برخی از شباهتهای اهل حق و یزیدیان
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ به اعتقاد برخی اهل حق از زمره شیطان پرستان یا همان یزیدیان یا ایزدیها هستند. اما باید گفت که این گمان، گمانی باطل است. این دسته بهصرف شباهت برخی از اعتقادات اهل حق و ایزدیها به این نتیجه رسیدهاند که اهل حق هم همانند فرقه ایزدیها شیطان پرست هستند، درحالیکه اشتباه کردهاند.
این عده بهصرف وجود شباهتهایی در اعتقاد اهل حق به این نتیجه رسیدهاند. در این مقاله سعی شده است تا چند شباهت از شباهتهای این دو فرقه بیان شود.
1-ایزدیها معتقدند که خداوند بعد از ملک طاووس شش ملک دیگر را آفرید ولی ملک طاووس اولین ملک محسوب میشود و ازجمله عقاید اهلحق، اعتقاد به هفتن است. "هفتن"، کوتاه شدهی "هفت تن" است. بنا به نامه سرانجام، هفتن، نمودار هفت فرشتهاند که از گوهر خداوندگار آفریده شدهاند و آنچه در جهان بالا و پایین است، در تحت حمایت آنان قرار دادهشده و پاسبانی آسمان، ماه، خورشید، ستارگان، باد، هوا، زمین، آب، گیاه، آتش، فلزات و ... به آنان محول شده است. هفتن در اعصار گذشته در پیکرهی پیغمبران و خاصان خدا تجلی کردهاند. آنان به جهان آمدهاند و مردم را به یکتاپرستی و توحید دعوت کردهاند، بنابراین مدار گردش عالم، هفتن است و مغز آنان خداوند میباشد. وظیفه هفتن دستگیری و ارشاد خلق است. [1]
2-ایزدیها شیطان (ملک طاووس) را لعن نمیکنند و معتقد هستند که در آخرالزمان او مشمول لطف و بخشش پروردگار خواهد گشت، ولی در دستهای از اهل حق ایران برای شیطان تقدس قائلاند و شیطان را -که در اصطلاح آنها ملک طاووس است- از فرشتگان مقرب خدا میدانند و معتقدند که مخالفت شیطان با سجده کردن بر آدم طبق مشیت الهی بوده و در ظاهر از درگاه خداوند راندهشده ولی در باطن موردتوجه و لطف خداوند میباشد. [2]
3- یزیدیان بر این باورند که قدمت کیش آنان به زمان پیدایش بشر بازمیگردد و یزیدیان از نسل آدماند و نه از نسل حوا؛ درحالیکه در باور ادیان ابراهیمی، ابنای بشر حاصل ازدواج آدم و حوا هستند. برخی از اهل حق نیز این فرقه را ازلی میدانند و معتقد هستند که بنیامین (جبرئیل) مؤسس اهل حق است که در خلقت اولیه (از دورههای آفرینش در اهل حق) بوده و در قرون بعد فرشتگان در انسانهای بعدی حلول کردهاند. دراینباره اینگونه آمده است: «...این مسلک از روز ازل، یعنی زمانی که خداوند با ارواح آدمیان به محاوره پرداخت و از آنان بر الوهیت خود اقرار گرفت، پیریزی شده...»[3] و نیز آمده است: «آیین حقیقت، قدیم و ازلی انگاشته میشود.»[4] و پیوستگی آن به ذات حق متلازم است با پیوستگی پیشوایان این قوم به ذات باری. [5]
4- اعتقاد به تناسخ ارواح دارند و معتقدند، انسان چنانچه در جهان نیکوکار و خیّر باشد، هنگامیکه میمیرد روحش مجدداً به تن کودکی حلول میکند اما اگر انسانی بد و شریر باشد، هنگامیکه روحش آزاد شد به بدن جانوران و حشرات موذی چون کژدم و مار راه مییابد. بحث معاد در بین فرقه اهل حق، همراه با اعتقاد به "دون به دون" شدن یا تناسخ است و در بین افراد زیادی از اهلحق چنین عقیدهای شایع است، اگرچه ممکن است برخی کلمه تناسخ را منکر شوند ولی در همان حال نیز قائل به "دون به دون" شدن هستند که تناسخ با دون به دون شدن یا جامه عوض کردن تفاوتی ندارد. آقای مجید القاضی مینویسد: «مردم اهلحق معتقد به سیر تکامل بشر در اثر گردشهای متوالی تناسخی است.»[6] و آقای قاسم افضلی منسوب به شاخه شاه ابراهیمی نیز با انکار لفظ تناسخ در جایجای نوشتههای خود به نقل از متون و سرودههای این فرقه بهطور مکرر "دون به دون" شدن با گردش روح در جامه و جسم افراد مختلف را نقل میکند. بهطور نمونه مینویسد: «نوروز (یکی از صاحبان دفتر شعر محلی اهل روستای سوران اسلام آباد غرب) خود را دون بابا یادگار میداند.»[7] و یا مینویسد: «اهلحق واقعی... کلاً به دون به دون و مظهریت و تجلی ذات و سیر تکامل اعتقاد دارند.»[8]
پینوشت:
[1]. صفی زاده صدیق، اهلحق، پیروان و مشاهیر، حروفیه، 1373، ص ۲۵
[2]. خدابنده، عبدالله؛ شناخت فرقه اهل حق، تهران، امیرکبیر، اول، ۱۳۸۲ هـ. ش، ص ۱۴۴
[3]. صفی زاده صدیق، اهل حق پیران و مشاهیر، حروفیه، ۱۳۸۷، تهران، ص ۲۱
[4]. نیک نژاد کاظم، گنجینه یاری، ص ۱۰۲
[5]. دایره المعارف تشیع، ج ۳، ص ۴۶۸
[6]. القاضی مجید، مجموعه آیین و اندرز و رمز یاری، کتابخانه طهوری، تهران، ۱۳۶۱، ص ۱۱۲
[7]. افضلی شاه ابراهیمی قاسم، دفتر رموز یارستان، تهران، چاپ راستی، صص ۱ و ۲
[8]. افضلی قاسم، مکاتبات با سازمان دائرهالمعارف تشیع، ص ۱۳
برای اطلاع از عقاید ایزدیها یا یزیدیان مراجعه کنید به "عزاوی عباس، تاریخ الیزیدیة، بغداد، 1354 م، چاپ 21، صص 300 تا 350"
دیدگاهها
عطا
1394/12/11 - 00:49
لینک ثابت
حضرت رسول پیامبر گرامی
m.tavab
1394/12/16 - 11:02
لینک ثابت
سلام بر دوست عزیز
عطا
1394/12/24 - 22:16
لینک ثابت
برادر عزیز ، روش و منش امیر
افزودن نظر جدید