پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ شوقی افندی، نوه دختری عبدالبهاء و سومین سرکرده بهائیت است که نزد بهائیان به عنوان «ولی امر الله» یا «شوقی ربانی» شناخته می‌شود؛ او در اروپا درس خواند و پس از تکمیل تحصیلاتش، در اروپا و امریکا عمر خود را گذراند.

شوقی افندی پس از عبد البهاء، نقش بسزایی در تحولات بهائیت دارد که به چند نمونه از آن اشاره می کنیم:

1. شوقی افندی سبب بازگشت بسیاری از مبلغین به نام بهائیت، از این تشکیلات شد که از جمله می‌توان به صبحی مهتدی، حسن نیکو و عبدالحسین آیتی اشاره کرد. آنان نه تنها از بهائیت بازگشتند، بلکه کتاب‌هایی را در رد بهائیت نوشتند که از جمله می‌توان خاطرات زندگی صبحی، فلسفه نیکو و کشف الحیل آیتی اشاره كرد.

2. شوقی با زنی کانادایی به نام «روحیه ماکسول» ازدواج کرد که پس از او، زمام بهائیت را به دست گرفت و  سبب شد که بهائیت به دو دسته تقسیم شوند:

الف. جناح انگلیسی پیروان روحیه ماکسول؛

ب. جناب امریکایی هواداران میس ریمی.[1]

3. شوقی تشکلیلات بهائیت را توسعه داد و به معبدهای قاره ای نظمی تازه‌اي بخشید.

4. او بر خلاف پدر، رابطه خود را با مسجد قطع کرد و سنت و لباس سنتی را کنار گذاشت.

5. همزمان با حکمرانی شوقی، اسرائیل نیز تأسیس شد و شوقی نیز رابطه‌ای دوستانه و تنگاتنگ با سرکردگان آن آغاز کرد.[2]

6. شوقی که می‌دانست فرزند و جانشینی ندارد، تصمیم گرفت مقر تشکیلاتیِ تازه ای برای بهائیت، به نام «بیت العدل» احداث کند و رسماً بهائیت را فرقه تشکیلاتی نمايد.[3] او که ایجاد بیت العدل را در آغاز کار خود به همه بهائیان اعلام کرده بود، پس از 29 سال، اعضای 9 نفره بیت العدل را انتخاب کرد و تشکیلات بیت العدل را در کوه کرمل برپا ساخت و تصریح کرد که اقدامات روحانی و اداری باید بر مبنای لوح کرمل باشد.[4]

7. شوقی همچنین قوانيني را وضع كرد تا بتواند كساني كه از فرمان هايش سرپيچي مي‌كنند را تنبيه كند، از اين رو طرد اداری و روحانی را طراحي و اجرا كرد.

پانوشت:

1. ر. ک: تاریخ جامع بهائیت، ص 577 -579.

2. ر. ک: پیشین، ص 565 - 574.

3. ر. ک: پیشین، ص 576

4. اخبار امری، سال 109، شماره 105.