پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکى از وقایعی که پس از ظهور امام زمان (عجل‌الله‌فرجه) اتفاق می‌افتد، نزول حضرت عیسى (علیه‌السلام) از آسمان چهارم به زمین است؛ مسلمانان طبق آیات قرآن کریم معتقدند که خداوند متعال بعد از برنامه‌ریزی و توطئه یهودیان برای قتل حضرت عیسى (علیه‌السلام)، او را به سوی خود به آسمان برد تا از گزند آنان دور باشد و حضرت عیسى به قتل نرسید و به صلیب کشیده نشد. خداوند می‌فرماید: «وَقَوْلِهِمْ إِنَّا قَتَلْنَا الْمَسِیحَ عِیسَى ابْنَ مَرْیمَ رَسُولَ اللهِ وَمَا قَتَلُوهُ وَمَا صَلَبُوهُ وَلَكِنْ شُبِّهَ لَهُمْ وَإِنَّ الَّذِینَ اخْتَلَفُوا فِیهِ لَفِی شَكٍّ مِنْهُ مَا لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِلا اتِّبَاعَ الظَّنِّ وَمَا قَتَلُوهُ یقِینًا * بَلْ رَفَعَهُ اللهُ إِلَیهِ وَكَانَ اللهُ عَزِیزًا حَكِیمًا [نساء/157و158] و گفته ایشان كه ما مسیح، عیسى بن مریم، پیامبر خدا را كشتیم و حال آنكه آنان او را نكشتند و مصلوبش نكردند، لیكن امر بر آنان مشتبه شد و كسانى‌كه درباره او اختلاف كردند، قطعاً در مورد آن دچار شك شده‌‏اند و هیچ علمى بدان ندارند، جز آنكه از گمان پیروى مى‏‌كنند، و یقیناً او را نكشتند * بلكه خدا او را به سوى خود بالا بُرد و خدا توانا و حكیم است.»

این بحث که خداوند متعال، حضرت عیسی (علیه‌السلام) را به کدام قسمت از آسمان بُرد یا این‌که چگونه به آسمان بُرد و یا این‌که اساساً حکمت پرودگار، در آیات مذکور چیست، خارج از بحث ما است؛ آنچه در این بحث مطرح است، این است که پس از ظهور حضرت مهدی (عجل‌الله‌فرجه)، دوباره حضرت عیسی (علیه‌السلام) به امر خدا از آسمان به زمین برمی‌گردد.

روایات زیادى در مورد نزول حضرت عیسی (علیه‌السلام) وارد شده است و اساساً بسیاری از بزرگان شیعه و سنی در این زمینه، ادعای تواتر کرده‌اند؛ در بعضى از کتب، حدود شصت روایت حول این قضیه وارد شده است؛ حتی در برخی از روایات، تمام خصوصیات، به ویژه خصوصیات ظاهرى حضرت عیسى (علیه‌السلام) نیز بیان شده است. روایت نبوی که علامه مجلسی آن را از پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نقل کرده، چنین است: «عیسی (علیه‌السلام) بر گردنه کوهی به نام افیق نزول می‏‌کند و به بیت المقدس می‏‌آید؛ در حالی‌که مردم آماده برای نماز صبح باشند. امام یعنی حضرت مهدی (عجل‌الله‌فرجه) عقب می‌‏رود؛ عیسی (علیه‌السلام) او را به جلو می‏‌فرستد و در پشت سرش به آیین شریعت محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نماز می‌گزارد و می‌گوید: هیچ‌کس بر شما اهل بیت (علیهم‌السلام) مقدم نمی‌‏شود.»[1]

مطابق این روایت، حضرت عیسى (علیه‌السلام) در نزدیکى بیت المقدس و هنگام اقامه‌ نماز صبح از آسمان فرود مى‌آید و در حالی‌که مردم در بیت المقدس پشت سر امام زمان (عجل‌الله‌فرجه) ایستاده‌اند تا نماز بخوانند، حضرت عیسی (علیه‌السلام) مى‌آید و پشت سر حضرت مهدی (عجل‌الله‌فرجه) اقتداء مى‌کند؛ چنین حدیثی در صحیح بخاری و صحیح مسلم نیز نقل شده است.[2]

