پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ امید داشتن از نظر دین، هدیه‌ای الهى به انسان است که زندگى بشر را به حرکت وامى‌دارد تا انگیزه او را بیشتر و تلاش او را پر شتاب کند؛ انسان به امید زنده است و با آن زندگی می‌کند. در معارف دینی به جهت امید آفرینی در بین مسلمانان، از یک سو با فضیلت بخشیدن به  انتظار گشایش (انتظار فرج) و امید به آینده و از سوى دیگر با نکوهش یأس، ناامیدى و دلسردى، روحیه تلاش و تکاپوى سازنده را در افراد جامعه اسلامى زنده نگه می‌دارد و از ایجاد حالت افسردگی و بی‌انگیزه بودن در فعالیت‌های زندگى شخصى مسلمانان، جلوگیرى می‌کند.

در معارف دینی، انتظار گشایش و امید به آینده، از حالت امرى محدود، سطحى و فردى، خارج شده و تبدیل به امرى گسترده، عمیق و اجتماعى گردیده است. تعالیم ادیان الهى و به ویژه دین مبین اسلام، دقیقاً بر گرایش‌هاى درونى انسانها تکیه دارد و اهداف و برنامه‌هاى آن‌ها بر اساس همین گرایش‌هاى درونى و ویژگی‌هاى فطرى سامان یافته است و در این میان، نقش دین، تنها جهت‌دهى، توسعه و تعمیق این گرایش‌هاست؛ با توجه به این‌که امید به آینده و انتظار، یک گرایش فطرى و جوهره زندگى انسان‌هاست، دین اسلام تلاش می‌کند که این گرایش را توسعه و تعمیق بخشد.

معارف دینی به همه انسان‌ها سفارش می‌کند؛ اولاً، شما فقط منتظر بهبود وضع زندگى خود و اطرافیان خود نباشید و تنها سعادت نزدیکان خود را طلب نکنید؛ بلکه این انتظار را نسبت به همه افراد جامعه گسترش دهید و چشم انتظار روزى باشید که رفاه، سعادت، عدالت و معنویت، نه تنها در شهر و دیار شما، بلکه در همه جهان گسترده شود.
ثانیاً، انتظار شما نباید تنها متوجه امور ظاهرى، سطحى و محدود زندگى گردد؛ شما باید به انتظار خود عمق ببخشید و چشم به راه آینده‌اى باشید که حقیقت مطلق، عدالت مطلق و معنویت مطلق در جهان حاکم شود.

انتظار به معنای خاص، انتظار به ظهور مردى است که اگر بیاید، همه خوبی‌ها براى همه انسانها در سراسر جهان فراهم خواهد شد؛ این انتظار، به همان اندازه فضیلت دارد که ظهور امام زمان (عجل‌الله‌فرجه) مهم است. با توجه به روایات فضیلت انتظار ظهور مهدی موعود (عجل‌الله‌فرجه)، به اهمیت و میزان ارزش این انتظار پی مى‌بریم. امام سجاد (علیه‌السلام) منتظران را برترین مردم همه زمان‌ها برمى‌شمارند و می‌فرمایند: «آن گروه از مردم عصر غیبت امام دوازدهم که امامت او را پذیرفته و منتظر ظهور او هستند، برترین مردم همه روزگاران هستند.»[1]

امام صادق (علیه‌السلام) در فضیلت انتظار امام زمان (عجل‌الله‌فرجه) مى‌فرماید: «کسى که در انتظار تحقق امر ما (برقرارى حکومت اهل بیت(علیه السلام)) باشد، همانند کسى است که در راه خدا به خون خود غلتیده است.»[2] امام صادق (علیه‌السلام) در روایت دیگرى، منتظران ظهور را در زمره اولیاء خدا برمى‌شمارند و می‌فرمایند: «خوشا به حال شیعیان قائم ما که در زمان غیبتش، منتظر ظهور او و در هنگام ظهورش فرمانبردار او هستند؛ آنان دوستان خدا هستند، همان‌ها که نه ترس به دل راه مى‌دهند و نه اندوهگین مى‌شوند.»[3]

امام صادق (علیه‌السلام) در بیانى دیگر، منتظران ظهور را با شهدای در رکاب رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) برابر دانسته و مى‌فرمایند: «هر کس از شما بمیرد در حالى که منتظر این امر باشد، همانند کسى است که با حضرت قائم (علیه‌السلام) در خیمه‌اش باشد. سپس امام چند لحظه اى درنگ کرده، سپس فرمودند: نه! بلکه مانند کسى است که در خدمت آن حضرت شمشیر بزند. سپس فرمود: نه! به خدا همچون کسى است که در پیشگاه رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) شهید شده باشد.»[4] این روایات نشان می‌دهد که دین اسلام در راستای جهت‌دهی گرایش درونی امید به نجات، مصداقِ معین مشخص کرده و سطح انتظار را به سوی این حکومت جهانی سوق می‌دهد.

پی‌نوشت:
[1]. بحار الانوار، علامه مجلسى، ج52، ص122.
[2]. الخصال، شیخ صدوق، 2، ص625.
[3]. کمال الدین و تمام النعمة، شیخ صدوق، ج2، ص357.
[4]. المحاسن، برقی، ج1، ص174.