نقد دیدگاه جریان احمد اسماعیل بصری در مورد روایت «متحرکنا»
.
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ جریان انحرافی احمداسماعیل بصری از آغاز تا کنون، بسیاری از روایات که اشاره به حجت بن الحسن العسکری دارد را با مغالطههای بسیار، به احمد اسماعیل بصری نسبت داده تا برای او وجاهتی دست و پا کنند؛ در صورتی که اندک آشنایی با متون دینی، دروغ پردازی آنها روشن میشود.
عباس فتحیه یکی از مبلغین مکتب نجف[1] در راستای سیره بزرگان این جریان، بسیاری از صفات حجت بن الحسن العسکری را با وقاحت تمام به احمداسماعیل بصری نسبت میدهد؛ او در مقالهاش، احمداسماعیل را مصداق تعبیر «متحرکنا» که در بین رکن و مقام با او بیعت میشود، دانسته است: «(فَإِذَا تَحَرَّكَ مُتَحَرِّكُنَا فَاسْعَوْا إِلَيْهِ وَ لَوْ حَبْواً. وَ اللَّهِ لَكَأَنِّي أَنْظُرُ إِلَيْهِ بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ يُبَايِعُ النَّاسَ عَلَى كِتَابٍ جَدِيدٍ عَلَى الْعَرَبِ شَدِيدٌ وَ قَالَ وَيْلٌ لِطُغَاةِ الْعَرَبِ مِنْ شَرٍّ قَدِ اقْتَرَبَ)[2] متحرّکنا چه کسی است؟ آیا صاحبالزمان (ع) است یا شخصی که از سمت او فرستاده میشود؟ در این حدیث و سایر روایات مشابه، از شیعیان خواسته شده با هیچکسی همراه نشوند تا زمانی که آن متحرّک و قیامکننده بیاید؛ یعنی او نخستین کسی است که پس از غیبت طولانی صاحبالزمان (ع) و در طلیعه زمان ظهور باید اطاعت شود... پس منظور از «متحرّکنا» یمانی است، نه خود صاحبالزمان (ع)».[3]
عباس فتحیه در تحریفی آشکار، یکی از ویژگیهای حجت بن الحسن علیهالسلام را به یمانی نسبت داده و در مباحث دیگر خویش، مصداق یمانی را کسی جز احمداسماعیل بصری نمیداند و به این ترتیب، در تلاش برای القای جایگاهی برای احمداسماعیل بصری است تا لزوم تبعیت از او را توجیه کند. در صورتی که با نگاه به روایات مشابه مشخص میشود که این شخص، کسی جز حجت بن الحسن العسکری علیهالسلام نیست.
اولین ویژگی نقل شده در روایات برای کسی که بین رکن و مقام با او بیعت میشود، این است که او زمین را از عدل و داد پر خواهد کرد: «گويا قائم عليهالسلام را میبينم كه در روز عاشورا كه روز شنبه خواهد بود، بين ركن و مقام ابراهيم ايستاده و جبرئيل در پيشاپيش ايشان ندا میكند كه بيعت برای خداست و حضرت زمين را همانگونه كه پر از ظلم و جور شده، مملو از عدل میكند».[4] پس هرکسی نمیتواند دارای این مقام باشد، و کسی دارای این ویژگی باشد، بیعتشونده بین رکن و مقام است.
اصبغ بن نباته روایتی از امام علی علیهالسلام نقل می کند آن کسی که زمین را مملو از عدل و داد میکند، امام دوازدهم، حجت بن الحسن علیهالسلام است: «أَتَيْتُ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ ع فَوَجَدْتُهُ مُتَفَكِّراً يَنْكُتُ فِي الْأَرْضِ...»؛[5] «اصبغ بن نباته گويد: خدمت اميرالمؤمنين عليهالسلام آمدم و ديدم آن حضرت متفكر است و زمين را خط میكشد، عرض كردم: ای اميرمؤمنان، چرا شما را متفكر میبينم و به زمين خط میكشی، مگر به آن (خلافت در روی زمين) رغبت كردهای؟ فرمود: نه، بخدا، هرگز روزی نبوده كه بخلافت يا بدنيا رغبت كنم، ولی فكر میكردم درباره مولودی كه فرزند يازدهم من است، او همان مهدی است كه زمين را از عدل و داد پر كند، چنانكه از جور و ستم پر شده باشد. برای او غيبت و سرگردانی است».
از اینرو، روایتی که عباس فتحیه ذکر کرده و مصداق متحرکنا در روایت را احمد اسماعیل بصری میداند، در صورتی که با توجه به روایاتی که برای بیعت شونده (بین رکن و مقام که در منابع حدیثی ذکر شده) سنجیده شود، مصداق واقعی این روایت مشخص میشود؛ زیرا در روایات بیان شده که یکی از ویژگیهای بیعت شونده بین رکن و مقام، پر کردن زمین از عدل و داد است و تنها شخص مصداق روایت «متحرکنا»، حجت بن الحسن العسکری عجل الله تعالی فرجه است.
پینوشت:
[1]. جریان انحرافی احمداسماعیل به انشعابات متعددی تقسیم شدهاند که مهمترین انشعاب این جریان، مکتب نجف است که به وسیله افرادی همچون ناظم العقیلی و علاء السالم و... اداره میشود.
[2]. چون كسى كه از طرف ما حركت مىكند فعّاليت خود را آغاز كرد به سوى او بشتابيد (به هر نحو ممكن) اگر چه بر دست و زانو. به خدا سوگند گویى هم اكنون به او مىنگرم كه ميان ركن و مقام به فرمانى جديد از مردم بيعت مىگيرد، فرمانى كه بر عرب سخت گران است و (پدرم) فرمود: واى بر سركشان عرب از شرّى كه روى نموده است. (الغيبة (للنعمانی), ج۱, ص ۱۹۴).
[3]. فتحیه، عباس، رابطه علائم ظهور با شناخت منجی موعود، قسمت 6، هفتهنامه زمان ظهور، ش 157، ص 3.
[4]. طوسى، محمد بن الحسن، الغيبة، كتاب الغيبة للحجة، دار المعارف الإسلامية، ايران، قم، اول، 1411ق، ص 453.
[5]. كلينى، محمد بن يعقوب بن اسحاق، الكافي، دارالحديث، قم، اول، ق1429، ج2 ؛ ص151.
افزودن نظر جدید