پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب– "دونادون" یا "گردش متوالی روح در هزار و یک بدن" که ازلحاظ ماهیت -خروج روح از بدن و ورود آن در بدن دیگر- مساوی با تناسخ است، یکی از اعتقادات اصلی فرقه اهل حق است که طبق ادله عقلی و نقلی مردود می‌باشد. پیروان فرقه اهل حق که حضرت علی (علیه‌السلام)  را اولین مظهر ذات الهی می‌دانند، [ارکان و آداب یارسان، ص 237] باید توجه کنند که همان‌طور که بی‌چون و چرا کلام‌های آیین یاری را با اذعان به تحریف آنها پذیرا هستند، باید به سخنان امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) هم توجه کنند. حضرت علی (علیه‌السلام) بر نفی دونادون و بازگشت دوباره به دنیا، تصریح می‌نمایند و می‌فرمایند: «وَاشْتَغَلُوا بِمَا فَارَقُوا وَ أَضَاعُوا مَا إِلَیْهِ انْتَقَلُوا، لَا عَنْ قَبِیحٍ یَسْتَطِیعُونَ انْتِقَالًا وَ لَا فِی حَسَنٍ یَسْتَطِیعُونَ ازْدِیَاداً [نهج‌البلاغه، خطبه 188] و از چیزهایی که با آنها مشغول بودند جدا شدند، و آنجا را که سرانجامشان بود ضایع کردند. اکنون نه قدرت دارند از اعمال زشت خود دوری کنند و نه می‌توانند عمل نیکی بر نیکی‌های خود بیفزایند.» کلام مولا علی (علیه‌السلام) به‌صراحت تصریح دارد که پس از مردن بازگشتی نیست تا انسان اعمال گذشته را جبران کند یا بر حسنات خود بیفزاید و همین امر نافی اندیشه "دونادون" است و حکایت از بی‌توجهی اهل حق به سخنان مولی‌ الموحدین (علیه‌السلام) است.  

پی‌نوشت:  
هاموش، آداب و ارکان یارسان، کرند غرب، 1388، ص 237