علت نزول حضرت عیسى (علیه‌السلام) چیست و چه حکمت و سرّى است که حضرت عیسى (علیه‌السلام) چند هزار سال در آسمان باشد، بعد به زمین بیاید و در کنار حضرت مهدی (عجل‌الله‌فرجه) مشغول هدایت مردم شود؟ در پاسخ می‌توان گفت که این مسئله جهات مختلفی دارد، ولی شاید مطابق مضمون برخی از روایات[3] یکی از جهاتش این باشد که خداوند متعال با علم خود می‌دانست مانند امروز، مردم زیادی از مسیحیت پیروی می‌کنند و برای ایمان آوردن مسیحیان به اسلام و حضرت مهدی (عجل‌الله‌فرجه) باید حضرت عیسی (علیه‌السلام) نازل شوند و مسیحیان ببینند که ایشان پشت سر امام زمان (عجل‌الله‌فرجه) نماز گزارده و از حضرت تبعیت می‌کند تا این امر محقق گردد.

خداوند در قرآن مى‌فرماید: «وَ إِنْ مِنْ أَهْلِ الْکتابِ إِلاَّ لَیؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ [ نساء/159] هیچیك از اهل كتاب نیست، مگر این‌كه پیش از مرگش به او ایمان می‌آورد.» یعنی تمام اهل کتاب، اعم از یهود و نصارا، وقتى مى‌بینند که حضرت عیسای مسیح (علیه‌السلام) به زمین فرود آمده و در نماز، پشت سر حضرت مهدی (عجل‌الله‌فرجه) اقتدا ‌کرده، تماماً پیش از مرگ عیسی (علیه‌السلام) به امام عصر (عجل‌الله‌فرجه) ایمان مى‌آورند. بنابراین ظهور امام زمان (عجل‌الله‌فرجه) اوج رسالت حضرت عیسی (علیه‌السلام) است و مسیح و ماشیح، مسیحیان و یهودیان را به عظمت حضرت مهدی (عجل‌الله‌فرجه) رهنمون می‌سازد.

پی‌نوشت:
[1]. بحار الانوار، علامه مجلسی، ج51، ص85. «ینزل عیسی علی ثنیة (ای عقبة) بالارض المقدسة یقالها افیق، فیأتی بیت المقدس و الناس فی صلاة الصبح. فیتأخر الامام ای المهدی فیقدمه عیسی و یصلی خلفه علی شریعة محمد و یقول: انتم اهل بیت لا یتقدمکم احد.»
[2]. صحیح بخاری، بخاری، ج4، ص168. «کَيْفَ أَنْتُمْ إِذَا نَزَلَ ابْنُ مَرْيَمَ فِيكُمْ، وَإِمَامُكُمْ مِنْكُمْ.»
صحیح مسلم، مسلم، 1، ص136و137. «كَيْفَ أَنْتُمْ إِذَا نَزَلَ ابْنُ مَرْيَمَ فِيكُمْ وَإِمَامُكُمْ مِنْكُمْ؟» «فَيَنْزِلُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَيَقُولُ أَمِيرُهُمْ: تَعَالَ صَلِّ لَنَا، فَيَقُولُ: لَا، إِنَّ بَعْضَكُمْ عَلَى بَعْضٍ أُمَرَاءُ تَكْرِمَةَ اللهِ هَذِهِ الْأُمَّةَ.»
[3]. ینابیع المودة، قندوزی، ج3، ص407. «يقول المؤلف: قوله تعالى «و اختلف أمّته من بعده ما شاء اللّه» إشارة الى أن اختلاف هذه الأمّة لا يستمر الى يوم القيامة بل ينقضی بظهور المهدی الموعود (سلام اللّه عليه) و بشارات الأنبياء عليهم السّلام بظهور نبوة نبينا محمد صلّى اللّه عليه و آله و سلّم و اشاراتهم الى ظهور المهدی.»