ادعای الگودهی بهائیت به فمنیسم
یکی از خبرگزاریهای بهائی، با برشمردن بهائیت به عنوان پیشگام در زمینهی رعایت حقوق زنان مدعی شد، سایر جنبشهای تساویطلب، سالها بعد از پیدایش بهائیت، به وجود آمدهاند. این درحالیست که با گذری ساده در تاریخ این فرقه متوجه خواهیم شد که در واقع، طرح شعار تساوی حقوق زن و مرد، کپیبرداری سران این مسلک از جوامع غربی بوده است.
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ از جمله تعالیم و اصولی که به جناب حسینعلی نوری، پیامبرخواندهی فرقهی بهائیت نسبت داده میشود، «تساوی حقوق زن و مرد» است. بهائیان مدعیاند سایر جنبشهای تساویطلب در خصوص رعایت حقوق زنان، سالها بعد از پیدایش مسلک بهائیت، به وجود آمدهاست. از اینرو بهائیان، فرقهی خود را پیشگام در زمینهی برشمردن حقوق زنان معرفی میکنند.
بر همین اساس، در یکی از سایتهای وابسته به تشکیلات بهائی، با مقایسهی تاریخی، میان پیدایش اولین جنبش فمنیسم و طرح آن در آیین بهائی، مدعی پیشرویی بهائیت، در زمینهی احقاق حقوق زنان شده است. همچنان که در این مقاله آورده: «به این ارقام توجه کنید! آئین بهایی ۱۷۳ سال پیش به وجود آمد و یکی از مهمترین تعالیم خود را برابری کامل زن و مرد قرار داد. اولین موج فمنیستها از سال ۱۸۷۲ م، یعنی ۱۴۵ سال پیش شروع به فعالیت و نوشتن درخصوص حقوق برابر کردند».[1]
با بررسی حقیقتطلبانه و به دور از تعصبِ ادعای پیشاهنگی بهائیت در زمینهی طرح شعار تساوی زن و مرد، با اشکالاتی مواجه میشویم که انتساب ابتدایی این شعار را به بهائیت، برای ما مشکل میسازد. لذا در ادامه به بررسی این اشکالات خواهیم پرداخت.
اولاً: در ابتدا باید گفت که طرح شعار تساوی حقوق زن و مرد در آغاز، توسط عبدالبهاء مطرح [2] و به حسینعلیبهاء نسبت داده شد. چرا که با بررسی آثار حسینعلی نوری، کمتر نشانی از رعایت تساوی حقوق زن و مرد در آثار او میتوان یافت. به طور مثال و مُشتی از خَروار، حسینعلی نوری کتاب اقدس خود، در خصوص تقسیم سهم الإرث میّت، خانهی مسکونی (که معمولاً عمده سرمایهی میّت به حساب میآید) را به فرزند بزرگ پسری اختصاص میدهد: «وَ جَعَلنا الدارَ المَسکُونة و الألبسه المَخصُوصة لِلذُرِّیة مِن الذُکران دُونَ الإناث و الوُراث إنَّهُ لَهُو المُعطی الفَیاض [3]؛ و قرار دادیم خانهی مسکونی و لباسهای مخصوص (میّت) را برای فرزند بزرگ پسری...». از اینرو، با توجه به نقض مکرر این شعار در اظهارات حسینعلی نوری، چگونه میتوان شعار تساوی زن و مرد را به او نسبت داد؟!
ثانیاً: نویسندهی این مقاله در طرح این ادعا، گویا دچار اشتباهات محاسباتی تاریخی شده است. چرا که حسینعلی نوری در سال 1817 م، به دنیا آمد؛ در حالی که موج اوّل فمینیستی با روشنگریهای «مری ولستون کرافت» و بیانیهی ۳۰۰ صفحهایاش در سال ۱۷۹۲ م، در انگلستان آغاز شد.[4] یعنی چیزی حدود 25 سال پیش از تولد حسینعلی نوری، اولین جرقههای جنبش فمنیستی زده و رفته رفته این مسئله به گفتمانی جهانی تبدیل شد. با این حساب میبایست از جناب «مری ولستون کرافت»، به عنوان طراح اولیهی این شعار یاد کرد، نه جناب پیامبرخواندهی بهائیان!
ثالثاً: حتی اگر بهائیان از انتساب این تعلیم به پیامبرخواندهی خود هم صرفنظر کنند، و آن را منسوب به عبدالبهاء بدانند؛ باز هم طرح ابتدایی این شعار توسط عبدالبهاء، مورد پذیرش نیست. چراکه حسینعلی نوری در سال 1892 م، طومار عمرش در هم پیچیده [5] و عبدالبهاء به ریاست این فرقه منسوب شد. این درحالیست که اختراع و به کار رفتن واژهی فمنیسم، سالها پیش از این تاریخ بوده است.
رابعاً: حتی اگر بخواهیم تاریخ ادعایی نویسندهی بهائی در شکلگیری جنبش فمنیسم (سال 1872 م) را ملاک نظر قرار دهیم، بازهم سالها پیش از مرگ حسینعلی نوری (در سال 1892 م [6])، و حتی به قدرت رسیدن عبدالبهاء، شعار تساوی زن و مرد در جوامع غربی، مطرح بوده است.
با این حال چگونه میتوان بهائیت را مُبدع شعار تساوی زن مرد معرفی و پیامبرخواندهی بهائیان را پیشگام در این زمینه معرفی کرد؟! بهائیتی که با کپیبرداری از شعارهای غربی و ثبت آنها به عنوان تعالیم به اصطلاح دینی خود، سعی در مدرنیته جلوه دادن آیین جعلی خود داشته است.
پینوشت:
[1]. به نقل از خبرگزاری بهائینیوز.
[2]. ر.ک: تعالیم بهائی، لجنه جوانان بهائی، طهران، 125 بدیع، مؤسسهی ملّی مطبوعات امری، 134 بدیع، ص 36.
[3]. حسینعلی نوری، اقدس، (180 صفحهای با ملحقات)، بیجا: بینا، بیتا، ص 23.
[4]. ر.ک: پاملا آبوت و کلر والاس، فرهنگ واژهها و اصطلاحات در جامعهشناسی زنان، ترجمه: منیژه نجمعراقی، چاپ چهارم، تهران: نشر نی، ۱۳۸۵، ص ۳۲۹.
[5]. علاء الدین جورابچی، بهاءالله موعود کتابهای آسمانی، کتابخانه الکترونیکی سایت جامع آثار بهائی، ص 281.
[6]. علاء الدین جورابچی، بهاءالله موعود کتابهای آسمانی، کتابخانه الکترونیکی سایت جامع آثار بهائی، ص 281.
افزودن نظر جدید