نظر آيت الله سبحاني درباره مصحف حضرت فاطمه ( سلام الله عليها)

  • 1393/02/31 - 09:22
یکی از معارف مسلم در میان علمای اسلام، وجود افراد «محدَّث» در میان مسلمانان است. فرد «محدَث» پیامبر نیست و بر او وحی نازل نمی‌شود، ولی در عین حال، فرشتگان، با وی سخن می‌گویند و سخن آنان را می‌شنود و لذا او «محدَّث» بر وزن اسم مفعول نام گرفته‌ است؛ زیرا که فرشته با او «حدیث» می‌گوید. بخاری نقل می‌کند که پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «در میان پیشینیان از بنی‌اسرائیل، مردانی بودند که با آن‌ها ـ از عالم غیب ـ سخن گفته می‌شد، بدون اینکه پیامبر باشند و اگر در میان امت من چنین فردی باشد، آن عمر بن خطاب است.»

پایگاه جامع فرق ادیان و مذاهب_آیت الله سبحانی در پاسخ به این پرسش که: گفته شود شیعیان قرآنی به نام «مصحف فاطمه (سلام الله علیها)» دارند، این مطلب تا چه‌ اندازه صحت دارد؟ این گونه پاسخ داده است: واژة «صحف» در قرآن به معنای مطلق کتاب آمده است، چنان که می‌فرماید: «وَ إذا الصُّحُفُ نُشِرَتْ» ؛ آنگاه که نامه‌های اعمال منتشر گردد. 
«إِنَّ هـذا لَفِـی الصُّحُـفِ الأُولـی * صُحُفِ إِبْراهیـمَ وَمُـوسـی» ؛ این، در صحیفه‌های نخستین، در کتاب ابراهیم و موسی است. 
همچنین «مصحف» نیز از همین ماده اخذ شده و به معنای دفتر یا کتاب جلد شده به کار می‌رفت و در صدر اسلام حتی پس از درگذشت پیامبر (صلی الله علیه و آله)، «مصحف» نام قرآن نبود بلکه هر کتاب مجلّدی را مصحف می‌نامیدند. ابن ابی داوود سجستانی در باب گردآوری قرآن، در مصحفی از محمد بن سیرین نقل می‌کند: وقتی پیامبر (صلی الله علیه و آله) درگذشت، امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) چنین گفت: «سوگند یاد کرد علی که ردا بر دوش نیندازد مگر برای نماز جمعه، تا اینکه قرآن را در مجلدی جمع کنم». این جمله‌ها حاکی است که در آن روزگار، مصحف به معنای دفتر بزرگ و یا کتابی مجلد بوده که اوراق را از پراکنده شدن حفظ می‌کرده است، سپس به مرور زمان اختصاص به قرآن یافته است. اتفاقاً روایات پیشوایان ما حاکی است که حتی در زمان آنان، لفظِ مصحف به معنای کتاب و یا دفتر مکتوب بوده است. امام صادق (علیه السلام) فرمود: «هر کس قرآن را از روی برگ‌های مجلد بخواند، از چشم خود بهره می‌گیرد». نیز در حدیثی دیگر آمده است: «خواندن قرآن از روی برگ‌های مجلد، عذاب را از پدر و مادر کم می‌کند». مورّخان درباره ترجمه خالد بن معدان می‌نویسند: «خالد بن معدان دانش خود را در دفتری ضبط کرده بود که آن دکمه‌ها و دستگیره داشت». خالد بن معدان از تابعین بوده و هفتاد صحابی را درک کرده است. ابن اثیر ترجمه او را در ماده کلاعی آورده است.
پس تا اینجا روشن شد که تا پایان قرن اول، لفظ «مصحف» به معنای کتاب مجلد و یا دفترچه جلد شده بود که افراد، دانش و آگاهی خود را در آن ضبط می‌کردند. اگر بعد‌ها قرآن را مصحف گفته‌اند، چون از ذهن‌ها بیرون آمد و بر برگ‌ها نوشته شد و به صورت مجلّد درآمد. 
با توجه به این مسأله، نباید در شگفت باشیم که دخت گرامی پیامبر(صلي الله عليه و آله ) دارای مصحفی باشد و دانش و آگاهی‌های خود را، که از پدر بزرگوارش برگرفته بود، در آن بنویسد و برای فرزندان خود، به صورت بهترین میراث، به یادگار بگذارد. 
خوشبختانه فرزندان فاطمه (سلام الله علیها) حقیقت و واقع این مصحف را شناسانده و گفته‌اند: این مصحف، جز یک رشته آگاهی‌هایی که از پدر بزرگوارش شنیده و یا از طریق دیگر به دست آورده، چیز دیگری نیست. اکنون برخی از روایات را می‌آوریم: حسن بن علی (علیه السلام) فرمود: «نزد ما جامعه‌ای است که در آن حلال و حرام وارد شده و مصحف فاطمه (سلام الله علیها) هست در حالی که در آن کلمه‌ای از قرآن نیست بلکه املای رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و خطّ امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) است و همگی در اختیار ماست». 
امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) با عنایت کامل یادآور می‌شود که در آن حلال و حرامی نیست تا مبادا تصور شود وحی تشریعی بر دخت پیامبر نازل می‌شده است. 
امام صادق (علیه السلام) در روایت دیگر در توصیف مصحف فاطمه می‌گوید: «به خدا سوگند، کلمه‌ای از قرآن شما در آن نیست. راوی می‌گوید: پرسیدم: آیا در آن دانش است؟ امام در پاسخ می‌گوید: بله، ولی نه از دانش‌های معمولی». 
با توجه به آنچه گفته شد، روشن می‌گردد که مصحف فاطمه (سلام الله علیها) ارتباطی به قرآن ندارد و کسانی که آن را دستاویزی برای تحریف قرآن قرار داده‌اند، اگر مغرض نباشند، ناآگاهانه و بدون تحقیق درباره واقعیت آن سخن می‌گویند. 
اکنون واقعیت را برای خوانندگان بیان می‌کنیم: «محدّث» در اسلام یکی از معارف مسلم در میان علمای اسلام، وجود افراد «محدَّث» در میان مسلمانان است. فرد «محدَث» پیامبر نیست و بر او وحی نازل نمی‌شود، ولی در عین حال، فرشتگان، با وی سخن می‌گویند و سخن آنان را می‌شنود و لذا او «محدَّث» بر وزن اسم مفعول نام گرفته‌ است؛ زیرا که فرشته با او «حدیث» می‌گوید. بخاری نقل می‌کند که پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «در میان پیشینیان از بنی‌اسرائیل، مردانی بودند که با آن‌ها ـ از عالم غیب ـ سخن گفته می‌شد، بدون اینکه پیامبر باشند و اگر در میان امت من چنین فردی باشد، آن عمر بن خطاب است». گرچه اين روايت را صحيح بخاري آورده و ما آن را قبول نداريم ولي خود اين روايت از صحیح بخاري كه از كتب معتبر در نزد اهل سنت هست، دليل بر اين است كه محدث بودن در كتب آنها هم آمده و قائل به محدث بودن هستند و بي‌جهت وهابيت به شيعه مي تازد. اين روايت براي شاهد مثال آورده شد.
کلینی در کتاب کافی بابی تحت عنوان «إنّ الأَئِمَّةَ مُحَدَّثُونَ، مُفَهّمُونَ» آورده و روایاتی در این مورد نقل کرده است. تمام این روایات حاکی از آن است که محدّث به کسی می‌گویند که صوت فرشته را می‌شنود، ولی او را نمی‌بیند. آنگاه اضافه می‌کند: ائمه اهل بیت (علیهم السلام) همگی «محدّث» هستند. 
فاطمه (سلام الله علیها) «محدَّثه» است: دخت گرامی پیامبر (صلی الله علیه و آله) به خاطر کمال وجودی، از افراد «محدّث» به شمار می‌رود؛ یعنی صدای فرشته را می‌شنید، ولی او را نمی‌دید و این جریان، زمانی رخ داد که پدر والامقامش درگذشت. غم و اندوه او را فرا گرفت. در این هنگام جبرئیل امین به فرمان الهی فرود آمد. اخباری را از آینده، برای او بازگو می‌نمود و از این طریق، مایه تسلیت و تسلّی خاطر او را فراهم می‌آورد. اکنون ویژگی‌های مصحف فاطمه (سلام الله علیها) را از زبان فرزندان او بیان می‌کنیم: 
امام صادق (علیه السلام) می‌فرماید: آنگاه که خدا پیامبرش را قبض روح کرد، اندوه فراوانی فاطمه (سلام الله علیها) را در برگرفت. خداوند فرشته‌ای را فرستاد تا او را تسلیت بگوید. فاطمه (سلام الله علیها) امیرمؤمنان را از آنچه می‌شنید، آگاه ساخت. امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) فرمود: هرگاه صدای فرشته را شنیدی، مرا آگاه کن تا آنچه می‌گوید، بنویسم. این گزارش‌ها که از طریق فرشته به فاطمه (سلام الله علیها) می‌رسید و او در اختیار امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) می‌نهاد، در دفتری جمع شد و نام مصحف به خود گرفت، ولی در آن چیزی از حلال و حرام نیست، بلکه تنها گزارش‌هایی از آینده است. 

 

منبع:  شیعه نیوز

http://www.shia-news.com/fa/news/55121

بازنشر

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.