهند پیوندى میان پیدایش مذهب و انگیزه هاى استعمارى و اجتماعى برقرار سازند، دستاویزى گردد که «توکّل» بر خدا مفهومش بیگانگى از جهان اسباب و فراموش کردن عوامل طبیعى پیروزى بر مشکلات است، همان گونه که «قناعت» نیز به قبول زندگانى محقّر و پذیرش انواع محرومیّتها دعوت مى کند.
با قبول این دو، راه براى استعمارگران گشوده تر و مقاومتهاى توده هاى محروم، ضعیف تر و کمرنگ تر خواهد شد و شعله هاى تلاش و کوشش به تدریج به خاموشى خواهد گرایید.