نقد ابن تیمیه
ابن تیمیه بر خلاف اکثریت عالمان مسلمان میگوید اصلا آیه ولایت در حق علی (علیهالسلام) نازل نشده است. وی می گوید علی (علیهالسلام) فقیر بود و پولی نداشت که بتواند زکات بدهد تا این آیه در حق او نازل شده باشد!
ابن تیمیه یکی از مشهورترین فضیلتهای حضرت زهرا (سلاماللهعلیها) را منکر شده و دروغ خوانده و ادعا میکند که سند حسن یا صحیحی برای این حدیث نیست که نشان از این است که غرض او اظهار دشمنی با اهل بیت (علیهمالسلام) و نصرت دشمنان آنهاست،در حالیکه این روایت صحیح السند است و کسانیکه در مورد حضرت فاطمه (سلاماللهعلیها) مطلبی نوشتهاند غالباً این روایت را جزء فضائل آن حضرت، ذکر کردهاند.
بزرگان اهل سنت به خوبی چهره ابن تیمیه را شناخته و با مطالبی که در کتابهای خود آوردهاند درباره او افشاگریها نمودهاند. از باب نمونه «شوکانی» در معرفی محمد بخاری حنفی میگوید: «محمد بخاری حنفی از ابنتیمیه بسیار متنفر بود تا جایی که در مجلسش تصریح میکرد که هر کس ابنتیمیه را «شیخ الاسلام» بداند کافر است.
امير صنعانی از پیامبر اکرم نقل میكند: «هر كسیکه به علی فحش بدهد، به من فحش داده است، و هر كسیکه به من فحش بدهد، به خداوند فحش داده است.» و میگوید: این حدیث صحیح است. ابنتيميه نیز میگوید: بسياری از صحابه، به حضرت علی (عليهالسلام) فحش میدادند و بغض ايشان را داشتند و با ايشان به جنگ پرداختند.
ابن تیمیه میگوید زمانی فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) از پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) درخواستی کرد و او به فاطمه خواستهاش را نداد، پس ابوبکر، خلیفه پیامبر نیز میتواند خواسته ایشان را برآورده نکند؛ ابوبکر به کسی در طول عمرش ظلم نکرده و فاطمه هم معصوم نیست که هر چه بخواهد حقش باشد.
ابن تیمیه شهادت دادن خدا و رسول را بر انفاقهای ابوبکر بدون ذکر سند، دلیل میآورد، که این سخن حقیقت ندارد و در مورد انفاقهای ابوبکر تنها چیزی که آمده است این است که او دو شتر به پیامبر اکرم در هنگام هجرت از مکه به مدینه داد که با شرط گرفتن ثمن آن مورد پذیرش پیامبر قرار گرفت و انفاقهای دیگری که به او نسبت دادهاند، با وضعیت معیشتی او و پدرش قبل از بعثت منافات دارد.
ابن تیمیه در ظاهر به فضایل حضرت زهرا (سلامالله علیها) اعتراف میکند ولی سخنانی میگوید که لازمهاش اعتقاد به عصمت برخی از صحابه یا رفع قلم در مورد این افراد است، و رضایت خداوند را همواره برای آنان پابرجا میداند، ابن جوزی درباره این تفکر و قائلش میگوید: آنان نام عالم بر خود نهادهاند و اعتقادشان کج فهمی است.
ابن تیمیه میگوید: حضرت زهرا وصیت نکرده است که او را شبانه دفن کنند و کسی بر او نماز نخواند، اگر چنین وصیتی هم میکرد، نباید به آن عمل میشد، چون نماز خواندن مسلمانان بر او به نفعش بود؛ جواب او این است که در کتب صحیح اهل سنت نیز دفن شبانه و نماز نخواندن خلیفه بیان شده است، ...
ابن تیمیه گفته است اکثر صحابه نسبت به حضرت علی سب داشتند و در جای دیگر میگوید ساب خلفا کافر است اگر این دو مطلب را کنار هم قرار دهیم به اعتقاد ابن تیمیه اکثر صحابه کافر هستند!
شنیدن فضائل اهلبیت و مخصوصاً حضرت علی (علیه السلام) برای بسیاری از حاکمان قابل تحمل نبود. نام اهل بیت (علیهم السلام) برای همیشه در تاریخ میدرخشد. هرچند غاصبان حق خلافت تمام تلاش خود را کردند که نام حضرات معصومین (علیهم السلام) و مخصوصاً حضرت علی (علیه السلام) را از بطن جامعه حذف کنند، ولی هرگز موفق به انجام چنین کاری نشدند.
همانطور که پیامبر اکرم (صلىاللهعليهوآله) حضرت علی (علیه السلام) را در موارد فراوان به عنوان خلیفه و جانشین خود انتخاب فرمود، در مورد غسل و کفن و دفن پیکر پاک خود نیز علی (علیه السلام) را وصی خود قرار داد، که با وجود روایات فراوان در این خصوص باز هم برخی از معاندان مانند ابنتیمیه حرانی این فضیلت را منکر میشوند.
ابن تیمیّه ازاندیشمندان مشهورعالم اسلام است که دراثر مخالفت صریح با فلسفه و جمود بر ظواهر به وادی خطرناک جسمانیت خداوند وارد شده و مرئی بودن خداوند را پذیرفته است. او معتقد است موجود قائم به نفس و غیر قابل اشارهی حسّی و غیرقابل رؤیت وجود خارجی ندارد. بنابراین یک چنین موجودی ساخته و پرداختهی ذهن بشر است.
یکی از نقشهای اساسی ابنتیمیه، زیر سوال بردن فضائل اهلبیت (علیهم السلام) است. به عنوان مثال وی مدعی است که حدیث «ای فاطمه، به درستیکه خدا به غضب تو، غضبناک و به شادی تو، شاد میگردد» در کتب معروف اهلسنت نیست. در حالی که بزرگان و علمای اهلسنت که مورد پذیرش ابنتیمیه نیز هستند، این حدیث را در کتب خود نقل کردهاند.
امروزه جریانهای تکفیری، عملکرد خود را مبتنی بر نظرات ابنتیمیه میدانند. بجاست که به ماهیت خصومتورزانه افکار وی با اهلسنت، پی برده شود. ابنتیمیه از سویی در مورد مذاهب چهارگانه اهلسنت (حنفی، مالکی، شافعی و حنبلی) مسیر دشمنی را پی گرفته است و از سویی دیگر به بزرگان حدیثی اهلسنت، همچون بخاری و احمد نیز طعن میزند.