اهل حق
اکثریت سرسپردگان فرقه اهل حق علیرغم اینکه خود را مسلمان معرفی میکنند، اما پایبندی به خمس و زکات که از فروع دین هستند پایبندی ندارد و غیر از سرانه یاری و نذوراتی که در جم خانه پرداخت میکنند، چیزی دیگر تحت عنوان وجه شرعی ندارند.
اهل حق دین را به حقیقت و شریعت تقسیم میکند و معتقد هستند که بنا بر اعتقاد به تناسخ بزرگان و پیروان این آیین در دونهای گذشته پیرو یکی از ادیان بودهاند و فرایض دینی و شریعتی خود را انجام دادهاند و حال که دوره، دوره حقیقت است نیاز به انجام اعمال عبادی شریعت نیست.
اکثریت سرسپردگان فرقه اهل حق که خود را مسلمان معرفی میکنند. حج و قبله خود را کعبه معظمه معرفی میکنند، اما معتقد هستند که کسانی که توانایی رفتن به مکه معظمه را ندارند به زیارت قبر سلطان اسحاق بروند تا بهجای عمره برای ایشان بهحساب آید!
نقطه مرکزی مبحث تجلی خداوند در اندیشه اهل حق به مسئله "ذات" و جلوه گری آن در جامه بشری برمیگردد. اما اهل حق از مقوله "ذات" و اشخاص متجلی در ذات تفسیر وتبیین مشخصی بیان نکردهاند و از آن تفاسیر مختلف و گوناگونی بیان کردهاند.
اعتقاد به برزخ یکی از باورهای مسلم در بین مسلمانان است اما اکثریت اهل حق که خود را مسلمان معرفی می نمایند با توجه به اعتقاد به تناسخ سخنی از بزرخ به میان نمی آورند هرچند متون اولیه اهل حق حاکی از انتقال روح بعد از مرگ به عالم دیگر است.
اهل حق آخرین دوره از ظهور ذاتی را دوره صاحبالزمان میداند که برعلیه زشتیها، نابسامانیها و غارتگران قیام جهانی صورت میگیرد. اهل حق برخلاف شیعه که امام زمان (عج) را از اولاد امام حسین (ع) میداند، ایشان را دون امام حسین (ع) معرفی مینمایند.
تعدادی از پیروان فرقه اهل حق که اصرار بر استقلال این آیین از سایر ادیان مخصوصاً اسلام، دارند بر وجود عقیده به تناسخ در این فرقه که در اسلام مطرود است، تمسک میکنند؛ درحالیکه این باور در فرقه اهل حق اصالت ندارد.
برخی از پیروان فرقه اهل حق برخلاف اکثریت سرسپردگان این فرقه که داعیه دین مستقل اهل حق و جدائی آن از اسلام رادارند بر مدعای خود چنین دلیل میآورند که اهل حق، اسلام را آخرین شریعت و پیامبر اسلام آخرین رسول، نمیداند و حال آنکه در منابع مختلف اهل حق خلاف این ادعا وجود دارد.
برخی از نویسندگان اهل حق برخلاف اکثریت این فرقه شیطان را تقدیس میکنند و معتقد هستند که قائل شدن به اینکه نافرمانی شیطان برخلاف مشیت الهی بوده است شرک است و نباید این سخن را گفت.
برخی از افراد اهل حق معتقد هستند که مخالفت شیطان با آدم (علیهالسلام) به خواست و مشیت الهی بوده است که در ظاهر چنین عملی را انجام دهد و آن را دلیل بر تقدیس شیطان میدانند و حال آنکه این اندیشه، خلاف مسلم قرآن کریم است.
تعدادی از سرسپردگان فرقه اهل حق در اطراف شهر کرند غرب در شهرستان دالاهو استان کرمانشاه برای شیطان قداست قائل هستند اما آن را به عموم اهل حق نسبت میدهند و حالآنکه عموم اهل حق و بخش عظیمی از مردم شهرستان دالاهو شیطان را ملعون، منفور و رجیم میدانند.
نورعلی الهی که خود را پیرو شریعت محمدی و مکتب علوی میداند بهشدت به تعدد زوجات حمله میکند و مطالبی بیان میکند که مخالف صریح قرآن و اتفاقنظر علمای اسلام است.
نورعلی الهی برخلاف ادعایش که خود را پیرو دین اسلام و مذهب تشیع میداند، بیان میکند که طلاق بهصرف اظهار نارضایتی زن و شوهر از یکدیگر است که این حکم هیچ سنخیتی با اسلام و تشیع ندارد.
در بین تعدادی معدود از فرقه اهل حق عقدی تحت عنوان" عقد برادر و خواهری " خوانده میشود که سبب محرمیت بین زن و مرد بیگانه و هفت نسل از ایشان است که حق ازدواج با یکدیگر را ندارند.