انتظار
قرآن کریم امیدواری را موهبت الهی به مؤمنان می‌داند و با مقایسه میان مؤمنان و کفار، می‌فرماید هم شما از طرف دشمن به رنج می‌افتید و هم دشمن از طرف شما به رنج می‌افتد و از این جهت مساوی هستید؛ اما برتری امیدبخش مؤمنین در مقابل دشمن، این است که خدا به شما وعده پیروزی داده است، در حالی‌که همواره به دشمنان، وعده هلاکت و انقراض داده است.
محدثین اهل سنت همانند محدثین و علمای شیعه، توجه ویژه ای به اخبار و روایات مهدویت داشته‌اند و علت این امر مهم را می‌توان امیدآفرینی که در روایات مهدویت بیان شده، دانست؛ به همین دلیل بعضی از علمای اهل سنت در بیان این‌گونه از اخبار، به تواتر آن اشاره کرده‌اند.
ظهور مهدی موعود (عج) و تشکیل دولت کریمه امام زمان (عج) و هم‌چنین رجعت پیامبر اولوالعزم الهی حضرت عیسی مسیح (ع) نشان از روزهای امیدآفرین وحدت و همدلی در میان بندگان خداوند متعال دارد. این نکته علاوه بر منابع شیعه، در منابع معتبر اهل سنت نیز بیان شده است. با ظهور موفورالسرور امام عصر (عج) روح ایمان و امید به جامعه جهانی دمیده می‌شود.
ظهور موفورالسرور امام عصر (عج) با آثار و برکات بسیاری توأم و همراه است؛ یکی از این آثار، نزول برکات از آسمان و زمین است. دانستن نزول رحمت و برکت و رفع فقر و ایجاد ثروت در جامعه جهانی، سبب می‌شود تا در میان بندگان خدا، امیدآفرینی ایجاد شود و امید به زندگی پدید آید.
از مهمترین مسائلی که در ادیان الهی بیان شده است، ورود منجی برای نجات پیروان آن دین است. آنچه که در کلمات رسول خدا (ص) و حضرات معصومین (ع) در این رابطه بیان شده، این است که حتی اگر یک روز از عمر دنیا باقی مانده باشد، امید جهان هستی یعنی امام عصر (عج) با ظهورش، امیدآفرین روزهای روشن خواهد بود.
یکی از دعاهایی که از سوی اهل بیت (ع) صادر شده، دعای شریف افتتاح است. در فرازی از این دعای شریف، اهل بیت (ع) به شیعیان یادآوری می‌کنند که منتظر دولت کریمه اهل بیت (ع) باشند و به حکومت سراسر برکت حضرت، ترغیب داشته باشند. این دعای نورانی، امیدآفرین روزهایی است که حاکم آن، امام زمان (عج) است.
رسول خدا (ص) و اهل بیت پاکش این‌گونه پیش‌گویی کرده‌اند که این وعده الهی به دست توانمند شخصی از تبار رسول الله (ص) به نام «محمد بن الحسن العسکری» یعنی (مهدی موعود) تحقق خواهد یافت و مهدی (عج) این ایده و امید پیامبران و امید مستضعفان را به صورت فراگیر تحقق خواهد بخشید.
یکى از وقایعی که پس از ظهور امام زمان (عج) اتفاق خواهد افتاد، نزول حضرت عیسى (ع) از آسمان چهارم به زمین است؛ حضرت عیسی (ع) پشت سر حضرت مهدی (عج) خواهد ایستاد و به آن حضرت اقتداء مى‌کند؛ چراکه ظهور امام زمان (عج)، اوج رسالت مسیح (ع) است و مسیح و ماشیح، مسیحیان و یهودیان را به عظمت حضرت مهدی (عج) رهنمون می‌سازد.
رسالت رسولان و انبیاء الهی (ع)، با ظهور حضرت مهدی (عج) به نقطه تکامل و اوج خود مى‌رسد. این مطلب براى انسان، ایجاد نشاط مى‌کند! وقتى انسان می‌بیند که خداوند که 124 هزار پیامبر الهی (ع) را با برنامه فرستاده، نقطه اوج و نهایى برنامه‌اش زمان ظهور حضرت مهدی (عج) است، به امید حقیقی و نشاط واقعی دست می‌یابد! نقش ویژه امام زمان (عج) عالمگیر ساختنِ حاكمیّت توحید و برقراری عدالت جهانی و گسترش امید حقیقی است.
پس از ظهور امام زمان (عج) عالم تکوین دگرگون می‌شود؛ در آن زمان، تمام استعداد و قابلیت‌هاى موجودات و مخلوقات به فعلیت مى‌رسد؛ حتی مقداری که تا زمان ظهور امام زمان (عج) کشف می‌شود، نسبت به آنچه پس از آن ظاهر می‌شود، قابل مقایسه نیست؛ این مسئله می‌تواند سبب ایجاد نور امید در دل متدینین و منتظرین ظهور گردد.
تکامل وجودی بشر در دوران ظهور حضرت مهدی (عج) چنان رشد می‌یابد که در تاریخ بشر بی‌سابقه است؛ انسان بدون واسطه مى‌تواند با امام زمان (عج) سخن گوید و صدای ایشان را بشنود؛ هم‌چنین در این دوران، (با وجود سختی فهم کتاب خدا) حتی زنان خانه‌دار نیز مى‌توانند مطابق موازین قرآن، قضاوت و حکم کنند؛ دانستن این مطالب، امید را در منتظران افزایش داده و آرزو می‌کنند در آن زمان حضور داشته و آن دوران را درک کنند.
دین اسلام در راستای جهت دهی گرایش درونی امید به نجات به آینده و انتظار گشایش، مصداقِ معین مشخص کرده و سطح انتظار را توسعه و تعمیق بخشیده و به سوی حکومت جهانی سوق می‌دهد و روایات انتظار ظهور مهدی موعود (عج)، اهمیت و میزان ارزش این انتظار را نشان مى‌دهد.
از ارکان انتظار این است که فرد منتظِر نسبت به وضع موجود، راضی و قانع نباشد؛ به آینده‌ای بهتر امید داشته باشد و برای رسیدن به آینده بهتر، اقدام و تلاش کند؛ اگر این ارکان نباشد، انتظار و امیدی شکل نمی‌گیرد.
فرد منتظر ظهور، باید شرایط موجود و شرایط دوران وعده داده شده را بشناسد و به تحقق وعده خداوند در مورد آینده جهان ایمان و اعتقاد داشته باشد و به حرکت و تلاش در راه زمینه‌سازى یا محقق کردن مقدمات جامعه مهدوی ادامه دهد. چنین فردی که تمام وظایف دوران غیبتش را انجام دهد، به جایگاهی می‌رسد که اگر در دوران ظهور در قبر باشد، به سراغش می‌آیند و از او می‌خواهند در جمع یاران امام زمان (عج) قرار بگیرد.