آسيب شناسي مشترك
یکی از شاخصه‌های عارفان دروغین، پذیرش کثرت‌گرایی سلوکی است. این ویژگی هم در میان پاره‌ای از صوفیان مسلمان و هم در میان مدعیان عرفان و معنویت در دوران جدید، بسیار برجسته است. یک سطح افراطی از کثرت‌گرایی عرفانی این است که مدعی‌اند همۀ شیوه‌های سلوکی با هر هدف و غایتی که داشته باشند، درست و حق‌اند. عرفان یهود از جهت حقانیت با عرفان مسیحی...
در مورد علل و عوامل تأثیرگذاری آیین‌های معنوی کاذب و کشف رازهای موفقیت آن‌ها در جذب برخی افراد می‌توان گفت اگر این آیین‌ها در جوامعی که از فرهنگ ضعیف و غیرعلمی و غیرعقلایی برخوردارند رشد کنند، چندان جای تعجب نیست و نیازی به علت‌یابی ندارد. آن‌چه که مایۀ تعجب است رشد قارچ‌گونۀ این آیین‌ها در جمهوری اسلامی ایران و گرایش عده‌ای از جوانان این مرز و بوم به چنین...
یکی از نیازهای فطری بشر، حق جویی و حقیقت طلبی است. بشر، در این مسیر برای خدایابی و تأمین این معرفت، همیشه درتلاش و کوشش بوده است. عوامل متعددی را می‌توان برای افزون شدن عطش معنوی جامعه بشری در نظر گرفت. متاسفانه در حال حاضر ده‌ها فرقه و آیین‌های مدعی عرفان و معنویت، در سطح کشور ما در حال فعالیت و عضوگیری هستند. بسیاری از اوقات، حق و باطل...
راه‌های کسب آرامش از منظر روایات ائمه معصومین (علیهم السلام) بسیار آموزنده است. در روایات معصومین (علیهم السلام) اسباب زیادی برای آرامش روانی و روحی بشر ذکر شده است. در اینجا برخی از آن‌ها به اجمال ذکر می‌شود. صبر بر مشکلات و مصائب از اسباب آرامش و تعالی انسان است. انسانی که می‌تواند بر مشکلات غلبه کند...
برخی بر این باورند که وقایع کنونی یک بار دیگر (در گذشته) دقیقاً برایشان اتفاق افتاده است. آن‌ها این نوع یادآوریها را نیز محصول جسمهای پیشین میدانند و آنرا دلیل دیگری بر اثبات تناسخ میشمارند. در پاسخ به اینگونه یادآوریها سخنان زیادی گفته شده است. برخی این یادآوریها را محصول رؤیابینی میدانند، برخی نیز آنرا به عالم ذر ربط می‌دهند. عدّهای هم با برخی پدیدهها که روانشناسان...
نظريه «تناسخ» براساس انكار قيامت و زندگی پس از مرگ پىريزى شده است و پيروان اين مكتب، پاداش و كيفر اعمال و رفتار را منوط به حضور در جسم دیگر میدانند. آن‌ها رفتار و کردار انسان را کارما مینامند و بر این باورند که قانون کارما تخلّفناپذیر است و هر عملی که انسان در جسم دنیایی انجام دهد، باید سزای آنرا ببیند؛ از همین روی باید انسان آنقدر در جسمهای متوالی...
موکوناندا لعل گوش یا همان یوگاناندا از افرادی است که داعیه معنویت جدید دارد. وی نیز مانند دیگر مبدعین شبهآیینها مدّعی درونگرایی است. وی معتقد است می‌تواند با گسترش دانش عینی و تجربیات درونی به ورای محدودیتهای دانش تجربی دست یابد. او نیز توصیفات چندگانهای درباره خداوند دارد؛ از همین‌‌روی دچار تضاد و تناقض شده است...
باور تناسخ در ادیان هندی، نفوذ عمیق و وسیعی داشته و دارد. مفهوم سنساره یا گردونه بازپیدایی، تولّدها و مرگهای پیدرپی که برای همیشه ادامه خواهد داشت، در میان تمام ادیان و نظام‌های فلسفی هند مشترک است. فقط در دین ودایی است که به اعتقاد صاحبنظران، اندیشه «سنساره» وجود ندارد. به اعتقاد پژوهشگران، تناسخ به عنوان...
در دهه‌های اخير شاهد رشد فرقه‌های عرفانی در سطح جهانی بوده‌ايم كه كشور ما نيز تحت تأثير آن‌ها قرارگرفته است. عواملی همچون رشد ارتباطات و اطلاعات، سرخوردگی از عقلانيت مدرن، شكست نظام‌های مادی، فراغت بيش‌ازحد، تنوع‌طلبی‌های بی‌مورد، برنامه‌های نظامی و اطلاعاتی، افزايش تحير و سرگردانی بشر به دليل عدم دسترسی به حقيقت و... منجر به ايجاد...
از میان دانشمندان و نویسندگان مسلمان می‌توان به مؤلفان کتابهای فِرَق اشاره کرد که تناسخیان را خارج از مسلمانان دانستهاند. عبدالقاهر بغدادی تناسخ را در زمره اعتقاداتی میآورد که موجب خروج فرد از اسلام می‌شود، و ابنحزم بر ردّ اندیشه تناسخ در میان مسلمانان ادّعای اجماع میکند. در کنار باور تناسخ همیشه باور دیگری وجود دارد که در تقریر تناسخ...
تعاريفی که در کتب عرفا، برای عرفان بيان شده، بسیار متفاوت است و نمیتوان در يک عبارت منسجم ذکر کرد؛ زیرا هر عارفی، در پاسخ به اين پرسش که حقيقت عرفان چيست، پاسخی مناسب با حالات مخاطب و پرسش‌گر داده است؛ مثلاً در برابر مخاطب جاهطلب، عارف پاسخ می‌دهد: عرفان ترک جاه و پرهيز از شهرت‌‌طلبی است. اينگونه تعاريف را نمیتوان...
از شکلگیری عرفان حلقه که نام دیگرش عرفان کیهانی است، کمتر از یک دهه میگذرد. این جریان از حدود پنج سال گذشته به صورت جدی در کشور شروع به فعالیت و برگزاری دورهها و کلاسهایی نموده است. محمدعلی طاهری پایهگذار و مؤسس اصلی این فرقه شناخته شده و کتابهای اصلی این گروه هم به نام وی است. از جمله...
انتقال نفس از بدنی به بدن دیگر نشئه مادّه بهگونهای که پس از مرگِ بدن دوم، وارد بدن سوم شود؛ از آن نیز به بدن بعدی و همینگونه ادامه یابد، بدون اینکه از این چرخه رها شود. بدنی که روح به آن منتقل می‌شود، گاهی بدن انسان است، گاهی حیوان و گاهی نبات، یا حتی ممکن است جماد باشد. راه انتقال نیز غالباً به این صورت است که روح جدا شده از بدن پیشین به جنین انسان یا حیوان یا به سلول نبات منتقل می‌شود.»
درباره موجبات و انگیزههای اعتقاد به تناسخ چندین وجه می‌توان ذکر کرد: گروهی که به معاد باورمند هستند، برای پاسخ به برخی شبهات درباره شرور و عدل الهی، به دامان تناسخ غلتیدهاند. مهمترین دلیل باور به تناسخ، دوری از معادباوری است. این گروه که نمیتوانند زندگی انسان در دنیا را بدون رستاخیز تصور کنند به تناسخ قائل شدهاند. گروهی نیز تناسخ را کیفر...