تقابل شاخها: بررسی تطبیقی ذوالقرنین
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ این نوشتار به نقد دلایل ذوالقرنین بودنِ کورش میپردازد، آن هم از دریچه نگاه به موضوع شاخ (چه اینکه برخی مدعی هستند کورش تاجی با دو شاخ داشت، لذا او همان ذوالقرنین است). ادعای برخی این است که تصویر زیر، نقشنگاره کورش هخامنشی در کاخ دروازه پاسارگاد است. نگارهای که تاجی با دو شاخ بر سر دارد.
ما پیشتر در این باره سخن گفتیم که این نگاره، اصلاً نماد کورش نیست. بلکه امروزه روشن و مبرهن است که این، نماد یک بعل فینیقی است. و همین خود نشان میدهد که کورش نمیتواند ذوالقرنین باشد. بنگرید:
اما پیرامون تاجی که بر سر این نگاره است، باید دقت کرد که این تاج، یک تاج مصری محسوب میشود.[1] که مشهور به تاج هِمهِم (Hemhem Crown) است. تصاویری از تاج مصری:
پس اگر این را گواه بر ذوالقرنین بودن کورش بگیریم، مصریها بر این عنوان از کورش سزاوارترند! از سویی دیگر، در ادبیات قرآنی، واژه قرن (و جمعِ آن که قُرون است) به معنی ملت و نسل است.[2] متعدداً این معنا در قرآن آمده است.[3] و این معنی اولیه، درباره ذوالقرنین هم تبعاً نافذ است (از همین روی معنی درستِ ذوالقرنین، صاحب دو ملت است). لیکن اگر کسی اصرار کند که واژه «قرن» به معنی شاخ و «ذوالقرنین» به معنی «صاحب دو شاخ» باشد، آنگاه هرآینه اسکندر مقدونی بیش از هر کسی لایق این صفت خواهد بود. بنا بر متون تاریخی و اساطیری (که در مکتوبات کلاسیک ایرانی هم بیان شده)، اسكندر در خواب ديد كه به خورشيد نزديك شد و دو شاخ آن را از مشرق و مغرب گرفت، او رؤياى خويش را با مردمش در میان گذاشت و آنان او را ذوالقرنين ناميدند.[4] همچنین اسکندر پس از فتح مصر، «پسر آمون» نامیده شد و دو شاخ به شکل شاخهای آمون برای او به تصویر در آمد. آمون (Ammon) الهه مصر باستان و مظهر خورشيد، دارای دو شاخ شمرده میشد.[5] بر روی سکههای یونانی عصر باستان نیز به روشنی تصویر اسکندر کبیر (Alexander the Great) حک شده است که شاخهایی به نشان شاخهای آمون دارد. این سکه مربوط به حکومتِ Thrace است و در زمان پادشاهی لوسیماخوس (Lysimachus) ضرب شده است.[6] همچنین افيپوس (Ephippos) در اثر خود درباره اسكندر مىنويسد: «اسكندر هنگام خوان، بالاپوش مقدس مىپوشيد. اين بالاپوش گاه به رنگ ارغوانى ويژه آمون بود، با كفش و شاخى مانند او».[7]
در برخی نگارهها برای زئوس (خدای بزرگ یونان باستان) نیز شاخهایی به شکل آمون نقش کرده اند. از جمله تصاویر زیر که نشان میدهد زئوس همان آمون (یا معادل آن) شمرده میشد (Zeus-Ammon).
هرچند تأکید میشود که نگارنده لزوماً اسکندر مقدونی را ذوالقرنین نمیداند، بلکه سخن در این است که "اگر" ذوالقرنین را به معنی «صاحب دو شاخ» فرض کنیم، در این صورت، اسکندر برنده، و کورش بازندهی این مبارزه خواهد بود.
پینوشت:
[1]. والتر هینتس، داریوش و ایرانیان، ترجمه پرویز رجبی، تهران: نشر ماهی، 1392. ص 116.
[2]. راغب اصفهانی، مفردات الفاظ قرآن، ترجمه غلامرضا خسروی حسینی، تهران: انتشارات مرتضوی، 1374. ج 3 ص 175-176
[3]. سوره یونس، آیه 13؛ سوره قصص، آیه 43؛ سوره اسراء، آیه 17؛ سوره طه، آیه 51؛ سوره یاسین، آیه 31؛ سوره انعام، آیه 6؛ سوره مریم، آیه 74؛ سوره صاد، آیه 3؛ سوره فرقان، آیه 38.
