تناسخ
"دونادون" از اندیشه‌های اصلی پیروان فرقه اهل حق است. سرسپردگان این فرقه برای اثبات این عقیده خود بر این باور هستند که دونادون دلیل اصلی بر عدالت خداوند متعال است زیرا اگر قائل به دونادون نشویم عدالت خداوند متعال در خلقت افراد ناقص‌الخلقه، خدشه‌دار می‌شود. این سخن در حالی است پیروان آیین یاری معنی عدالت خداوند را درست درک نکرده‌اند و برای مخلوق بر خالق حق قائل شده‌اند.
یکی از اندیشه‌های اهل حق، باور به "دونادون" یا "گردش متوالی روح (نفس) در هزار و یک بدن" است. این اندیشه باطل است زیرا اگر روح با همه‌ی کمالات خود که در بدن اول به‌دست آورده است، به بدن جدید منتقل بشود. بايد تعداد قابل توجّهی از نوزادان با علم و آگاهی بالایی متولّد می‌شدند درصورتی‌که چنین نیست.
علیرغم اینکه اکثر پیروان فرقه اهل حق خود را مسلمان می‌دانند، اما باور به "دونادون" یا "گردش متوالی روح (نفس) در هزار و یک بدن" که با ماهیت تناسخ یکی است، از اندیشه‌های اصلی این فرقه است، درحالی‌که باور به دونادون با آیات الهی سازگار ندارد.
پیروان و سرسپردگان مسلک اهل حق معتقد هستند که روح انسان در یک بدن به تکامل نمی‌رسد و باید هزار و یک بدن و جسم را درک کند تا به تکامل برسد. این سخن در حالی است که نفس (روح) انسان در یک بدن در حال تکامل است به این‌گونه که از "نفس نباتی" به "نفس حیوانی" و ازآنجا به "نفس انسانی" ترقی پیدا می‌کند.
پیروان فرقه اهل حق که حضرت علی (ع) را اولین مظهر ذات الهی می‌دانند، باید توجه کنند که همان‌طور که بی‌چون و چرا کلام‌های آیین یاری را با اذعان به تحریف آنها پذیرا هستند، باید به سخنان امیرالمؤمنین علی (ع) هم توجه کنند آنجا که ایشان بر نفی دونادون و بازگشت دوباره به دنیا، تصریح می‌نمایند.
برخی از پیروان آیین یارسان معتقد هستند که "دونادون" یا "تناسخ" فرق دارد، زیرا در اعتقاد به "دونادون" برای روح ابتدا و انتها مشخص کرده است که هزار و یک بدن است در مدت پنجاه هزار سال است درحالی‌که در اعتقاد به تناسخ ابتدا و انتهائی برای روح تعریف‌نشده است.
یکی از عقاید اصلی فرقه اهل حق اعتقاد به «گردش روح در بدن‌های مختلف» است که از آن به «دونادون» یا «سیر تکامل» تعبیر می‌شود. اهل حق به اینکه از «دونادون»، به «تناسخ تعبیر شود»، به‌شدت رنجور هستند و معترفند که تناسخ باطل است، درحالی‌که ماهیت تناسخ و دونادون هردو یکی است.
یکی از دلایلی که معتقدان به دونادون= تناسخ می‌آورند این است که روح انسان در بدن‌های مختلف به تکامل می‌رسد و در اثر این تکامل به‌حق‌تعالی می‌رسد و حال آنکه دونادون نه تنها سیر تکاملی را در برندارد بلکه باعث عدم تکامل وعدم ترقی می‌شود و چون‌که انسان از گذشته و آینده خود تصویری روشن و محکم نمی‌بیند، تزلزل بر وجود او حاکم می‌گردد.
اکثر پیروان فرقه اهل حق که علیرغم اینکه خود را مسلمان معرفی می‌نمایند معتقد به دونادون=تناسخ هستند اما برخی از سرسپردگان مذکور هرچند با صراحت لفظ تناسخ را انکار کرده‌اند اما با بکار بردن الفاظ دیگر مثل "دُون به دُون"،"دونادون"، "جامه عوض کردن"، "سیر تکامل" و...این عقیده را مطرح نموده‌اند.
یکی از نویسندگان معاصر اهل حق علیرغم اینکه این فرقه را آیینی مستقل و خارج از فِرق اسلامی معرفی می‌نماید، برای اثبات عقیده باطل دونادون=تناسخ به آیات قرآن کریم و روایات اسلامی تمسک می‌کند و بدون اطلاع از قرآن کریم برداشت‌های بی‌پایه از آیات الهی ارائه می‌دهد.
اکثریت پیروان و سرسپردگان آیین یارسان که خود را مسلمان می‌دانند اما یکی از عقاید مهم این فرقه "دونادون" یا گردش‌های متوالی روح در بدن‌های مختلف است که علاوه بر اینکه امتناع فلسفی و عقلی دارد، منابع آسمانی به‌ویژه قرآن کریم آن را مردود اعلام کرده‌اند.
اعتقاد به دونادون منجر به بروز اشکال در قادر بودن خداوند متعال می‌شود زیرا بنا بر دونادون، روح انسان بعد از گردش در هزار و یک بدن به تکامل می‌رسد و این منجر می‌شود که قائل شویم به اینکه خداوند متعال قادر نبوده است که انسان را به‌گونه‌ای خلق کند که در یک بدن ترقی و به تکامل برسد و برای تکامل خود باید همواره تا هزار و یک بدن در گردش باشد.
"دونادون" یا گردش‌های متوالی روح در بدن، یکی از عقاید اصلی فرقه اهل حق است که امری محال است که اشکالات متعددی را در بردارد و اعتقاد به آن موجب بروز ایرادهای گوناگونی مثل وجود نقص در آفرینش و صُنع خدا است.
کلام یاری به‌زعم اینکه روح=نفس انسان قبل از بدن آفریده‌شده است، آن را به‌عنوان یک اصل اساسی در انسان‌شناسی تلقی می‌کند و بسیاری از باورها و معتقدات آیینی مثل دونادون، تجلی ذات و حلول ملک را در انسان به آن گره‌زده‌اند. درحالی‌که وجود روح قبل از بدن امری محال است.