[4]. أبو الحسن على بن الحسين مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ترجمه ابوالقاسم پاينده، تهران: انتشارات علمى و فرهنگى، 1374. ج 1 ص 58.
[5]. تاريخ هردوت، محقق و مصحح: هادى هدايتى، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 1382. جلد 2، پاورقی صفحه 132.
[6]. والتر هینتس، داریوش و ایرانیان، ترجمه پرویز رجبی، تهران: نشر ماهی،1392. ص 253، و همچنین بنگرید به:
wildwinds.com, coins, sg6814
[7]. آثنايوس نوكراتيس، ايرانيات در كتاب بزم فرزانگان، ترجمه: جلال خالقى مطلق، تهران: مركز دائرة المعارف بزرگ اسلامى، 1386. ص 48.
دیدگاهها
ناشناس
1394/09/23 - 22:56
لینک ثابت
چرا چرت میگی ...احمق ...یعقوب
عباس
1394/08/11 - 19:05
لینک ثابت
خودتونو اگه جر بدین،اگه
ناشناس
1399/02/27 - 18:40
لینک ثابت
عجب اراجیفی! هیچ کدام از
ناشناس
1394/08/12 - 01:28
لینک ثابت
سلام دوستان من نمیدونم جدیدا
ناشناس
1394/08/14 - 15:03
لینک ثابت
سلام .ما عرب نمی پرستیم بلکه
مسعود
1394/08/17 - 19:09
لینک ثابت
لطفا بدون مطالعه و دانستن
کامبیز(زرتشتی)
1394/08/20 - 06:59
لینک ثابت
حرف شما کاملا درسته
م
1394/08/20 - 03:34
لینک ثابت
بابا چرا آسمون رو به ریسمون
ناشناس
1394/09/23 - 23:12
لینک ثابت
اخه اینا کلا نفهم هستم ...
داریوش
1394/08/27 - 18:16
لینک ثابت
سلام ، نیکی کوروش در آزاد
داریوش
1394/08/27 - 18:57
لینک ثابت
25. من (شهر) بابل و همه ی
بیمار
1394/11/25 - 19:59
لینک ثابت
خودت اونو ترجمه کردی ؟؟
مسلمان
1394/09/13 - 06:00
لینک ثابت
اگرکوروش همان ذولقرنین درقران
ناشناس
1394/09/23 - 22:57
لینک ثابت
اصلا قابل قیاس هم نیست ..
ناشناس
1394/09/23 - 23:21
لینک ثابت
عمو ول کنید این کوروش و ..
انا مسلمان ...
1394/09/24 - 10:10
لینک ثابت
البته باید در نظر گرفت عده
علی
1394/09/24 - 20:01
لینک ثابت
ممنون
سارا
1395/05/21 - 17:13
لینک ثابت
پان ترکهای تجزیه طلب چشم
محمد باقری خادم
1395/08/07 - 03:20
لینک ثابت
بسم الله تعالی شأنه
یاشارتهران
1395/08/08 - 20:46
لینک ثابت
آریایی ها ازجمله کوروش خان
محمد
1395/08/08 - 22:45
لینک ثابت
اگر کوروش بت پرست بوده پس چرا
saman
1395/08/09 - 10:23
لینک ثابت
سلام گرامی؛ بتپرست بودن کورش
ahmad&a
1395/08/09 - 18:10
لینک ثابت
در منشوری که بصورت کتیبه و
کوروش بت پرست
1395/08/10 - 02:17
لینک ثابت
خاک بر سرتون کنن. کوروش
H.....
1395/08/10 - 20:50
لینک ثابت
شماهایی ک اینهمه از کوروش
حق جو
1395/11/10 - 18:07
لینک ثابت
این حقیقتی است که مراد از
مسعود
1396/04/18 - 13:26
لینک ثابت
نظر رهبر عزیزمان فصل الخطاب
saman
1396/04/19 - 10:30
لینک ثابت
ما هم با شما موافقیم.
جعفر
1396/08/24 - 20:38
لینک ثابت
به نظر من این شماها هستید که
ناشناس
1397/07/10 - 21:43
لینک ثابت
آقا اسکندر که یک خون خار بوده
محمد
1399/07/22 - 18:21
لینک ثابت
در کتاب دیوان لغات التورک اثر
حسین
1401/06/18 - 06:20
لینک ثابت
دوستان اسکندر رده وذولقرنین
صفحهها
افزودن نظر جدید